Biurteko kontserbadorea eta fronte popularra

BIENIO ERREFORMISTAKO KRISIA, ARAZOAK ETA DESAGERPENA:

Manuel Azañaren gobernuak opisizioak jasan zituen. 1932an Estatu Golpe bat saiatu zuen Armadaren zati batekin (Sanjurjo jenerala), baina ez zuen arrakastarik izan. Militarren zati bat gobernuaren aurka zegoen. Gero CEDA alderdi politiko berria sortu zen, eskuindarra eta Azañako erreformen aurka. Erlijioan, familian, orden eta jabetzan oinarritu zen.//

Bestalde, Alderdi sozialista eta erradikala arazo asko zituzten
Alejandro Lerroux buruzagia zela eta (erradikala). Hauek koalizioa arriskuan jarri zuten bi alderdiak gehiago bananduz. CNTk grebak eta mobilizazioak egin zituen etengabe. Odoltsuena Casas Viejasen eman zen (Cádiz) Guardia Zibilari aurre eginez. Hauek 12 nekazari fusilatu zituzten. Erradikalak eta eskuinak honen ikerketa eskatu zuten eta iritzi publikoak (prentsa) Azañari leporatu zioten.//

ZENTRO ESKUINEKO BI URTEKOA 1933-1935://

Azkenik Azañak dimititu zuen eta 1933ko hauteskundeak izan ziren. Hauetan emakumeek egin zuten boto eta erradikalek baita eskuinak CEDA garaipena lortu zuten elkarturik lan egiten, ezkerra ez bezala. Lerroux presidente izan zen eta zenbait neurri gauzatu zituzten: Nekazaritza erreforma gelditu, ezkontza zibila kendu eta eliza-irakaskuntza bueltatu zen. Erreformak eta ministroak sartuta langile-mugimenduak eragin zituzten. Bestalde, Anarkistek eta PSOEk iraultza hartu zuten Greba Orokor Iraultzailea ezarriz 1934an. Honekin bater ezkerra errepublikanoa Kataluniaren independentzia aldarrikatu zuen.//

Grebak jarraipen irregularra izan zuen eta gobernuak armada bidali zuen Francoren agintean Asturias borroka-eremu bihurtuz. 1934an milaka Hilda eta 30.000 atxilotuak egon ziren. Gobernuak Katalunia autonomia gelditu zuen eta Gerenalitate gobernua kartzelatu zuen.  1934 aurrera eskuin muturrerantz eta ezkerrerantz polarizatu zen Espainia eta Alderdi erradikala hondoratu zen. Berriro moztu eta hauteskundeak deitu ziren.//

FRENTE POPULARRA 1935-1936://

1936ko hauteskundeetan ezkerra (Frente popularra) aurkeztu zen baina eskuina (CEDA) ez. Fronte popularrak irabazi zituen hauteskundeak (ezkerreko errepublikano, sozialistak eta komunistak) koalizioa eratuz. Azañak, Alcalá Zamora ordezkatu zuen errepublikan eta Casares Quirogak gobernu presidente izan zen. Amnistia ezarri zen 34ko espetxeratuentzat eta Kataluniako autonomia bueltatu zen Nekazaritza Erreformaren erabilera orokortuz. Bienio erreformistako erreformak berriro ezarri ziren.//

1936ko udaberrian tentsio politikoak Espainiaz jabetu ziren. Anarkistek hegoaldean zeuden (latifundioen okupazioa) indarkeria handitzen zen bitartean. Falangistek eta anarkistek bere etsaiak hiltzen zituzten egunero eta armadadako Mola jeneralak Errepublikaren kontrako estatu kolpe prestatu zuen. Detonatzailea Calvo Sotelo hilketarengatik izan zen.