Biztanleria piramidearen iruzkina

ESPAINIAKO ADIN PIRAMIDEAREN IRUZKINA

Biztanleriaren piramide honek Espainiako biztanteliak 2015. Utean sexuaren eta adinaren arabera egitura erakusten duen grafikoa da. Horrez gain, profilaren azken ehun urteetan ondorio demografikoak izan dituzten gertaerak agertzen ditu.

-SEXUAREN ARABERAKO EGITURA:

Jaiotzean gizonezko gehiago dago,; baina gizonezko hilkortasuna handiagoa denez, momentu batean, 40-44 urte,emakumezkoefektiboak gizonezkoak baino handiagoak dira. Horrela izanda, handik aurrera adineko emakumeak ugariagoak dira gizonak baino barra guztietan.

Gizonezko hilkortasun tasa handiagoaren zergatiak biologikoak eta sozio-kulturalak dira. Emakumeek biologikoki indartsuagoak dira. Gizonezkoek tradizioaz arrisku handiagoko bizi.
-estiloa izan dute: gerretan zuzenean parte hartu duta, lan gogorragoak egin dituzte, istripuak izateko arrizku handiiagoz,  ohitura kaltegarri gehiago izan dituzte, osasuna gutxiago zaindu dute eta errepidean istripu gehiago izan dituzte. Alderantziz, denborarekin emakumeek aurrean ohitura ezberdinakk ere adierazten dute, emakumeek prebentzio-meduikuntza gehiago praktikatzen dute.

-EGITURA ADINAREN ARABERA:

Piramideak kutxatila itxura dauka eta honek esan nahi du biztanleria zaharkutua dela, Oinarria barrurantz sartuta dago, jaiotza-
Tasa txikia delako, eta behera egiten ari delako; aldiz, adinekoen ehunekoa handia da, bizi-itxaropena handiagotu delako; beste aldetik, helduen multzoa oso zabala da azken urteotan iritsitako immigranteen eraginez. Zahartzearen zergatiak eta ondorioak jarraian aztertuko dira.

Biztanleriaren zhartzearen arrazoiak jaiotza-tasaren beherakada eta bizi-itxaropenaren luzapena izan dira. 1975eko krisiak sortu zuen egoera ekonomikoak eragin handia izan zuen, langabezi ttasaren izugarrizko gorakada ekartzen. Jarraian behien behineko kontatuek, etxeebizitzaren prezioek eragina ere izan zuten. Gero90ko hamarkadako krisia etorriko zen.

Horrez gain, gizarteak pentsamolde- eta balio aldaketak izan ditu, eta horiek jaiotza-tasa jaisten lagundu dute erlijioaren ergina murriztea, antisorgailuen eta abortuaren legeztatzea, emakumeak lan-munduan sartzea... Bizi maila hobetzearen eraginez orain pertsonaren prestakuntza eta ongizatea baloratzen da gehiago eta nahiago da seme-alaba gutxiago edukitzea eta hobeto zaintzea; babes soziala handitzen da eta kontsumoak garrantzia gainditzen du: etxeak ondo hornituta, bidaiak, oporrak...

Heriotza tasaren jaitsiera eta bizi itxaropen luzapena, piramidearen gailurraren zahartzearen arrazoiak izan dira, osasunean eta medikuntzan izandako aurrerapenei esker, higieren eta elikaduraren hobekuntzari eta hezkuntza eta kulturaren mailaren hobekuntzari esker.

Zahartzearen ondorioak: Errealitate onek dakartzan ondorioak osao kezkagarriak dira eta mota askotarikoak:

   -Ekonomikoak: biztanleia aktiboaren murrizketa eta zahartzea, jarduera tasaren jaitsiera. Azken datu estatistikoek agerian utzi duten bezala pentsioak hiru bider arinago hazi direla biztanleria aktiboa baino. Hau ikusita, etorkisunerako proiekzioak oso negatiboak dira.

   -Osasunari dagokionaren aldetik, zaharrek zerbitzu mediku asko kontsumitzen dute, beraz, osasunaren arloko gastuak gor egin du.

   -Adinekoen zainketak eta artapenak inbertsio handiak planteatzen ditu, egoitza arazoa konpontzeko, adinekoen denbora betetzeko jarduerak antolatzeko. Medikuntzan eta gizarte zerbitzuetan espezializazio berriak beharko dira.

-DEMOGRAFIAN ERAGINA IZANDAKO GERTAERA HISTORIKOAK:

Espainiako piramidearen profileko sartu-irtenetatik erakusten dituzte azken ehun urteotan gertaera demograikoetan eragina izan duten gertaera historikoak. Piramidearen azken barretan populazioaren zahartzea oso nabaria da, emakumeen aldean batez ere, bizi itxaropena luzeagoa delako. 75-79 urte tarteko sartunean Gerra Zibilaren ondorioaz balaunaldi hutsak dira, hutsunea ia ez da nabaritzen priramidean. 

70-74 urte tarteko barran hazkunde motelagoa izan zen. Gerra osteko urteak dira eta garai latza izan zen populaziorako.

50-54 eta 45-49 urte tarteko barretan garapen urteak izan zirenez, biztanleriaren hazkundea agertzen da, ongizate berri horrek demografian islatu zen heriotza jaisten eta jaiotza igotzen, "baby boom"fenomenoa ematen.

40-44 eta 33-39 urte tarteko barretan garapen ekonomikoari eta immigrazioari esker hazkundea mantentzen da.

Hurrengo barretan hazkundearen murrizketa nabaria da, aldaketa ekonomikoek, sozialk eta kulturalek eragina izan zutelako.

10-14 eta 5-9 urte tarteko barretan jaiotza-tasa suspertu zen atzerriko immigrazioari esker, baina piramidearen oinarrian jaiotza-tasa beera egiten hasi zen 2008ko krisiaren ondorioz.