Errestaurazioko Sistema Politikoa:Etapak eta Bere Krisialdia 1875-1923

Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 9,89 KB

4ºGaia:Errestaurazioko Sistema PolitikoaSarrera: 1868.ko Konstituzio ez zen funtzionatu. Arazo gehiago sortu ziren. Canovasek bere sistema politkoa hasi zuen, Alfontso XII.na erregea bezela izendatzeko nahian.Alfontso XII.n bera Inglaterran zegoen eta bere ama Parisen eta horragatik "Sandhurst" izeneko manifestua egin zen.Canovasek,berriz bere oinarriak jarri zituen.Biana 1874 abenduan Mtz Campos generala estatu kolpe eta altxamendu bat hasi zen Alfontso XII.aren erregearen aldarrikatuz.Errepublikaen kontra zeudenak, erregearen kontra egitea bezela burtukoa2.Sistema Kanobistaren Oinarriak: Borbondarren Monarkia: Alfonso XII.na erregea bihurtu zen, Isabel II.a abdikatu ondoren.Subiranotasuna ez da heriengan egongo Erregean eta Gorteetan baizik.Eta Gorteek konstituzioa baino garrantzitsuak izango ziren. Txandakatze Politikoa:Espainian nahi dute bi alderdi nagusiak sistema politiko zehatz baten bidez txandakatzea;Urte batzuk Alderdi Kontserbadorea egongo dira boterean eta gero Alderdi Liberala egongo da,beste urte batzutan.Horretarako A.K.ren aldetik,Liberal Moderatuak eta Union Liberalak bilduko ziren eta A.L.ren aldetik,Liberal Fusionistak(Sagasta generala iznago da burua).Helburua:Askatasuna,Eskubide gehiagotaz kezkatzea,Sufragio Unibertsala...Hauek alderdi nagusienak izan arren,beste batzuk ere bazeuden;Sozialistak,A.Errepublikarra,Karlista...Sistema parlamentariotik kanpo daudenak. Zibilen Protagonismoa:Canovasek ezarri nahi zituen sistema politikon,militarrak politikatik baztertuta gelditzea nahi zuen.Sistema funtzionatzeko "Kazikismoa"erabiliko du.(Herrizketako buruak dira azken finean.Lur jabeak dira,ekonomia kontrolatzen zutenak.)Garai hau lasaia izan zen. 1876ko Konstituzioa:Gorte Konstituziogileretako autezkundeak egin ziren,non emaitzak iruzurtu egin ziren.391Diputatuetatik 333 lortu zituen Canovasek.Konstituzioaren Ezaugarriak:Subiranotasuna(Erregea&Gorteak)Botere Legegilea(Gortea bitan banatzea)Sufragioa(Zentsitarioa eta gero Unibertsala)...Hainbat lege egin ziren 1896ko Konstituzioa askatasun batzuk murrizteko;Prentsa askatasuna adib.Erlijioa;Katolikoa izango zen,baina tolerantea ozango zena.Laburbilduz,Konstituzio iraunkorra eta kontserbadorea izan zen, estatuari egonkortasuna eman ziona.3.Sistemaren Funtzionamendua:Funtzionamendu erreala eta Konstituzioan zeuden legean ez ziren berdinak.Erregea gobernuburua izendatzen ditu eta honen alderdiak irabaziko dute beti,hau da,deialdia egin Lehen Ministroaren alderdia irabaziko du.Hautskundeak iruzurtzeko kazikismoaren beharra dute.Gobernadora zibila probintziako buruak direla.Sufragio Zentsitarioa errezagoa kontrolatzen zen. 4.Garapen Historikoa: Kontserbadoreak Boterean:Canovas izan zen Lehen Ministroa eta helburu zehatz batzuk zituena;Orden Publikoa mantentzea(egingo ditu lege batzuk eskubide batzuk askatasunak murrizteko).Zentralizazioa:Gobernadoreak alkatea izendatzea.Liberalen ideiaz jarraituz,eskubide eta askatasun berdinak denontzako jarri.Kubako arazoak konpontzea.Independentziaren aldeko mugimendua,altxamendu gerra bat piztu zen.1878an Bake Zanjón ituna sinatzea lortu zuen,baino hau parentesis bat bezela besterik ez zen izango,gero beste gerra bat piztuko zelako.Haien helburua EE.UU.kin erlazio komertzialak izatea zen. Erregimena Egonkortu: Sei urteko hoietan kontserbadoreak egongo ziren boterean eta liskarrik egon gabe.1885ean Alfonso XIIa hil egiten da,hau arazo bat bihurtzen zan ondorengorik ez zituelako.Bere emaztea oraindikan ahurdun zegoelako.El Pardo itunarekin Maria Cristina errege-ordetza bihurtzen da helburu,Sistema txandakatze hori onartzea eta egoera egonkortu egin behar zela onartuz,idatzi-gabeko adostasuna izan zen hau.Liberalek 5 urte boterean eta Kontserbadoreak,berriz,3urte bakarrik iraungo zituzten.Liberalek lege berriak ezarriko zituzten garrantzitsuena 1890ekoa da,Sufragio Unibertsala



4.Garapen Historikoa: Kontserbadoreak Boterean:Canovas izan zen Lehen Ministroa eta helburu zehatz batzuk zituena;Orden Publikoa mantentzea(egingo ditu lege batzuk eskubide batzuk askatasunak murrizteko).Zentralizazioa:Gobernadoreak alkatea izendatzea.Liberalen ideiaz jarraituz,eskubide eta askatasun berdinak denontzako jarri.Kubako arazoak konpontzea.Independentziaren aldeko mugimendua,altxamendu gerra bat piztu zen.1878an Bake Zanjón ituna sinatzea lortu zuen,baino hau parentesis bat bezela besterik ez zen izango,gero beste gerra bat piztuko zelako.Haien helburua EE.UU.kin erlazio komertzialak izatea zen. Erregimena Egonkortu: Sei urteko hoietan kontserbadoreak egongo ziren boterean eta liskarrik egon gabe.1885ean Alfonso XIIa hil egiten da,hau arazo bat bihurtzen zan ondorengorik ez zituelako.Bere emaztea oraindikan ahurdun zegoelako.El Pardo itunarekin Maria Cristina errege-ordetza bihurtzen da helburu,Sistema txandakatze hori onartzea eta egoera egonkortu egin behar zela onartuz,idatzi-gabeko adostasuna izan zen hau.Liberalek 5 urte boterean eta Kontserbadoreak,berriz,3urte bakarrik iraungo zituzten.Liberalek lege berriak ezarriko zituzten garrantzitsuena 1890ekoa da,Sufragio Unibertsala.5.Sistemaren Krisia:1898ko Krisia:Mendearen amaieran gaude,non momentu kritikoak zirela.

Kolonien Galera:Europa eta Ipar Amerikako haien sistema,imperialismoa,zabaltzerakoan kolonia batzuk galduko zuten;Kuba(ekonomikoki garrantzitsua zena eta Filipinak.1897ean Campos bidaliko zuten egoera egonkortzeko.Bertakoek independentzia nahi zuten,alde batetik, eta Estatu Batuak irletako erostea eskaini zion Espainiako gobernuei,honek ezetz esanez."Maine" itsasontzia hondoratu ondoren,EE.UU.kin hasiko zen gerra.azkenian amerikarrak irabaziz.Bataila aipagarrienak(Cabite Filipinasetan eta Santiago,Kuban)1898ean Pariseko pakea sinatu zuten.Sistema ustekeleri bat egon zen,bi mugimendu jarraituko zituena;Erregenerazionismoa eta 1898ko Belaunaldia.Erregenerazionismoa:Joaquin Costa:Sistema politikoaren utxuneak nabaritu egin ziren.Arrazoiak?Ausnarketa Intelektualan beharra,horrela altxamenduak lortuz;Hau Joaquin Costa pertsonaiarekin hasi den. 98ko Belaunaldia:Literatura eta Artea zentralizatuta egon ziren.Espainiako pesimismoa erakustea zen.Hasunarketa nagusiek egin ziren sistema mantenduz.Egile nabarmenak;PioBaroja,MiguelUnamuno...6.Alfonso XIIIaren Espainiaren egiturazko arazoak eta bere krisi garaia:Sistema mantendu egin zen.1902.urtean Alfonso XIII.erregea izendatu zuten.Egoera ekonomikoan;Balantza Defizitarioa gertatuko zen.Gizartearen egoeran;Langileen Anarkismoa eta Sozialismoa zabalduko zen,Analfabetismoaren zenbakia gora egin zuen.Nazionalismoaren mugimendu garrantzitsua Euskal Herrian eta Kataluinian gertatu ziren.Langilearen Mugimendua(Ingalaterran hasitakoa)sindikatueak aldaketa batzuk nahi dituzte,helburua;Langileen bizitzaren egoera hobetzea nahian.Bi tendentzia sortuko ziren;Sozialismoa eta Anarkismoa(bion armada nagusiena greba da).Arazo Militarrak ere agertuko ziren.Azkenik krisi sozial eta politikoari dagokionez, hiru daude aipatzeko;1909.urtean Bartzelonako Aste Trajikoa, 1917ko Krisia eta 1917-1923.urte bitarteko Kontzentrazio Gobernua.

Entradas relacionadas: