Nola egiten dute landareak iraizketa

Batzuetan hegal zati bateko material xeheak erortzen dira; beste batzuetan, berriz, harriak erortzen dira malda handiko hegaletan. Oro har desplazamendu horiek nahiko bizkor eta ustekabean gerta daiteke, eta zenbaitetan kalte handiak sortzen dira. Adb: komunikazio bideetan

higidura horiek espazioan aurreikustea nahiko erraza bada ere, noiz gertatuko diren zehaztea askoz ere konplexuagoa da.

Arrisku faktoreak:

1. eragina duten zenbait parametro:

• eskualdeko topografia orokorra, eta bereziki malda. Malda %15ekoa baino handiagoa bada, arriskugarritasuna handitu egiten da.

• hegala osatzen duten materialak (harriak): iragaztezinak dira, baina ura xurgatzen dute, ondorioz, lerradura eragiteko joera dute.

• estruktura geografikoa: estratuaren inklinazioaren arabera.

• eskualdeko klimatologia: klima euritsuetan eta noizbehinkako euri-jasak dituztenetan arrisku mota hau nabarmena da. Prezipitazio-urak lurzoruko poroak betetzen ditu eta handitu egiten da plastikotasuna: beraz desplazamendua errazten da.

• mendi hegalaren landaretza-estalkia: landaretzak murrizten ditu lur-mugimenduak.

• gizakiak eragindako eraldaketak: mendi hegaletan egindako lanetan, esaterako errepideak, urtegiak… egiteko lanetan, materialen euskarria gutxitzen da eta ondorioz, beherantz mugitzen dira.

2.   arrisku eratorriak: lur emankorra galdu daiteke. Izan ere, urtero milaka tona joaten dira ibaietara, itsarora…

Aurreikuspena eta iragarpena:

arrisku mapak egitea eta arriskuan diren tokietan behaketa sistematikoa egitea, edozein aldaketa kontrolatua edukitzeko.

Prebentzioa:

• neurri orokorrak, lurraldearen antolakuntza (erabileraren murrizketa), Babes zibila(behaketa, alerta eta larrialdietarako prestatzea)

• neurri espezifikoak:

1. aldapa gutxitzeko aldaketak (goitik lurra kendu eta behean jarri) egitea, eskailerak maldatan.

2. isurketa urak gutxitzeko: eskailerak egin ura bideratzeko, putzuak, galeriak, landareak landatu iragazketa handitzeko.