Enpirismoa
Enviado por Chuletator online y clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 6,07 KB
2.Arrazionalismoa eta enpirismoa Kantengan
Kantek ezagutza guztien abiapuntua esperientzian ezatzen zuen enpirismoa onartuz, ez dira a priorikoak, esperientziatik hasten direlako, baina ez datoz esperientziatik. Arrazionalismoarekin bat eginez, adimenean eduki unibertsalak, esperientziaren aurrekoak daudela dio, esperientzian aplikatzeko.
Hortaz, noumenoa, gure baitako objektua, eta fenomenoa, ezagutzaren edo subjektuaren eta objektuaren objektua banatu zituen Kantek.
Idealismo transzendentala sortu zuen Kantek, arrazionalismo eta enpirismoko ideiekin. Ezagutza sintesia dela dio Kantek. Ezagutza, unibertsala eta beharrezkoa izan behar dena, lortzeko esperientziatik abiatu behar da, gure baitako ideiak aplikatuz. Newtonen fisika esaterako; Newtonek ideiak bere baitan zituen baina natura eta esperientziaren beharra zuen haiek aplikatzeko. Hortaz, fenomenoa bakarrik ezagutu dezakegu, subjektuak ipinitakoa (objektua URDINA da).
Kantek 3 ezagutza fakultate bereizten ditu sintesia lortzeko:
sentsibilitatea, adimena eta arrazoia edo arrazoimena.
Sentsibilitatea:
sentitzeko fakultatea, zentzumenen bidez. Honen barruan bi espazio bereizten dira:
Espazio-denbora: subjektuak jarritako baldintzak(elementu formala).
Datuak(elementu materiala)
.
2
Adimena
: errealitatea ordenatzean datza proposizioak eratuz. Bi zati ditu:
Fenomenoak: datuak, espazio-denbora eta elementu materiala.
12 kontzeptu huts edo kategoriak: honen arabera pentsatzen dugu. 12 modu dira esperientzia antolatzeko(elementu formala).
3
Arrazoia/Arrazoimena
: adimenaren objektuekin proposizio orokorragoak egiten dira. Bi zati bereizten dira:
Ideiak: arima, mundua, Jainkoa(elementu formala).
Elementu materiala: non dago elementu materiala? Elementu materiala ez dago. A priorizko elementua edo elementu formala badagoen arren, elementu materiala edo a posteriozkoa falta da. Hortaz, ezin daiteke sintesia egin. Honen arabera, metafisikak ezin du ezagutza lortu.
Gora Son Goku.
Hirurek egin nahi dute sintesia eta elementu subjetibo(formalak( edo a priorizkoak eta elementu objetiboa(materialak) edo a posteriozkoak daude.