Biltzar legegilea

PRIBILEGIATUEN ERREBOLTA (aurrekari)

• Luis XVI. Ak Estatu Nagusiak biltzeko deia egin, zerga gehiago onartzea lortzeko asmoz. 3 estamentuak, nobleziak, kleroak eta 3garren estatuak, osatzen zuten biltzarra. Batzarra Versaillesen hasi 1789ko maiatzean, 1enengo eztabaidak botazioak egiteko moduari buruzkoak izan ziren. Hirugarren estatuko ordezkariek, gehiago ziren botazioa buruz egin eta klerokoak eta nobleziakoak estamentuka egitea botazioa.

BILTZAR NAZIONALA (1789)

• Biltzar nazionalaren izena aldatu eta Biltzar konstituziogile bihurtu. Biltzar honek bi erabaki garrantzitsu:

-Gizakiaren eta Herritarraren Eskubideen Aldarrikapena. (Askatasuna, berdintasuna eta jabetza pribatua).

-1791ko Konstituzioa. Frantziako lehenengoa zen, printzipio hauek zituen: herriaren subiranotasuna, hiru aginteen banaketa eta botoa emateko eskubidea (zentsitarioa). Monarkia, konstituzionala bihurtu zen eta absolutismoa bukatu.

BILTZAR LEGEGILEA

• Konstituzioa aldarrikatu, Biltzar konstituziogile desegin egin zen Biltzar Legegilea sortzeko. Hauteskundeak egin. Talde politiko berriak sortu, nagusienak:

              -girondinoak: jokabide moderatuak (aldaketa gutxi eta lasaiak)

              -jakobinoak: erradikalagoak zirenak (aldaketa asko eta arinak)

• Gizartean giro latza, ekonomia larria, Prusia eta Austriako monarkia absolutuek gerra deklaratu Frantziari.

KONBENTZIOA (1792-1794)

• Herriaren matxinadek atzerriko potentzien erasoak iraultza erradikalagoa bihurtu zuen. 1792 Konbentzioa hautatu.
  Jakobinoak izan ziren nagusi, monarkia deusestatu eta errepublika aldarrikatu. Luis XVI.A gillotinan exekutatu traizioagatik.

• Etapa odoltsuena Izua esaten zaioa, Robespierre nabarmendu. 9 hilabetetan milaka jende hil gillotinan. 1793ko Konstituzioa egin, erradikalagoa, sufrg.Unibertsala ezarri.

DIREKTORIOA (1794-1799)

• Garai moderatua iritsi, 5 kide direktorioa ezarri. 1795ko Konstituzioa moderatua egin, baina etsaiak zituzten Frantziako mugen barruan, alde batetik errepublika demokratikora bueltatu nahi zuten jakobinoak eta erregimen zaharrera bueltatu nahi zuten noble eta kleroak.  

• Armada beharrezkoa zen, arazoak egonkortzeko eta iraultza moderatua zuzentzeko, bai etsaiei aurre egiteko. Frantziak Italian, Prusian, Austrian eta Egipton garaitu. Napoleon Bonaparte izeneko jeneral gazte bat nabarmendu.

KONTSULATUA (1799-1804)

• Napoleon ospe handia hartu, beste jeneral batzuekin batera, Brumariako estatu kolpea egin. Direktorioa amaitu eta Kontsulatua hasi. Estatuaren agintea kontrolatzen zuten 3 kontsuletatik. Napoleon 1enengo kontsul izendatu.

• 1799ko Konstituzioan herritar guztiei eman boto-eskubidea. Diktaduraren antzekoa zen. 1802ko Konstituzioan Napoleon biziarteko kontsul izendatu.

NAPOLEONEN INPERIOA

• Napoleon frantsesen enperadore bihurtu. Aita santuaren aurrean bere burua koroatu zuen. Egitura politikoak, ekonomikoak eta sozialak modernizatzen jarraitu.

NAPOLEONEN BARNE POLITIKA

• Ordena publikoa Barne ministerioa eta polizia sekretua sortuz.

• Administrazioa zentralizatua

• Zergen erreforma herritar guztiak ordaindu zergak.

• Vatikanoaren konkordatua sinatu.

• Hezkuntza sistemaren erreforma guztientzako hezkuntza-eskubide.

• Kode zibil berria.

Absolutismo ilustratua:

errege absolutu batzuk baina Ilustrazioaren ideiak oinarrituta.

Konstituzioa:

estatu baten oinarrizko legeen bilduma da.

Errepublika:

herrialde bat monarkiarik gabe.

Sufragio zentsitarioa:

bakarrik botoa eman dute herritar dirudunak.

Sufragio unibertsala:

herritar guztiek botoa emateko eskubidea, 18 urtetik gora eta gizonak

2.5 ABSOLUTISMO ILUSTRATUA

• Europako monarkek harre ona egin argien espirituari, Elizaren autonomiaren edo nobleziaren agintearen aurkako gatazketan erabili. Absolutista ilustratuak ilustrazioaren ideietan oinarritu, herriaren aldeko erreformak planifikatu herria aintzat hartu barik.

• Ilustraziotik komeni zitzaien ideiak kopiatu, aginte absolutua mantenduz.

• Frantziako Iraultzaren ostean, ideiak ilustartuak baztertu, absolutismotik alde egin eta despota eran jardun.