Ertz eraikitzailea dortsal ozeanikoa marrazkiak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,52 KB
Plaken Tektonika
1970eko eta 1980eko hamarkadetan hainbat eta hainbat ikerketa egin zituzten, eta ikerketa haiei esker, bolkanismoa, sismikotasuna, mendikateen eraketa eta beste hainbat fenomeno geologiko plaken tektonikaren bitartez azal zitezkeen.
Mantuko material berriak ateratzen dira zona hauetatik; irtengunean, deskonpresioagatik,
likidotzen dira eta batzuk gas bihurtzen dira: magmak. Bolkanketa basikoa gertatzen da.
Ertz konbergenteak
Azpiratze zonak
: bi plaka bata bestearekiko elkartzen direnean eta beraz bata bestearen azpitik sartu (azpiratze edo subdukzioa) egiten dute.
Elkarren talka egiten duten plaken arabera, hiru ertz konbergente mota bereizten dira:
A) Biak ozeanikoak
Kasu honetan, irla-arkuak sor daitezke, sumendi azidoekin. Sismizitatea handia denez, tsunami-
arrisku handia ere izaten da.
B) Bata ozeanikoa eta bestea kontinentala
Sumendi azidoak eta hipozentro sakoneko lurrikarak;
Arrisku sismiko handiko eremuak.
Plaka ozeanikoa (dentsoena) bestearenpean tolestu eta hondoratzen da Mantu-rantz; egitura honi Benioff-
En planoa deitzen zaio eta magma-poltsak eratzeko eremua izaten da.
Orogeno perikontinentalak sortzen dira.
C) Biak kontinentalak
Plaka Asiatikoa eta India-koaren artekoa. Ez da bolkanketarik suertatzen, baina deformazioak (Orogeno barnekontinentalak)
eta sismizitatea handiak izaten dira.
Ertz transformatzaileak
: batak-bestearekiko duten mugimendu erlatiboa ezkerrantz edo eskuinerantz denean. Bolkanketarik ez da gertatzen, baina sismizitatea magnitude handikoa izaten da
Lurrikarak
Dakizunez, plaka tektonikoek elkar ukitzen dute. Batzuetan, elkarri bultza egiten diotenez lurra hautsi egiten da eta failak sortzen dira, zoruaren dardarak eta bibrazioak, hau da lurrikarak eragine
Fokua edo hipozentroa, lurrikara gertatzen den puntu zehatza da eta fokuaren gainean dagoen lurrazaleko puntuari epizentro esaten zaio.
Sumendiak
Batzuetan, bi plaka ozeanikok elkar ukitzen duten tokian edo plaka ozeaniko bat plaka kontinental baten azpian sartzen denean, pitzadurak gertatzen dira eta horietatik magma irteten da, eta sumendiak sortzen dira. Magma, gas-forman, laba gori gisa, errautsez osatutako laino gisa, edo bonba bolkaniko gisa irten daiteke.
Sumendi gehienak plaken mugetan kokatzen dira, baina barruko magma lurrazaleko puntu ahulekin elkartzean sumendiak sor daitezke ere.