Erromaniko Arkitektura

Garai hartako gizartea

-Gizartearen Arte erromanikoa Europako lehen adierazpen artistikoa da eta Erroma, Bizantzio eta Islamaren eragina dauka. Izaera teokratikoa (erlijiosoa) zuen. Borgoinako ARKITEKTURA-Arte arkitektonikoa zen eta pintura eta eskultura guztiz integratuta zeuden eraikinean.-Arkitektura erlijiosoa da erromanikoaren sormen nagusia.-Eraikin-bereizgarrienakàEliza-eta monasterioa.Ezaugarriak1.Oinplanoak:a.Latindar gurutzeko oinplanoa da gehien erabili zena, nabe bakarrekoa ala hirukoa.i.Erdiko nabea altuagoa eta zabalagoa egiten zuten.ii.Abside erdizirkularrarekin amaitzen zen à Bertan aldarea kokatzen zuten.iii.Luzetarako nabea zeharkako nabearekin gurutzatzen zen à gurutzadura sortuz.1.Gurutzaduran, eta aldarea argitzeko zinborioa altxatzen zuten2.Euskarriak:a.Horma / Murrua:i.Ganga formako harrizko estalki astunak eusteko harlanduko muruak erabiltzen ziren. àMurua kontra-hormez indartzen zen.ii.Eliza erromanikoak ilunak ziren, muruko leihoak oso estuak zirelako.b.Pilareak eta kolomak:Harrizko ganga handia eusteko pilareak erabiltzen ziren,3.Estalkiak:a.Arkua: Erdi puntuko arkuab.Estalkia: Kanoi-ganga edo ertz ganga erabiltzen zuten. Batzuetan TRIBUNAK:4.Portadak: eliza erromanikoaren elementu inportantea.Modu artistikoan diseinatu zuten sarrera.Atalak:Dintela/Arkibolta/Tinpanoa/Kapitela/TeilatuHegalak. ESKULTURA:-Pintura bezala arkitekturaren menpe zegoen, eta bertan integratua.-Eskultura monumentala zen à marko arkitektonikoari egokitua.-Gune nagusiak à elizetako portadak eta klaustroetako kapitelak.-Helburu didaktikoa zuen à Itun Zaharreko eta Berriko ideiak, kontzeptuak eta pasarteak irakasten zituen.-Gaiak:arte bizantziarretik eta paleokristautik hartutako eskemak errepikatzen ziren.oGai nagusia Kristoren irudia zen Azken judizioan.§Pantokratorra kristo ahalguztiduna zen.§Tetramorfoa lau ebanjelarien sinboloa zen.§Hieratismoak jainkoarenganako beldurra transmititzen zien fededunei.-Estilo antinaturalista zen.oBizantziar ereduari jarraitzen zion:§Formak luzatu eta desitxuratu egiten ziren.§Irudiak zurrunak eta mugimendu gabeak.§Hieratikoak bolumenik gabeak.PINTURA:-Ezaugarriak:oArkitekturaren menpe zegoen eta bertan integratuta.oJendeari Bibliako pasarte eta ideiak jakinarazteko erabiltzen zen à Funtzio didaktikoa zuen.oKokapena:elizetako absideetako hormak.oGaiak:§Gai erlijiosoak à Kristoren Irudia Azken Judizioan, Pantokratorra…oTeknika:§Pintura freskoa eta tenplea konbinatzen ziren.§Marra oso inportantea zen.oKonposizioak:§Simetrikoak ziren eta irudiak aurrez.§Perspektiba hierarkikoa erabiltzen zuten: figuren garrantziaren arabera, handiagoak edo txikiagoak egiten zituzten.oEstilo piktorikoa:§Ez dago bolumenik ezta sakontasunik ere. à Irudi lauak eta kolore bakarrekoak.§Antinaturalista zen.§Bizantziarraren tradizioa jarraitu.

ARTE GOTIKOA:

-XX.mendea amaitzean, aldaketa handiak Europan:oSistema feudala amaitzen zegoen.oHiriak indartzen hasi ziren à Honek hiritarren bizitzaren dinamizazioa eragin zuen eta beraz zerbitzuak agertu ziren bizitza errazteko.oBurgesia indartu zen eta aberastasun banaketak agertu ziren.oAldaketa teknologiko, filosofiko-erlijioso, ekonomiko, politiko eta sozialetik sortu zen estilo gotikoa.oArtean, Jaikoaren eta Azken Judizioaren gaiak alde batera utzi eta gai berriak agertu zirem.ARKITEKTURA-Frantzian sortu zen eta berehala Europara zabaldu.-Aurrekaria: San Benitoren ordenak hedatutako gotiko ziestarra.oArkitektura honek gurutze ganga eta arku zorrotzaren erabilera bultzatu zituen-Elementuak:oMateriala: perfekzio handi landutako harria.oEuskarriak: gangaren pisua kontrolatzen du. Bi mota:barnealdekoa eta kanpoaldekoa.oEstalkia:§Arku zorrotza erabiltzen zen leihoetan, gangetan, nabeetan, fatxadetan…§Gurutze ganga ere bikaintasun teknikoaren oinarri izan zen.§Apaingarriakà Fatxadetan kokatzen ziren batez ere:oOinplanoa:§Gehienetan latin gurutzekoa izaten zen, hiru edo bost nabekoa.