Desgaitasun Fisikoak: Egoera, Normalizazioa eta Eredu Soziala

Desgaitasuna

Gizakien jarduera ohikoak egiteko gaitasuna mugatuta dutenak. Dibertsitate funtzionala hau erabiltzen kentzen diogu kutsu negatiboa desgaitasun hitzari.

Urritasuna

Egitura edo funtzio psikologiko fisiko edo anatomikoen galera edo osaera anormala dutenak.

Minusbaliotasuna

Desgaitasunen ondorioz egoera nugatuan daudenak.

Baztertze Eredua

Erlijioaren ikuspegitik baloratzen ziren desgaitasun egoerak deabruaren lana, jainkoaren zigorra, iskutatu egiten zituzten.

Errehabilitazio Eredua

Kausa zientifikoak uste zuten mundu gerren ondorioz sortu zen pertsona asko mutilatuta geratu zirelako. Normalizatzeko ahaleginak egiten du.

Eredu Soziala

Sorburu soziala dela uste du. Baliabideak eta zerbitsuak sortzeaz gainera arauak hasi zituen ematen Estatua, pertsonen bizi kalitatea bermatzeko baldintzak zihurtatu behar dituela.

Dibertsitate Funtzionalaren Eredua

Senideek eta profesionalek osatutako mugimendua eta gero sortzen den eredua bizimodu independentearen forman sortu zen, autonomia sustatzeko beren buruak nahi zuten bezala izendatzeko.

Desgaitasun Fisikoak

Hezurrak, artikulazioak, motorrak, nerbio sistema.

Adimenekoak

Mentalas ikastengo eta garapenaren nahasmenduak.

Zentzumenen eta Adierazpenakoak

Ikusmena, entzumena, mintzamena eta ahotsako urritasunak.

Desgaitasun Anitzak eta Bestelakoak

Itsutasuna eta gortasuna, garuneko paralisia.

FNS

Funtzionamenduaren desgaitasunaren eta osasunaren nazioarteko sailkapena, 1980. lehen sailkapen modernoa.

OME Sailkapena

1. Funtzionamendua eta Desgaitasuna: gorputzaren funtzioak, egiturak, zentzumenak, organoak, jarduerak eta parte hartzea, gaitasun zeregineko.
2. Testuinguru Faktoreak: Ingurunekoak, sozialak, fisikoak, teknologia zerbitsuak, kanpo eraginak, pertsonalak sasoi fisikoa, bizi estiloa, ohiturak, bizipenak.

Inguruneko Faktore Lagungarriak

• Autoak
• Fioterapia
• Garbigailuak
• Laguntza Psikologikoa
• Familiaren Laguntza

Inguruneho Faktore Mugatzaileak

• Aparkalekuak
• Eskailerak
• Aulkiak
• Benetako Barrerak

Sistema Motorra

Motrixitate larria: lekuz aldatzea, oreka mantendu, zutik egotea, esertzea, koordinazioa. Motrizitate xehea: jolasteko, horrazteko, aginak, garbitzeko, zerbait hartzeko.

Desgaitasun Gradua

Desgaitasun egoerak baloratzeko eta kalifikatzeko portzentaje bidez adierazten da.

Mendekotasun Graduak eta Mailak

Mendekotasuna zebaterainoko den baloratzeko eguneroko bizitzan zer laguntza mota eta zenbatekioa behar duen zehasteko 3 gradu esku hartze daude interbentziorako.

WHODASS

1. Ulermena eta Komunikazioa
2. Ingurunean Mugitzeko Gaitasuna
3. Norberaren Zainketa
4. Harremanak Gainerako Pertsonekin
5. Ohiko Jarduerak
6. Gizartean Parte Hartzea

Laguntza Motak

• Gainbegiratzea
• Estimulatzea
• Fisiko Partziala: zati bat edo guztia
• Laguntza Erabatekoa: bera bakarrik ezer
• Berezia: laguntza puntuala

Bizimodu Independiente Filosofia

Gizaki ororen biziak du balioa, dibertsitate guztiak egin ditzakete haien erabakiak, gizartean parte hartze osoa izatea.

Lege Esparrua

1. Non eta Norekin Bizi Nahi Dutenei
2. Eskugarri Dituste Etxeko Laguntza Zerbitzuak
3. Herrietar Guztientzako Instalazio Zerbitzu Baldintza Berdinetan

Autonomiarako Laguntzak

A autonomia indartzeko tratamendu eta egokitzapen indibidualak pertsona parte hartzen: azkar detektatu urritasunak, azkar estimulatzea gaitasunfuntzioak eta psikologikoak, arreta indibializatua eskola garaian, laguntza ekonomikoak.

B Ingurune Fifikoa Egokitzea eta Gizarte Ekintza

Mugikortasuna errazteko, komunikasio sistemak alternatiboak, komunitatea sensibilizatu.

Zaintzaile Ez Profesionalei Laguntza

• Estrategiak koordinatzea
• Informazioa ematea
• Aldaketetara moldatzea lagundu
• Laguntza psikologikoa
• Autozainketan laguntza

Gaixotasun-Prozesua

1. Lehen Adierazpen Edo Sintomak
2. Fase Klinikoa
3. Amaierako Fasea

Endekapenezkoak

Progresiboak dementziak, egokitutako zainketak.