Barne hazkundeak eta kanpo hazkundea.Com

ENPRESA MOTAK

1. JARDUERA EKONOMIKOAREN ARABERA

   1. Lehen sektorea: natur baliabideekin zuzenean loturik dauden jarduerak.
      

      Adb:

      
      

      Nekazaritza, basogintza, abeltzaintza, ehiza, arrantza…

   2. Bigarren sektorea: industria jarduerei dagokiena.
      

      adb:

      
      

      Automobil enpresak…

   3. Hirugarren sektorea: zerbitzuzko jarduerei dagokiena.
      

      adb:

      
      

      Merkataritza, garraioa, administrazioa, banketxeak, aseguruak, irakaskuntza…

      1. Handikazkoak: beste enpresa batzuei saldu

      2. Txikikazkoak: zuzenean pertsonei saldu

2. TAMAINAREN ARABERA

   1. Mikroenpresak: 10 langile baino gutxiagokoak eta 2 milioiko fakturazioa gehienez.

   2. Enpresa txikiak: 50 langile baino gutxiagokoak eta 10 milioiko fakturazioa gehienez.

   3. Enpresa ertainak: 50 eta 250 langile artekoak eta 50 milioiko fakturazioa gehienez.

   4. Enpresa handiak: 250 langile baino gehiagokoak eta 50 milioiko fakturazioa baino handiagoa dutenak.

3. JABETZAREN ARABERA

   1. Publikoa: enpresaren kontrola gobernuaren esku edo herriaren esku dagoenean. Honen irabaziak gobernuarentzat edo enpresaren hobekuntzarentzat dira.

   2. Pribatua: pertsona bat edo pertsona talde bat denean enpresaren jabe eta hauen irabaziak pertsona horientzat da.

   3. Mistoa: titulartasun konpartitua, Administrazioa eta pertsona juridiko artean.

4. ERA JURIDIKOAREN ARABERA

   1. Sozietate Anonimoa → S.A

   2. Sozietate Mugatua → S.M (Sociedad Limitada → S.L)

   3. Sozietate Kooperatiboa → S.Koop

   4. Ondasun Erkidegoa → O.E (Comunidad de Bienes → C.B)

   5. Enpresari Autonomoa.

5. KOKAPENA ETA DIMENTSIOAREN ARABERA (Multinazionalak eta ETE-ak)

   1. Kokapena (Kokapena erabaki):

      1. Merkatuen eskaera: merkatu azterketa egitearen beharra

      2. Lehengaien hornikuntza: materialen kalitatea, kostua… lortzeko erraztasuna

      3. Lan - Merkatua: kantitate eta kostea (pertsonal kostea)

      4. Komunikazioak eta garraioa: hiri kanpoan, autobideak, parke teknologikoak… 

      5. Hornikuntza: Argia, telefonoa, ADSL…

      6. Eraikuntzaren eta orubearen kostua: industria egunetan eta hiri guneetan prezioa desberdina izaten da.

      7. Legegintza: arau legalak, fiskalak, udal bakoitzean izan ditzaketen irizpideak…

      8. Inbertsio eta finantziaziorako erraztasunak: finantza erakundeen ezaugarriak, baldintzak…

      9. Eskualdearen ekonomiaren garapena

   2. Dimentsioa (Dimentsioa ez da tamaina. Dimentsioa ekoizpen gaitasuna da.):

      1. Multinazionalak:herrialde bat baino gehiagotan kokatuta. Dimentsio handia, beraz, ekoizpen ahalmen handia.

      2. ETE (enpresa txiki + ertain): ekoizpen gaitasun txikia

HAZKUNDE MOTAK

HAZKUNDEA: Zergatik esaten dugu enpresa baten helburua handitzea dela?

• Irabaziak handitu

• Merkatu kuota finkatu → ekoizle guztien enpresa bakoitzaren ehunekoa (merkatu zatia)

  • Mantentzen bada ondo

  • Jaisten bada arazo bat

• Hornitzaileak zaindu eta ziurtatu

• Lehiakideak ezabatu

HAZKUNDE MOTAK

1. ENPRESARI BERARI ZUZENEAN ERAGINEZ

   1. Barne hazkundea:
      inbertsioak eginez

   2. Kanpo hazkundea: enpresaren integrazio bidez, beste enpresa bat erosita:

      1. Bategitea (elkartu → fusioa): A eta B enpresa elkartu eta C enpresa sortu

      2. Eureganatzea edo Xurgapen bidezko bategitea: sozietate batek bestea “jaten”/erosten duenean

      3. Holding sortzea: enpresa batek beste enpresetako akzioak erosi

      4. Trust: produktu konkretu bat egiteko elkartu

      5. Kartela edo Bateratze edo Kontzentrazio horizontala: ilegala - enpresaren elkarpena (monopolioen sorrera)

      6. Joint ventureak (aldi baterako enpresa elkarteak): aldi baterako elkarteak

      7. Klusterrak: produktuak hobetzea

2. ENPRESARAKO PRODUKTU EDO MERKATUEI ERAGINDA

   1. Dibertsifikazio horizontala: osagarri edo ordezkariekin

   2. Dibertsifikazio bertikala: Cocacola + txapak + botilak

   3. Dibertsifikazio heterogeneoa: zerikusirik ez aurreko produktuekin

3. LANKIDETZA

   1. Finantziazio lankidetza: dimentsioa gora

   2. Merkataritzako lankidetza: herrialde desberdinetan

   3. Teknologia eta ekoizpen lankidetza: azpikontratazioa

Enpresari motak:

Enpresaburuaren garapena: 2 enpresaburu ezberdin daude.

• ENPRESARI KAPITALISTA/OHIKOA: Enpresa txiki eta ertain (ETE) dauden enpresaburuak dira. 

Pertsona batek enpresa zuzentzen du. Inbertitutako dirua errentagarria izan behar du, bestela jarritako ondarea galtzen du. Ondarea jartzen du eta ondarea dauka arriskuan.

• ENPRESABURU PROFESIONALA: Gehienetan enpresa handietan daude. Kapitalaren jabeek enpresa zuzentzeko pertsona bat aukeratzen dute eta jarritako kapitala ez badu aurrera eramaten bere lanpostua arriskuan jartzen du. Ez du  ondarerik jartzen eta lana dauka arriskuan.

ERRENTA: akzio batek epe batean sortutako irabazia (€)

Formula → Dibidendua + Gainbalioa (azken balioa - hasierako balioa)

ERRENTAGARRITASUNA: akzioek sortu duten errenta, hasieran jarritako inbertsioarekiko (%)

Formula → Errenta / Hasierako balioa X 100