Concepto de educación

Estrutura organizativa: Fai referencia a como está organizado o centro escolar, é dicir, como están articulados formalmente os seus elementos. É por así dicilo o “esqueleto” da organización. Pódese analizar a estrutura dun centro prestando atención a aqueles elementos que configuran o armazón no que se levará a cabo a actividade organizativa:

• Os roles: director, profesor, orientador, coordinador de ciclo, xefe de estudos…

• As unidades organizativas: departamento didáctico, equipo directivo, consello escolar…

• Mecanismos formáis: destinados a que os individuos e/ou unidades organizativas se relacionen entre si, se coordinen e non funcionen ao marxe unas doutras

• Estrutura de tarefas: ratio profesor/alumno, horarios, patrones de agrupamento de alumnos…

• Estrutura física e infraestrutural: os espazos e materiais do centro, e como están distribuídos; as súas instalacións e como se ha regulado a súa utilización.

Infraestrutura: Conxunto de elementos, medios técnicos, servizos e instalacións necesarios para que o lugar poida ser utilizado e para un bo desenvolvemento das actividades.

Relacións formáis: Están establecidas de modo formal e regrado pola estrutura: consultas en titorías (papéis determinados, existencias de horarios e espazos determinados)

Relacións informáis: Ocorren de modo espontáneo ao marxe das estruturas: amistades e/ou antagonismos entre persoas, acercamentos/alonxamentos entre grupos, identificación dunhas persoas con outras. Por exemplo: xogar no recreo, relación alumno-alumno, relación alumno- profesor para motivar...

Relacións profesionais: Os docentes han de levar a cabo a actividade educativa e para elo deben manter relacións de traballo. Estas poden adoptar formas diferentes na realidade cotíá de cada centro, aínda que existan normativas e documentos formáis que tratan de definilas e regulalas. Nuns centros quizais sexan relacións nas que predomina o individualismo, ou mantidas só por razóns formáis e burocráticas; noutros tal vez existan relacións profesionais conflitivas, de enfrontamento acerca de como facer as cousas; o relacións de cooperación e coordinación nas que predomina o traballo en conxunto.

Micropolíticas: Desenvolvidas, xeralmente, no plano informal e con frecuencia implícito. A través delas se poñen en xogo diferentes intereses e capacidade de poder e influencia nos acontecementos organizativos. A presenza de conflitos, pactos, dinámicas de control, negociacións, utilización de estratexias por parte de individuos ou grupos no centro escolar para conseguir que os seus intereses pasen a formar parte da vida organizativa, son algunhas das manifestacións da vida micropolítica nos centros escolares

Clima relacional: Os patróns relacionáis que se desarrollan na organización, en última instancia maniféstanse nun determinado clima relacional, afectando ás diversas dinámicas de traballo entre os membros do centro, así como o seu grado de satisfacción, o nivel de cohesión, de participación, de conflitos...

Contorno mediato: Hai aspectos que inflúen no centro escolar de modo mediato, así os centros non son agenos nin quedan ao marxe das forzás económicas, políticas, sociais e culturáis da sociedade da que forman parte; das institucións gobernamentais coas súas expectativas políticas, da estrutura de valores sociais, dos sindicatos, do grado de escaseza ou abundancia de recursos nacionais, benestar...

Contorno inmediato: Hai aspectos que inflúen no centro escolar dun modo relativamente directo ou inmediato, como son os individuos e organización coas que se relaciona directamente; a administración e burocracia administrativa; as organización de apoio, os país e nais; grupos de presión da comunidade...

Xerarquización: Nunha institución xerárquica, o poder establécese e exércese de maneira escasamente participativa. As decisións tómanse de maneira unilateral, as normas establécense de forma verticalizada, os espazos distribúense en aras da racionalidade se non do poder

Balcanización: Trátase dun mecanismo que rompe a colexialidade. Cada un está ao seu. Os fins compartidos desaparecen ou se escurecen baixo a forzá que adquiren os fins particulares. Todo na organización ponse ao servizo deste mecanismo: os espazos cofiguranse en función das accións individuáis, os tempos se distribúen para que sirvan a fins individuáis, os medios se reparten atendendo as particións de cada un...

Celularismo: Alude a actuación illada do profesorado. Se pasamos moito tempo na aula, xa por comodidade non se traballan algún contidos.

Rutinización: Cando se rutinizan as prácticas profesionais, é difícil preguntarse polo seu sentido e eficacia. ¿Como se presentan as acción para o seguinte curso (agrupamento de alumnos, asignación de titores, organización de sesíóns de avaliación, reuníón con país e nais...)?A resposta inequívoca é “como sempre”, “como o ano pasado”. A inercia é o cáncer das organización.

Desarticulación: A escolá é unha institución débilmente articulada. Os mecanismos de coordinación vertical son débiles. Dous docentes da mesma materia poden impartir a súa docencia sen coordinar os contidos, metodoloxía ou a forma de avaliación. Os mecanismos de coordinación horizontal son tamén pouco consistentes. Os profesores que entran nun curso poden ter proposicións completamente diferentes respecto á aprendizaxe ou á avaliación do mesmo.

Burocratización: Cando os cambios burocratízanse perden toda a súa potencia transformadora. Refíresé aos cambios cualitativos, no simplemente técnicos. Existe unha elaboración de documentos, como resposta a demandas externas ou internas, sen preguntarse polo sentido delas.

Centralización: A falta de autonomía dos centros entraña serias dificultades para adaptar as liñas mestras dunhas prescricións que requiren adaptación a uns contextos sempre peculiares

Descentralización: Consiste no traspaso do poder e toma de decisións cara núcleos periféricos dunha organización

Cultura escolar/organizativa: uníón de normas, hábitos e valores que dunha forma ou doutra, son compartidos polas persoas e/ou grupos que dan forma a unha institución.

Consenso: acordó ou conformidade nalgún asunto que compete a todas as persoas que compoñen unha colectividade, neste caso e por exemplo consenso á hora de decidir algún asunto no claustro de profesores.

Ambigüidade: Este modelo fai referencia a que non todos os centros son iguais e non se poden aplicar as mesmas normas. Fai fronte a unha escolá xeneralizada xa que os centros escolares son organización que deben ter unha ambigüidade técnica.

Intereses: Conveniencia ou beneficio na orden moral ou material. Pode caracterizarse de distinta forma en función da visión que se teña da organización escolar.

Conflicto: situación en la que dos o más personas no están de acuerdo, o cuando dos situaciones no pueden darse simultáneamente, por lo que se produce un enfrentamiento o una discusión.

Negociación: Establecer un fenómeno (organizativo, dende a perspectiva política) a través da posta en común do coñecemento ideoloxicamente crítico de todas as persoas nas que repercute dito fenómeno. En conclusión, facer explícita a relación entre accións e intereses, evitando dominio ou sometemento duns individuos ou grupos respecto doutros. Así, a través da práctica, estase mellorando a teoría.

Participación: é a base da escolá democrática baseada no suposto da aprendizaxe de hábitos e virtudes democráticos por medio da súa práctica, así como da comprensión intelectual dos feitos vivenciados. A participación nos centros escolares é a actuación dos distintos sectores da comunidade educativa, á hora de xestionar e se dirixilos.

Autonomía: uns dos fins da educación (escolar) segundo Gimeno Sacristán (2000), é estimular o desenvolvemento da personalidade do individuo a través da confianza nas capacidades da autonomía. Aplicada nos centros escolares, podemos distinguir:

• Organizativa: capacidade de tomar decisións sobre o modo de organizar a escolá.

• Económica: capacidade de tomar decisións sobre a maneira de administrar a súa economía.

• Pedagóxica: capacidade de tomar decisións sobre a forma de concibir e desenvolver o currículo.

Universalización da educación é un dos fins da mesma. Esta significa garantir unha oferta de ensino para todos e todas sen excepción. A función de custodia dos centros das sociedades desenvolvidas amplíanse cara arriba (ESO) e cara abaixo (infantil) fai posible a universalización do ensino.

Currículo: regulación de los elementos que determinan los procesos de e-a para cada una de las enseñanzas, integrado por los siguientes elementos: objetivos, competencias, contenidos, metodología , estándares y resultados de aprendizaje evaluables y criterios de evaluación.

Currículo básico: trátase de todas as actividades e contidos que todo o alumnado dun país debe realizar nun período de tempo concreto. Debe contemplar os elementos da cultura común considerados esenciais por unha comunidade. Nunha sociedade democrática, o currículo básico debe recoller o consenso sobre a súa cultura.

Centros plurilingües: Son centros nos que se imparte nunha lingua estranxeira áreas ou materias non lingüísticas, cun máximo dun terzo do horario lectivo, e dirixido a todo o alumnado do nivel educativo obxecto do programa plurilingüe.

Seccións bilingües: Trátase dun programa que supón a organización do ensino dunha área ou materia non lingüística que se cursa dun xeito bilingüe nunha lingua cooficial e nunha lingua estranxeira utilizada como mínimo durante o 50% do horario lectivo.

Centros públicos: Os centros públicos carácterízanse, en primeiro lugar, por dispor, en principio, dunha participación democrática na dirección e xestión dos centros, onde o consello escolar, é o que ten todo o poder das grandes decisións que se toman no centro.

Existe un control por parte do Estado, este non so se proxecta sobre os elementos esenciais do currículo, senón tamén sobre o horario, funcionamento...Por último os país teñen elección para elixir o colexio para os seus fillos, existindo uns criterios que condicionan esa elección como a proximidade ao centro, os ingresos familiares, o número de irmáns escolarizados no centro etc.

Centros privados concertados: Recibe financiación pública, xa que non poden cobrar aos alumnos pola educación que reciben. O seu primeiro trazo é tamén a participación democrática da dirección e xestión do centro, pero sen as carácterísticas dos centro públicos. O Estado parta unhas cantidades determinadas, pero logo poden buscar máis formas de financiación. Poden contratar ao profesorado e teñen liberdade no currículo. O controlo do Estado é flexible e reducido. Existe certa relación co mercado, en parte, polo exceso de demanda. Por último os país poden elixir os centros coas mesmas condicións que os públicos.

Centros privados no concertados: Entrarían totalmente nun sistema de mercado. Son conscientes de que teñen un alumnado determinado de clase media alta e clase alta e que deben dirixirse a el para encher o centro, resultando que, se non se enche, cerra. Existe liberdade total para propoñer a participación que queren na súa xestión. Do mesmo xeito, teñen autonomía na financiación e funcionamento, e control do Estado redúcese a que cumpran a normativa respecto ao currículo. A competitividade neste centros é moi forte e os país polo tanto teñen total liberdade en elixir o centro (sen restricións)

Privatización endóxena: A privatización encuberta ou endóxena parte da idea de que as prácticas privadas son máis eficientes cas públicas, tratando de incorporar á escolá pública deseños, métodos e prácticas do sector privado. A nova xestión pública, con todo o que implica, representa o exemplo de este tipo de privatización no noso sistema escolar

Privatización esóxena: A privatización visible ou esóxena implica a entrada do sector privado na educación, esencialmente, por medio de dous actuacións, a financiación das escolás concertadas e a externalización dos servizos escolares (comedor, transporte, actividades extraescolares...)

centros financiados con fondos públicos,

Centros públicos integrados: CP en el que se imparte el segundo ciclo de Educación Infantil, Educación Primaria, ESO y Educación Especial. Ed. Básica total o mas EI.

Servizos complementarios: Son servizos que non afectan directamente á ensinanza pero si a escolá: transporte escolar, servizo de comedor...

Consello escolar do estado: Órgano de representación de intereses sectoriais (persoal administrativo, profesorado, país e nais, titulares dos centros, expertos en temas educativos) que informa acerca da normativa do Estado e publica un informe anual sobre a situación do sistema educativo. É o órgano de participación social, no ámbito nacional, de diferentes sectores na programación xeral do ensino e de asesoramento respecto aos proxectos de leí e regulamentos do Gobernó. Ten carácter consultivo en relación coa programación xeral do ensino, as normas básicas para o desenvolvemento, a ordenación xeral do sistema educativo, a fixación das ensinanzas mínimas e a regulación dos títulos académicos, o desenvolvemento da igualdade de dereitos e oportunidades no ensino, a determinación de requisitos mínimos dos centros e outras cuestións, que pola súa importancia lle atribúa o ministro ou ministra de educación.

Consello escolar da comunidade autónoma: Órgano de consulta, asesoramento e participación social en materia de ensino non universitario no ámbito da comunidade autónoma.

Consello escolar: órgano de participación da comunidade escolar no centro.

Claustro: Órgano de participación do profesorado no centro que ten a responsabilidade de planificar, coordinar, informar e, no seu caso, decidir sobre todos os aspectos educativos do centro. Presídeo o director ou directora e intégrao todo o profesorado do centro

Comisión económica: En el consejo escolar existirá una comisión económica, integrada por el director, un maestro, un padre de alumno y el secretario, que deberán reunirse, una vez al trimestre y previas a las convocatorias del Consejo Escolar.

Comisión de convivencia: Estará compuesta por las personas representantes del alumnado, del profesorado, de las familias y del personal de administración y servicios y, en el caso de los centros concertados, también por una persona representante de la titularidad del centro, todas ellas en la misma proporción en la que se encuentran representadas en el consejo escolar del centro o órgano equivalente. Será presidida por la persona titular de la dirección del centro y una de las personas integrantes actuará como secretaria/o. Esta comisión tiene la misión de elaborar el plan de convivencia del centro y dinamizar todos los sectores de la comunidad educativa, adoptar las medidas preventivas necesarias para garantizar todos los derechos de los miembros de la comunidad educativa, impulsar acciones dirigidas a la promoción de la convivencia, proponer medidas al consejo escolar para mejorar la convivencia y personas que puedan formar parte del equipo de mediación, elaborar una memoria anual....Etc.

Consello para a Convivencia Escolar da CA de Galicia: órgano consultivo y de apoyo en lo que se refiere a convivencia escolar. Este consejo funcionará en Pleno y en Comisión permanente, pudiendo crearse además las comisiones técnicas de trabajo que se consideren oportunas.

Delegados de grupo e de curso: Se elegirá por votación directa, secreta y no delegable del alumnado y este formará parte de la junta de delegados. El segundo más votado será el subdelegado, que sustituirá al delegado en caso de ausencia o enfermedad. Este será el representante de la clase y asistirá y participará en las reuniones de la junta de delegados, colaborará con los profesores y con el equipo directivo y servirá de enlace entre la clase y la dirección del centro.

Xunta de delegados: Integrada por los delegados de los cursos del terceiro ciclo de la educación primaria y de la educación secundaria, su función es recibir info. Informar aos alumnos del consello escolar, realizar propostas de mellora etc.

Asociacións de país e nais: Son asociaciones cuyo objetivo fundamental es la representación de los intereses de los padres, madres o tutores legales en los centros educativos de sus hijos.

Asociación de alumnado: Una asociación formada por los alumnos cuxo obxectivo es la representación de los intereses de todos los alumnos.

Equipo docente de etapa, ciclo, curso ou grupo: Son os profesores que impartan clase a un mesmo grupo de alumnos cuya función son: Adaptar a cada clase el proyecto curricular. Realizar las adaptaciones curriculares de aquellos alumnos que lo necesiten. Evaluar a los alumnos del grupo de forma colegiada.

Departamento didáctico: Son los órganos básicos de participación docente en el ámbito pedagógico de la educación secundaria, encargados de organizar y desarrollar las enseñanzas propias de las áreas para la mejora de la enseñanza y del

Comisión de coordinación pedagóxica: Es el órgano de coordinación de los diferentes equipos y departamentos docentes. Propondrá al claustro de profesores el plan general de las sesiones de evaluación y calificación de los alumnos. Las sesiones de evaluación se distribuirán equilibradamente a lo largo del curso.

Titor ou titora: Cada grupo de alumnos tendrá un tutor que será designado por el director, por propuesta del jefe de estudios, el tutor además de la tarea como docente llevará a cabo la acción tutorial que se desarrollará a lo largo de todas las etapas y ciclos.

Departamento de orientación: es un órgano especializado que apoya la labor del centro y del conjunto del profesorado en todas aquellas actuaciones encaminadas a asegurar una formación integral del alumnado y a la adaptación de los procesos de enseñanza a las carácterísticas y necesidades de todos los alumnos y alumnas.

Coordinación da atención ao alumnado con necesidades específicas de apoio: Sistema mediante el cual un profesor de apoyo se encarga de la atención de los alumnos con necesidades educativas especiales.

Educativo, coordinación da formación en centros de traballo: Sistema mediante el cual un profesor técnico de FP, elegido por el director, se encarga de supervisar y dirigir el programa de formación en centros de trabajo

Equipo de dinamización da lingua galego: Sistema mediante el cual un profesor técnico de FP, elegido por el director, se encarga de supervisar y dirigir el programa de formación en centros de trabajo.

Equipo de actividades complementarias e extraescolares: Grupo encargado propoñer actividades didácticas. Son complementarias las que realizan con el alumnado en horario lectivo. Mentres que son extraescolares las organizadas por el centro que se realizan fóra de horario lectivo y que la participación es voluntaria.

Comisión de redacción do proxecto lingüístico:

Comisión de escolarización municipal: Las Administraciones educativas garantizarán la igualdad en la aplicación de las normas de admisión. Podrán constituir comisiones de admisión que deberán constituirse cuando la demanda de plazas supere la oferta. Estas comisiones recibirán de los centros toda la información y documentación precisa para el ejercicio de estas funciones

Comisión de selección da dirección: constituida, por representantes de las Administraciones educativas, y en una proporción >30% y <50 % por representantes del centro correspondiente a la comisión establecerá la puntuación final obtenida por los aspirantes y seleccionará el candidato que propondrán como director del centro.

Comisións de coordinación das avaliacións individualizadas: Para o desenvolvemento da avaliación individualizada estableceranse tres niveis de coordinación vinculados ás actuacións que se deben levar a cabo: unha comisión central, unha comisión local en cada unha das cidades de Ceuta e Melilla e en cada unha das Consellerías de Educación das que dependen os centros no exterior, e unha comisión de coordinación de avaliación en cada centro docente.

Proxecto educativo: instrumento de planificación que define las notas de identidade del centro, concreta las intenciones educativas y sirve para dar sentido y orientación a las actividades del centro.

Proxecto lector: programa de promoción de la lectura incluido en el PEC que integra actuaciones destinadas al fomento de la lectura, escritura y de habilidades de uso, tratamiento y producción de información.

Proxecto lingüístico: Programa que ten por obxecto impulsar e mellorar a competencia en comunicación lingüística no cal participará o profesorado das diversas áreas ou materias ademáis do propio alumnado

Proxecto de sección bilingüe: Programa a través do cal se impulsará o ensino e a aprendizaxe dunha nova lingua para reforzar así a formación do alumnado e adecuala ás necesidades socias actuáis. É dicir, aprenderán ademáis da lingua cooficial outra lingua estranxeira.

Proxecto de educación dixital: Programa que promoverá o uso das tecnoloxías da información e da comunicación na aula como medio didáctico apropiado e valioso para desenvolver as tarefas de ensino e aprendizaxe

Regulamento de réxime interno: RRI es la norma que se otorga a si mismo cada centro escolar para establecer una organización que le permita desarrollar su proyecto educativo. Recoge aquellos aspectos relativos al funcionamiento del centro no previstos en la normativa general

Plan de autoprotección: documento donde se detallan los mecanismos y medios disponibles para hacer frente a cualquier incidencia que afecte a la seguridad de los alumnos, profesores y demás personal e instalaciones.

Concrecións do currículo: concreción de las intenciones educativas del centro, además de la adaptación, desarrollo y contextualización del diseño curricular base a la especificad del propio centro

Plan/programación xeral anual: documento que recolle todos os aspectos relativos á organización e ao funcionamento do centro, incluídos os proxectos, o currículo, as normas, y todos los planes de actuación acordados y aprobados.

Documento de organización do centro: documento no que se recollen todos os datos relevantes referidos a aspectos organizativos: horarios do profesorado e alumnado, relación de profesores, composición dos órganos de gobernó e coordinación docente, etc. Será remitido a cada centro pola Inspección Educativa e debe ser cuberto de acordó coas instrucións que o acompañen. Incluirase na PXA.

Plan anual de actividades para a potenciación do uso da lingua galega: plan anual de actividades elaborado polo equipo de normalización lingüística para para potenciar o uso da lingua galega entre o alumnado. Incluído no PXA. Recolleránse as actividades programadas para o curso nas que se concretan os obxectivos previstos tanto no plan xeral para o uso do idioma coma no plan específico para fomentar a presencia da realidade galega que forman parte do proxecto curricular do centro.

Programación anual de actividades complementarias e extraescolares: recolle as actividades complementarias que se realizarán, as actividades extraescolares de carácter cultural, as viaxes de estudio, as actividades deportivas e artísticas dentro ou fóra do recinto escolar e todo o referido o funcionamento da biblioteca.

Programación anual de formación do profesorado: é un programa elaborado polo xefe de estudios ou, de ser o caso, polo coordinador de formación do profesorado, tendo en conta as propostas dos distintos departamentos e estruturado segundo as ofertas fagan os órganos competentes da Consellería de Educación. Este recolle o horario, a secuenciación e a temporalización das accións específicas nas que participe o centro, así como a relación de participantes en cada unha delas.

Proxecto de orzamento do centro: É o instrumento de planificación económica do centro no que se refire ós ingresos e gastos para acadar os seus obxectivos nun tempo determinado. O orzamento será equilibrado, de xeito que a totalidade dos ingresos debe ser igual á totalidade dos gastos.

Plan anual de lectura: programa de centro que será o referente para a elaboración dos plans anuais de lectura que se inclúan na Programación Xeral Anual.

Plan de introducíón das tecnoloxías da información e da comunicación: documento elaborado por cada centro educativo que deberá incluir no PEC. Este documento deberá implicar un cambio metodolóxico e unha adaptación á realidade para o mellor aproveitamento das posibilidades que as TIC ofertan. O seu principal fin é que as TIC se incorporen como un recurso máis aos procesos de ensino-aprendizaxe.

Plan de convivencia: Os centros elaborarán un pland e convivencia que incorporarán á programación anual e que recollerá todas as actividades que se programen co fin de fomentar un bo clima de convivencia dentro do centro escolar, a concreción dos dereitos e deberes dos alumnos e as medidas correctoras aplicables en caso do seu incumplimento, tomando en consideración a situación e condicións persoais do alumno, e a realización de actuacións para a resolución de conflitos con especial atención ás actuaciónes de violencia de xénero, igualdade e non discriminación

Procedementos conciliados: A dirección convocará a un docente como instructor e ás persoas afectadas a unha reuníón, no plazo máximo dun día lectivo. Advertirase ao alumno que as declaracións que se realicen formarán parte do expediente de procedemento correctos no suposto de que non se alcance a conciliación. Posteriormente, o instructor expondrá e valorará a conducta que é obxecto de correción facendo hincapé nas consecuencias que tivo para a convivencia escolar. O alumno ou alumna terá turno de palabra para manisfestar a súa opinión. Terase en conta a pedida de disculpas e finalmente as persoas participantes deberán acordar a medida correctora que consideren máis adecuada. O seu incumplimento dará lugar á correción da súa conducta mediante procedemento común.

Plan de acción titorial: documento específico de planificación de las acciones que corresponde desarrollar a los tutores, bajo la supervisión del Jefe de Estudios.

Programación de actividades y tareas: le corresponde al profesorado elaborar las programaciones de aula. Deberá recoger: objetivos didácticos, actividades, recursos y criterios concretos de evaluación y las medidas de atención a la diversidad que procedan

Programación didáctica: instrumentos de planificación, desarrollo y evaluación de las áreas y ámbitos del currículo. En ellas se concretan objetivos, competencias, contenidos, los elementos que componen la metodología y los criterios e indicadores de evaluación.

Réxime económico: hace referencia al presupuesto de los centros públicos de niveles no universitarios. El presupuesto anual de ingresos incluirá una previsión de todos los ingresos que el centro prevé recibir. El presupuesto anual de gastos, estará formado por todos de los créditos precisos para el funcionamiento del centro + el cumplimiento de los objetivos.

Réxime administrativo: hace referencia a la documentación de carácter administrativo y pedagógico que deberá existir en los centros, por ejemplo: Expedientes individuales de los alumnos, libro de actas del claustro o libro inventario de mobiliario y material escolar.

Memoria anual: balance crítico elaborado ao finalizar o curso escolar , unha autoavaliación do cumprimento global da programación xeral anual do centro e mailas propostas concretas de mellora. Nela recolleranse as conclusións obtidas.

Ratio: Relación numérica alumno-mestre. Número de alumnos e alumnas que se distribúen en cada unidade. Alumnado/Mestre. EI e EP:25, ESO:30, BAC:35-33

Liderado: Referente a la acción de encabezar y dirigir un grupo o colectividad. Aceptar ser liderados significa: recoñecer certa desorientación e necesidade de axuda, manifestar apertura a outras persoas e ideas, admitir que a colaboración incide positivamente no traballo, na resolución de problemas, etc. Deste xeito, para que o liderado sexa educativo debe ser: colaborativo, dende a reprocidade de papéis e servir de exemplo.

Proactividade: Carácterística daquela persoa responsable, que toma a iniciativa, que elixe os seus actos, actitudes e estados de ánimo. Non culpa aos demais das súas equivocacións e fai o correcto sen que llo pidan, incluso cando ninguén a mira.

Sinerxia: Acción conxunta de varios elementos ou factores que contribúen na realización dunha acción coordinada. Aquela persoa que valora as calidades dos demais e aprende delas. Coordinación mecánico-xerárquica: dende a perspectiva organizativa, aquela imposta dende fóra coma un instrumento de xestión para facer os horarios, ditar as notas, elaborar documentos,... Neste caso os docentes simplemente coexisten, é dicir, son un agregado de persoas.

Coordinación Orgánico-horizontal: dende a perspectiva organizativa, aquela que xorde dende dentro, negociada, como instrumento de formación e intercambio profesional. Neste caso os docentes realizan un traballo conxunto coordinado, é dicir, forman un equipo.

Día lectivo: que se destina a dar clase en los centros. Por otro lado el día no lectivo

Día non lectivo: aquel que no hay clase por ser día de fiesta o por ser días de libre disposición

Actividade lectiva: referido a la impartición de clases, no superior a 60 minutos

Conmemoración: Recordó dun acontecemento histórico ou dunha persoa destacada mediante a celebración dun acto solemne ou festa, especialmente na data na que se cumple algún aniversario.

Estudos mostráis: modalidade da avaliación de diagnóstico, que consiste en facer un diagnóstico do sistema educativo a través de avaliacións externas.

Estudos censáis: Modalidade da avaliación de diagnóstico cuxo propósito é elaborar actuacións e plans de mellora dirixidos a alumnado, aulas e centros, a través de avaliacións internas do propio alumnado.

Alta inspección: Compételle ao Estado, creada para garantizar o cumplimento das facultades que lle están atribuidas en materia de ensinanza, a observacia dos principios e normas constitucionais aplicable e demáis normas básicas

Inspección educativa ou ordinaria: é a organización á que se lle atribúe a inspección sobre todos os centros docentes non universitarios, servizos, programas e actividades que integran o sistema educativo de Galicia, tanto de titularidade pública como privada co fin de asegurar o cumprimento das leis, contribuír á mellora do sistema educativo, á calidade do ensino, así como á garantía dos dereitos e á observancia dos deberes de cantos participan nos procesos de ensino e aprendizaxe.

Avaliación externa de centros: Realizada por unha persoa coñecedera das técnicas de avaliación que foron axenas á identificación, formulación e execución do proxecto

Avaliación interna de centros: A que se realiza dunha institución ou programa desde o seu propio seno.

Avaliación diagnóstica: Para a mellora dos centros, que mide o nivel de desenvolvemento das competencias básicas de cada alumno, realizarase a través dun conxunto de probas e cuestionarios de contexto, comunes para todo o alumnado, que serán aplicadas con criterios estandarizados en todos os centros sostidos con fondos públicos.

Avaliación de 3o de EP: Ao final do tercer curso de EP, os centros levarán a cabo unha avaliación individualizada ao alumno acerca do grado de dominio das distintas destrezas. No caso de que esta avaliación sexa negativa, o equipo docente debe tomar as medidas que consideren precisas. Durante esta etapa prestarase especial atención ao tratamento personalizado do alumnado empregando distintos sistemas de diagnóstico.

Avaliación final de etapa (EP, ESO, Bacharelato):

Promoción/non promoción,

Actas de avaliación: Se extenderán para cada un dos cursos e se cerrarán ao remate do período lectivo ordinario. Abarcarán a relación nominal do alumnado que compone o grupo xunto cos resultados de avaliación das áreas e as decisións sobre promoción e permanencia. Estas actas serán firmadas polo titor ou titora do grupo e levarán visto bo da dirección do centro.

Expediente académico: O expediente académico é o documento que inclúe a información relativa ao proceso de avaliación e á escolarización de cada alumna ou alumno. Abrirase no momento da incorporación do alumnado ao centro docente e incluirá os datos de identificación do centro e os da alumna ou do alumno. No expediente académico quedará constancia dos resultados da avaliación das áreas de cada un dos cursos da educación primaria e do grao de adquisición das competencias clave, das decisións sobre a promoción ao curso ou á etapa seguinte e, se é o caso, das medidas de atención á diversidade adoptadas.

Documento de avaliación final de etapa e de 3o de EP, Informe indicativo do nivel obtido na avaliación final de etapa: O nivel obtido por cada alumno ou alumna farase constar nun informe, que será entregado aos país e terá carácter informativo e orientador.

Historial académico: Será estendido en impreso oficial, levará o visto e prace da dirección e terá valor acreditativo dos estudos realizados. Como mínimo recollerá os datos identificativos do ou da estudante, as disciplinas cursadas en cada un dos anos de escolarización, os resultados da avaliación en cada convocatoria (ordinaria ou extraordinaria), as decisións sobre promoción e permanencia, a media das cualificacións obtidas en cada unha das áreas, o nivel obtido na avaliación final de educación primaria, a información relativa aos cambios de centro, as medidas curriculares e organizativas aplicadas e as datas en que se produciron os diferentes feitos.

Informe persoal por traslado: Cando o alumno ou a alumna se traslade a outro centro para proseguir os seus estudos, o centro de orixe remitirá ao de destino, por petición deste, copiado historial académico de educación primaria e o informe persoal por traslado. O centro receptor abrirá o correspondente expediente académico. A matriculación adquirirá carácter definitivo logo de recibida a copia do historial académico. O informe persoal por traslado conterá os resultados das avaliacións que se realizaran, a aplicación, de ser o caso, de medidas curriculares e organizativas, e todas aquelas observacións que se consideren oportunas acerca do progreso xeral do alumno ou da alumna.

Probas extraordinarias: Realizaranse nos primeiros días de septembro, ata o día 4 para o alumnado de ESO, BACH e FP, co obxectivo de facilitar a recuperación das materias. Tamén estableceranse medidas de reforzó co obxectivo de facilitar a adquisición de obxectivos e competencias.

Mediación escolar: estratexia de intervención imparcial para a resolución de conflitos no que unha terceira persoa axuda ás partes implicadas a alcanzar un acordó satisfactorio para ambas.

Condutas contrarias á convivencia graves e leves: As clasificamos en conductas gravemente perxudiciais para a convivencia: as agresións físicas ou psíquicas, as injurias e as ofensas graves, os actos de discriminación por razón de sexo, raza, os actos de desafío á autoridade de profesoras. Por outro lado consideramos conductas leves contrarias á convivencia: as faltas de asistencia a clase e as faltas reiteradas de puntualidade,a reiterada asistencias ao centro sen material e equipo necesario...

Medidas correctoras das condutas graves e leves: A imposición das medidas correctoras de condutas contrarias á convivencia levaraa a cabo:

1. O profesorado da alumna ou alumno, oído este e dando conta á persoa que ocupe a xefatura de estudos ou persoa que exerza funcións equivalentes.

2. A titora ou titor da alumna ou alumno, oído este e dando conta á persoa que ocupe a xefatura de estudos ou persoa que exerza funcións equivalentes. A imposición destas medidas correctoras comunicarase á nai ou pai ou á titora ou titor da alumna ou alumno antes de que estas se fagan efectivas, así como ao Observatorio da Convivencia Escolar do centro.

Acoso escolar: Para os efectos desta leí, considérase acoso escolar calquera forma de vexación ou malos tratos continuados no tempo dun alumno ou alumna por outro ou outra ou outros, xa sexa de carácter verbal, físico ou psicolóxico, incluído o illamento ou baleiro social, con independencia do lugar onde se produza. Terán a mesma consideración as condutas realizadas a través de medios electrónicos, telemáticos ou tecnolóxicos que teñan causa nunha relación que xurda no ámbito escolar.

Autonomía (do sistema educativo, do centro, etc.): Os centros docentes, dentro do marco establecido polas administracións educativas, desenvolverán a súa autonomía pedagóxica e organizativa, favorecerán o traballo en equipo do profesorado e estimularán a actividade investigadora a partir da súa práctica docente.

Os centros docentes desenvolverán e completarán, de ser o caso, o currículo e as medidas de atención á diversidade establecidas pola consellería competente en materia educativa. O proxecto educativo do centro recollerá os valores, obxectivos e prioridades de actuación. Así mesmo, incorporará a concreción dos currículos establecidos pola consellería con competencias en materia de educación que lle corresponde fixar e aprobar ao claustro, así como o tratamento transversal nas áreas da educación en valores e outras ensinanzas. Os centros docentes promoverán, ademáis, compromisos coas familias e cos propios alumnos e alumnas nos que se especifiquen as actividades que uns e outros se comprometen a desenvolver para facilitar o progreso educativo.