Banku-dirua

Diru motak

Diruak izan duen ibilbidea: Merkatugai den dirua: gatza, kakaoa... Metalezko dirua: urrea, zilarra. Urregai den paperezko dirua: billetea Diru fidagarria: dolarra, euroa, yena, suitzar frankoa... Banku dirua: txekea, txartela… Diruak bere funtzioa betetzeko lau baldintza bete behar ditu: Denok onartua izatea Garraiatzeko erraza Zatigarria Iraunkorra Diruaren funtzioak

3 funtzio bete behar dirtu

Truke bidea izan behar da Diruak ordekatzen du esakitzen duzuna, behar duzna erosteko. Neurri gisa ere erabili. Balioa kalkulatzeko neurritzat erabiltzen da, hots,ondasun eta zerbitzuen balioa kalkulatzeko.
Dirua balio gordailua izan behar da. Aberastasuna ez da objetuak edukitzea bakarrik, dirua goretzea era aberastasuna da. Behereala erabili daiteke, erosoa da)

Legezko dirua

Elkarrekiko konfiantzan datza egungo paperezko diruaren balioa. Guk paperezko dirua onartzen dugu, besteek ere guri ordainketa eratzat onartuko digutela uste dugulako. Konfiantza hori hausten denean,salerosleek beste moneta batera (dolar) edo trukera jotzen dute.

Legezko dirua erakunde batek emititutako dirua da. Hiru fase ezagutu ditugu legezko diruaren historian: 

Banku pribatuek,XIX. Mendean,billeteak egiteko ahalmena zuten,gordailuan zuten urrearen arabera.Egoera honetan, arazoak --->bankuek zuten urrea baino diru gehiago emitutu Banku nazionalek, XX.Mendean, diru jaulkipena monopolizatu eta estatuak eskuratu zuen diruaren kontrol osoa. Urre-patroia sistemarekin jarraitu, Bigarren Mundu Gerrara arte. Urre erreserbak ez ziren nahikoak ekonomiak behar zuen diru kopurua sortzeko. Zer gerta daiteke diru gehiegi sortuz gero?
Inflazioa eta, gainera, beste herrialdeek ez dute diru hori onartuko; beraz,debaluatu (balioa galdu) egingo da. Eta diru gutxiegi egiten badute? Deflazioa emango da eta berbaloratu egingo da dibisen merkatuan. Konklusioa: oreka egon behar da jaulkitako diru kopurua eta ondasun eta zerbitzuen balioaren artean. Europar Banku Zentrala. 1999. Urtean, Europako 11 estatuk bere ahalmen monetarioa Europar Banku Zentral bakar baten esku utzi zuten. EUROA jaulkitzen du Zenbat diru sortu erabakitzen du. Diruaren erabilgarritasuna bestearen onarpenean oinarritzen da.Dibisak merkatu librean salerosten dira eta eskaintza-eskariaren legepean daude. Estatu batek bere moneta kopurua gehiegi handitzen badu zigortua izango da merkatuan eta bere moneta debaluatu egingo da.