Eskultura erromanikoa

1.ARKITEKTURA

1.1 EZAUGARRI OROKORRAK

1.Erainkuntza nagusiak erlijiosoak dira.Katedralak baita erainkuntza zibilak

2.Erainkuntza sistema bereziak biltzen dira.Euskarri nagusia,pilare konposatua,kontrahormak,arbotanteak,pinakuluak.Gangen pisua erainkuntzaren kanpo alderantz daramate.Pilare eta gurutze ganga:barruan,,arbotantea eta kontrahorma:kanpoan eraikin gotikoaren eskeletoa eusten duena.

3.Bao uneak nagusitzen dira.Horma 2 mailako euskarria da.Arrosetoiak agertzen dira.Katedralaren barnealdea oso argitsua da.

4.Bertikaltasuna:nabarmentzen da.Eliza oso luzeak eta elementu asko puntan bukatu.Templuen barnealdean eta fatxadetan gotikoa bereiten duten elementuei esker:pinakuluak,arku zorrotzak,orratzak,gableteak…

5.Egitura arkitektonikoa kanpoaldean igartzen da,erainkuntzaren egitura agerian gelditzen da

6.Eskultura eta pintura ez daude arkitekturaren mempean.Eskultura eta pintura independizatu

7.elementu dekoratiboak:pinakuluak(ountan bukaeran),razeriak(harriak eta lehioak dekoratzeko),bao zorrotzak(arku zorrotzak),arrosetoiak(elementu harriz eta kristalez beteak),gableteak(piramide formako elementuak)
;eskulturak,beirateak(bridriera kirstalezkoak),gargolak(euri ura kanpora botatzeko)mounstruo itxurakoak.

8.balore plastikoak:proportzioa,harmonia eta simetria.Barneko espazioak 2 norabide.Bertikala eta longitudinala.Zeruko izaera adierazteko:argia eta kolorea.Kanpoko bolumena:bertikalitatea.Baoa nagusi hormaren gainetik.Oso altura luzea.Nabe longitudinala.Kanpotik barnealdea ntotatu.

1.2KATEDRAL GOTIKOA

A--ELEMENTUAK

1.Materialak:harlandua erabili.Gangen gainean egurrezko zertxak:2 isurialdeko teilatuei eusten diete

2.

Oinplanoa

:gurutze latinoaren forma.Gurutzeriaren nabea eta luzetarako 3 nabe.Girola orokortu 1 edo 2 eta klaustroa askotan agertu.

OINPLANO GOTIKOA

:nabe longitudinala luzeagoa,zeharkako nabea laburra:gurutze gainean orratz bat.Absidea forma poligonala.Girola forma poligonala.Forma zuzenaz osaturikoa.Makrozefalia:elizaren burualdea asko garatzen da.Kaperak gehitu.

3.EuskarriakErromanikoan erabilitakoak agertzen dira,baina desberdintasunak daude:

• horma:ez da hain lodia,ez baita euskarri nagusia.Bao asko eta oisua oilareak eusten dute ez hormak.

• pilareak:pilare baketoiduna:funtzioa>:indar bertikala jasotzea.Erromanikoaren eredua jarraitzen da.Pilare konposatuak erabiktzen dira.Pilare eta zutabe baketoidunak

• zutabeak:itsatsitak,meheak,proportzio finkorik ez.

• horma bularrak.Kontrahorma:erdiko nabeetatik banandu egiten dira.Alboko nabeen erlaitza baino altuagoak dira,arbotanteak jasotzen ditu.Mailakatuta ageri ohi dira eta pinakuluaj finkatzen dituzte.Pinalukua elementu dekoratiboa izateaz gain,kontrahorma eta arbotanteen arteko lotura finkatzen du.Gangen bultzada jasotzen dute arbotante bitartez.

4.

Estalkiak

elementu originalena.Bere egituraren arabera azaltzen dira oijnplano eta euskarrien aldatkuntza nagusiak.

• arku zorrotza:bereziena.Pisua aldeetara banatzen du.Erdi puntakoa baino egonkorragoa.

• gurutze ganga:berez ertz ganga bat da.Erdian gurutzatzen duren 2 arku diagonekez indartua.Lehendabizi eskeletoa erainkuntzen da.Bi arku formero eta 2 diagonal eta tarteak plementariaz betetzen dira.Honela gangen oisua 4 ountutan biltzen da eta kanpoaldean hauen parean arbotanteak kokatzen dira.Nabea.Tramotan banatzea,tramo bakoitzak 4 lilare.Nabearnen ardatza jarraituz,arku zorrotza bota.Perpendirkularki beste arku zorrotza.

• arbotantea:kanpoal arku bat da,gangatik kontrahormara doana.Arbotanteak bakarrak edo gainjarriak izan daitezke.

5.Altxaera:alboko nabe eta erdiko nabeen altura diferentzia:kontrahorma luzatu,arkuak luzatu

• barnealdean:erdiko nabea barneakdean horizontalki banatuta dago.Behealdean arkuteria,gainean triforioa eta lehiateria azkenean.Bao uneak arku zorrotzez eraikitzen da harrizko trazeriak lehiotan banatzen ditu eta erdian arrosetoi bat izaten du.Triforioa galleria estu bat da.

• kanpoaldean.Kanpotik barruko guztia notatu.Fatxada nagusian:oinplano karratua duten 2 dorre agertzen dira,bakoitza alboko nabe bati dagokio eta erdian gorputz baxuago bat egoen da,hau erdiko nabearekin bat dator.

PORTADA GOTIKOA

.Hirukoitza da.Elemeentu erromanikoak errep ditu.desberdintasunak:arkuak zorrotzak,tinpanoa zirrindatan banatzenda,solairutan banatu.Zati bakoitzak eszena desberdinak.Arkiboltetako irudiak tinpanoarekiko paraleloak dira.Eta ate zangoetako irudiak idulki gainean eta doselaz babestuta daude.Arkibolta gainean,gablitea,3 forma duen moldura.