Biztanleria ez aktiboa

8. EKONOMIA-ADIERAZLEAK: ENPLEGUA ETA PREZIOAK

1. ENPLEGU-POLITIKA

• Ekonomiaren bilakaeran bi adierazle daude nagusiki: enplegu-
  tasak eta KPI

• Langabezia gizarte garatuen arazo larrienetako bat da

1. BIZTANLERIAREN EZAUGARRIAK

• Kontzeptuak:

• Biztanleria osoa

• Biztanleria aktiboa

• Biztanleria ez aktiboa

• Tasak:

• Jarduera tasa: biztanleria aktiboaren eta lanerako adina duen biztanleriaren arteko erlazioa da

• Langabezia tasa: langabeen eta biztanleria aktibo osoaren arteko erlazioa

• Okupazio tasa: landuen eta biztanleria aktibo osoaren arteko erlazioa da

2. ENPLEGU-ESTATISTIKAK

• Biztanleria aktiboaren inkesta (BAI)

• Gizarte segurantzako afiliazioaren kopuruak

• Erakunde publikoa da, eta langilearen eta familiaren osasun-asistentzia eta gizarte prestazio nahikoa bermatzen ditu

• Prestazioak jasotzeko eskubidea izateko, izena emanda egon behar du, kuota batzuk ordaindu lanean dagoen bitartean

• Estatuko enplegu zerbitzu publikoaren datuak

• Langabezia neurtzen duen erakundea da SEPE eta erakundean izena emanda dutenak hartzen ditu kontuan (erregistratutako langabezia)

• Ez du aintzat hartzen izena emanda ez dagoen biztanle kopuru handi bati.

3. LANGABEZIA-MOTAK

• Ziklikoa edo koiunturazkoa

• Enpresa jarduera ekimen pribatuaren gorabeheren menpe dago.

• Hedaldiak eta atzeraldiak izaten dira.

• Langabezia gora egiten du atzeraldietan eta hedaldietan berriz behera.

• Urte-sasoikoa

• Jarduera batzuek urte batzuetan bakarrik behar dute eskulana.

• Langabezia mota horren aurka ekoizpen-egitura dibertsifikatzea da.

• Egiturazkoa

• Enpresaburuek proposatzen duten lan-eskaintza eta langileek eskatzen duten lana guztiz batez etortzeak eragiten du.

• Langileek gaitasun tekniko egokia ez izatearen eta lanpostu batentzako eskatzaile gehiegi egotearen ondorioa.

• Kezka handien sortzen duen langabezia da.

• Egitura ekonomia desegokia delako sortzen da, atzera egiten ari diren ekoizpen jarduerak daudelako.

• Teknologiarekin oso lotua dagoen egiturazko langabezia.

• Frikzionala

• Pertsonak beren borondatez langabezian egotea da

• Lanean jarduteko gaitasuna izanik, astia hartu nahi dutena, ikasteko, atseden hartzeko edo aurrekoa baino lan hobea lortzeko.