ekono

3.2. Guztizko pentsioa kalkulatzea

2027tik aurrera, erretiro-adina 67 urtekoa izango da, baina 65 urterekin han ahal izango da erretiroa, Gizarte Segurantzan 38 urte eta 6 hilabete edo hon gora kotizatu bada. Gure pentsioaren guztizkoa kalkulatzeko, honako hau

• Kotizazio-urteak. Langileak besteren edo norberaren konturako langile me hartu behar dira kontuan: duan sistema publikoan ekarpenak egin dituen urte-kopurua da.

• Gutxieneko kotizazio-aldia. Pentsio publiko bat jasotzeko eskubidea ir ko, 15 urte kotizatu behar dira gutxienez, baina urte-kopuru horretatik, g txienez 2 erretiro-dataren aurreko 15 urteko aldian kotizatu behar dira. 

• Oinarri arautzaileak. Erretiroa hartu aurreko 15 urteetako kotizazio oinarrien batez bestekoa da. Erretiroagatiko pentsio publikoa kotizatutako urteen araberakoa da; esaterako oinarri arautzailearen % 50 izango da, 15 urte kotizatu badira, % 100, berri 35 urte edo gehiago kotizatu badira. 

Grafikoari erreparatuz gero, erraza da ondorioztatzea garrantzitsua dela le henbailehen kotizatzen hastea: zenbat eta geroago hasi kotizatzen, orduan eta gehiago aurreztu beharko da pentsio publikoa osatzeko. Aipatu beharreka kasu berezi bat emakumeak dira, erretiroa hobeto planifikatu behar baitute faktore hauen ondorioz: 

• Soldata txikiagoak izaten dituzte. Urtetik urtera gizonekiko aldea murri ten ari bada ere, emakume langileek genero-arrazoiengatiko soldata-disk minazioa pairatzen dute oraindik ere. 

• Kotizazio-aldi laburragoa. Oro har, denbora qutxiago kotizatzen dule seme-alabak edo senideak zaintzen denbora gehiago ematen dutelako. 

• Bizi-itxaropen handiagoa. Emakumeak gizonak baino 5-7 urte gehiag bizitzen dira, batez beste; beraz, emakumeen aurrezkiek denbora genies iraun behar dute.

1-. Inbertsioak

Aurrezkiari esker, dirua izaten dugu helbururen baterako edo larrialdi-funts ratzen saia gaitezke, inbertsio bat egiten, alegia. Inbertsioa terminoa agertzen baterako. Erabiltzen ez dugun bitartean, aurrezki horri errentagarritasuna ate- horrelakoetan. 

Inbertsioa: etorkizunean diru gehiago lortzeko asmoz diruari ematen zaion erabilera da.