Errealitatea
Enviado por Chuletator online y clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en vasco con un tamaño de 4,99 KB
2.J2. GAIA : JAKINTZA ZIENTIFIKOA
1.3Zientzien Sailkapen
ZIENTZIEN SAILKAPENA | ||||
FORMALAK | ENPIRIKOAK | |||
Logika | Matematikaaritmetika, geometria, algebra… | Natura-zientziak | Gizarte-zientziakSoziologia, psikologia, ekonomia, giza Geologia, astrologia, antropologia, historia… | |
fisikoak | biologikoak | |||
Fisika, kimika, geologia, Astronomia,.. | Biologia, fisiologia anatomia, Botanika, genetika, zoologia… |
Empíricoes un Adjetivo que señala que algo está basado en la práctica, experiencia y en la observación De los hechos.
ZER DA ERREALITATEA?
1.ERREALITATEAZ GALDEZKA
Munduan Zer dagoen ulertzeko gizakiok hainbat jakintza garatu ditugu: zientzia, filosofia,…
Filosofia Lehenak edo metafisikak errealitatea, osorik hartuta azaltzen du, zorrotz eta sakon, eta Errealitatea zer den esplikatzen saiatzen da. Gu geu zer garen argitzea ardatz Hartzen duen filosofia da.
Ontologia, gauzen izateaz batez ere kezkatzen den metafisikaren adarra Da. Izatea da munduan diren gauza guztien iturburua edo funtsa (esentzia)
1.1.Errealitatearen Hitzaren jatorria
Latinezko “realitas” hitzetik dator. Alde batetik, gauza materiala da, objektua, izatea Bera esan nahi du; bestetik, gertaera, esperientzia eta kausa ere bai
Errealitatea baden zerbait da, baita Efektuak eragiten dituen zerbait ere
2.ERREALITATEA ITXURA ALA POSIBILITATEA?
2.1.Itxura ala errealitatea
Errealitatea itxura hutsari kontrajartzen zaio
Askotan gauzen Egiazko izatea aurkitu beharrean itxura hutsa aurkitzen dugu . Horrek zuhur Jokatzera eramaten gaitu.
2.2.Posibilitatea eta errealitatea
Posible Dena ez da erreala, oraindik existitzen ez delako, baina noizbait erreala Izatera irits daiteke.
Beraz, Bere garapenean zerbait zer izango den aurrez badakigun horri posibilitate Esaten zaio.
Izaki Potentzialak dira zenbait baldintza beteta etorkizunean zer edo zer izatera Iritsiko direnak, nahiz eta ziur jakin ez gero izango diren ala ez. Adibidez ezkur Ale bat (bellota), arte bat (encina) da potentzialki.
3.ERREALITATE MOTAK
3.1.Errealitatea, kontingente ala Ezinbestekoa (beharrezkoa)?
Kontingentea:
Horrelako errealitatea orain bada, baina agian ez da izango edo ez izana
Gerta zitekeen.
Adibidea: gara guztiok; izaki Kontingenteak gara:
ni neu banaiz, baina jaio aurretik ez nintzen eta
Litekeena zen inoiz ez izana.
Mundua ere kontingentea da
: Izan, bada, baina ez izana
Gerta zitekeen.
Beharrezkoa Edo ezinbestekoa:
Erabat erreala Dena: izan, baden zerbait, eta Ezinezkoa dena ez izatea edo beste modu batekoa izatea
Adibidez: jainkoa (beharrezko izakia dela esaten da)
Gauzei Dagokienez, irudi bat triangelu izan dadin behar-beharrezkoa da haren angeluen Batura 180º izatea.
3.2.Gauza naturalak eta Artifizialak
Naturaz sortutakoak Dira gauza naturalak, gauza artifizialak, aldiz, gizon-emakumeok eginak eta Sortuak dira.
Adibidez, gaur Egun ekologistek elikagai transgenikoen kontra, errealitate naturala Baliotsuagoa dela defendatzen dute.
3.3.Errealitate birtuala: Simulazioa eta fikzioa
Gizakiok sormenari esker eta teknologiaz baliaturik natura eraldatzen Dugu, eta bestelako errealitateaz sortzeko gauza gara.