Energia Iturri Berriztaezinak eta Lehen Industri Iraultza

ENERGIA ITURRI BERRIZTAEZINAK:

Petroleoa eta gas naturala

• Lehengai mineral fosilak dira

• Baliabide berriztaetzinak dira, itsas hondoan jurperaturiko organismoak deskonposatzetik sortzen dira, prozesu horrek milioika urte irauten du

• Gur egun garraiatzeko erabiltzen diren sistemak:

• Gasbideak: gasa garraiatzeko

• Oliobideak: petroleoa garraiatzeko

• Gas-ontziak: petroleoa garraiatzeko

Ikatza

• Erregai fosil bat da, landare-hondakinak sakonera gutxian deskonposatzean

• Ingurumen arazoak sortzen ditu ekoizpenak

Uranioa

• Uranioaren (elementu kimikoa) atomoak desintegratzen diren prozesu bat da

• Zentral nuklearretan argindar bihurtzen da

• Arazoa: erradiazioa

LEHEN INDUSTRI IRAULTZA:

XVII. eta XIX. mendeetan zehar Europako gizartearen hainbat alderditan aldaketak eragin zituen prozesua.

• Aldaketak: ekonomikoak, sozialak eta demografikoak: biztanleriaren balioak eta pentsamoldeak aldatu

• Hedapena: Ingalaterran sortu zen XVIII. mende bukaeran eta, XIX. mendean zehar, Europako beste herrialdeetara zabaldu zen. Europatik kanpo, Estatu Batuetara eta Japoniara ere zabaldu zen

• Aldaketen ondorioz: nekazari-gizarte batetik industrial eta hiritar gizarte batera pasatzea, kapitalismoa eta burgesiaren boterea finkatuz eta proletalgoaren agerpen eraginez

EZAUGARRIAK:

• Faktoriek eta lantegiek artisauen tailerrak ordezkatu zituzten

• Landaren banaketa, espezializazioa

• Eskala handiko ekoizpena

• Merkataritza librea zen aurrerapen ekonomikoaren giltza. Ekonomia sistema kapitalista garatu zen

• Egoera ekonomiko berrien eraginez, burgesiaren boterea indartu zen. Aldi berean, lantegietako beharginek, nekazaritza eremutik hirietara etorriek, gizarte-klase berri bat sortu zuten: langileria.