Errazionamendua Espainia

Enviado por Programa Chuletas y clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 5,47 KB

Politika:


José Primo de Rivera hil zenean,Franco jarri zen buruzagi eta inork ez zuen oztoporik ipini.
Francoren diktadura hasi zen Gerra Zibila irabazi zuen orduko,1939an.Francok Espainiaren gauza eta jende guztiak menderatzen zituen.

Francok pentsaera nazionalkatolikoen ontrakoa zen,baina Estatuak eta Eliza ezin zuten banandu,eta Francori arazo larria eman zion.

Francoren indar gehiena armadan zegoen, militarrek guztiek Francoren esanetara zeuden.Armadaren jende ia guztia sentimendu zentralista zituzten.

Frankismoa kapitalista izan zen,eta hark bakarikk alderdi bat ezarri zuen,orduan pertsonek bakarrik alderdi bati botoa eman zenezaketen.Baina Francok ez zen falangista izan,baina zuzendu zituen beraren interesentzat.

Gizartearen laguntzak egon ziren, langile apolitikoena,eta beste aldetik erdiko klaseena.Espainiako herrialde batzuk hala nola,EH eta Kataluniaren burgesia es zuten oztoporik ipini.

Francoren kontra joaten zirenek hiltzen zuten edo erbesteratzen zituzten,baina jende gehiegi frankismoari errenditu eta jasan zuen.

Espainian Forua sortu zen,eta ondorioz Erreferendunaren Legea.Estatuko Burutzako Ondoregotza hautatu egin zen erreferendum bat.

Lege baten bitartze,estatuburua eta gobernuburuaren karguak banandu zuten.

Espainia eta Alemania Adiskidetasun Ituna sinatu zuten.Francok ez zuen Espainia Bigarren Gerra munduan sartu,nahiz eta Hitler hori nahi.Horrexegatik neutral moduan agertarazi zuen,baina metodo bat egin zuen Alemaniari laguntzak emateko.Francok aukera eman zuen nahi zuena Alemaniara joatea Hitlerri laguntzeko militar baten moduan.Mussolinirekin ere elkartu zen Franco.

Italia eta Alemania gerra galtzean,Espainiaren erregimena makillatu behar izan zuten,laguntzat eman zituztelako.Etsaitzat hartu zuten Frantzia eta Espainiak mugak itxi zituzten.ONUk epaiketak egin zituzten eta enbaxadoreak Espainiatik irten ziren.Espainia isolatuta geratu zen,zeren eta blokeo asko egon ziren ekonomian eta politikan,eta Francok autarkiaz baliatuz gobernatu zuen.

Falangistaek eta monarkikoek suntsituta geratu ziren,

1947an harremanak hobetu ziren,batez ere Espainia Nazio Batuekin.Estatu Batuak eta beraien laguntzako herrialdeek Francok lagundu zuten,orduan Frankismoa xabaldu zen pixka bat gehiago.53.Urtean Francok Vatikanoarekin konkordatu bat sinatu zuen eta AEBrekin akordio bat.

AEB-ri esker,Espainia Marshall Plana erabili zuen.Aldaketak egon ziren,eta diru languntzei esker politika hobetu egin zen,batez ere EB-k egindako baseak Espainian.

Prezioak finkotu ziren eta errazionamendua desegin zen,harrezkero 60an ekonomia gora joan zen.

Vatikanoa Espainiarekin egindako konkordatu baten bitartze,Estatuak lagundu zion Elizari,eta eskubide gehiago eduki zituzten.

Espainia ONUnsartu zen,barne egonkortasuna lortzeko,1955.Urtean.Baina denok ez zeuden ados,orduan ikasleek eta irakasleek grebak sortu zituzten.Gatazkak handiegiak ziren,eta Franco zaharreria ere bai,orduan Gorteek erabaki zuten,izendatuko zutela Joan Carlos Printzea(Francok nahi zuen pertsona) buruzagia izateko,Francok hiltzean.

1970.Urtetan erregimenaren jarrera inmobilista izan zen.Hori konpontzeko Francok Carrero Blanco izendatu zuen gobernuburu,eta hasi zen oposizioa kentzen eta erreformak ere bai.Esaten da ETA hil zutela Carrero Blanco,baina posible izan zen Francok hiltzea...Oinordetza hartu zuen Fernandez Miranda presidentea jarriz eta gero Carlos Arias.Azken hau zenbait erreformak egin zituen,eragin zibila zeukalako

Espainiaren barruan Batza Demokratikoa sortu zen,erregimen berri bat eratzeko(Europaren parekoa).Konbergentzia Demokratikoa Plataforman militantean denbora gutxian egon ziren,ondorioz atzerritarren laguntza eduki zituzten.

Baina Arias Navarrok ez zuen onartu askatasun hauek beste herrialdekin eta balaztatu egin zuen hedapena.Francok oso txarto zegoen,hilzorian,eta martxa berdea egin zen.Harrezkero Arias Navarrok joan zen beste lurraldetara,Juan Carlosi uzten Espainia.

Franco hil zen 1975.Urtean.

Entradas relacionadas: