Autarkiaren ekonomia politikak

DEFINIZIOAK:Garapen iraunkorra:

Etorkizuneko belaunaldien beharrizanak arriskuan jarri gabe oraingo belaunaldien beharrak asetzea posible egiten duen  garapena.

Garraioazpiegitura:

Garraio sistemaren oinarri materiala da,garraio azpiegiturak eraikin edo egitura finkoak dira:Errepideak autobideak trenbidesareak...

Irrigarritasuna:

Kokapen geografiko bakoitzetik leku horretara iristeko dagoen erreztasuna edo zailtasuna da.Distantziaren,azpiegituraren eta zerbitzuen horniduraren araberakoa da.

Garraio azpiegituren plan estrategikoa:

Estatuko garraio politika arautzen du.Helburuak garraio sistema orekatu eta eraginkorra lortzea dira.

Frankizia:

Juridikoki desberdinak diren enpresen establezimendu kateak.Kontratu bidez batek bestei merkataritza formula bat ustiatzeko litzentzia ematen die ordaintzearen truke.

ESPAINAKO turismoa:Turismo eredu tradizionalen arazoak:

Prezioak garestitzen ziren eta kalitatea ez zuen hobetzen.Turismoa udan eta kostaldean eta hondartzako inguruetan pilatzen zen.Tour operadorekiko menpekotasuna eta inguruarekiko azolagabetasuna.

Eredu tradizionala---Berria:

Gaur egun dibertsifikatuta dago eta turismoaren kalitatea hobetu da.Turisten maila ekonomikoa altuagoa da eta turismoa urte osoan zehar egiten da.

Espainiako turismo faktoreak:

Kanpo faktoreak,turismoa eredu tradizionalean,garapen ekonomikoa egon da eta garraioen aurrerapenei esker,joan etorriak erraztu zituen. Barruko faktoreak,Espainia europako bezeroengandik hurbil egotea, baliabide natural bikainak izatea,kultura baliabidea,kostu txikia.

EAE.Ko turismoa:

Euskal autonomiako turismoa XIX.Mendean abiatu zen,klase ertaineko dirudunen artean.EAE-ko potentzial nagusiak,Donosti,Zarautz eta lekeitio dira.Garrantzia dauka komunikazio onak eukitzea eta kokapen geografiko ona eukitzea.Baliabide naturalak,espazio natural babestuak eta kosta ederrak dira.Kultura baliabideak,gastronomiaren aniztasuna eta kalitate handia.

Ezaugarriak:

Turismoaren eskaintzak oteleko plazak handitu zituen batez ere goi kategoriakoak,horrez gain,ostalaritza establezimenduak sortu. Eskaria turistek eta txangolariek osatzen dute,maila ertain eta handiko turismoa.Egonaldia laburra da eta hotelen okupazio maila murriztu egiten da ostatu plazen eskaintzak gora egin duelako.Turista gehienak oporrtetan hurbiltzen dira.

Turismo motak:

Turismo baliabideei esker turismo mota ezberdinak:-Kostako turismoa udan nagusi.-Ekoturismoa,landa turismoa eta kirol turismoa gora egin dute instalazio zehatzak sortu dutelako.-Kultura turismoa eta kongresuena,konbentzioetako eta negozioetarako.

Turismo politika:

Hleburu hauek:Turisten kopurua eta sektoreak eskualdeko BPG-ra egindako ekarpena handitzea.
Turismo hazkunde iraunkor eta orekatua lortzea.

Espainiako barne merkataritza:

800 milla lokalek baino gehiago osatzen dute merkataritza,3millio pertsona baino gehiago hartzen dute,hauek dira ezugarriak: Aldaketak egon dira eskaintzan eta eskarian.Eskarian,erosten gaitasun handiagoa,bezero dibertsifikazioa.Eskaintzan.Dibertsifikazioa,salmenta modu berriak,teknologia berriak(datafonoa,ordenagailua..)

Merkataritza motak:

Handizko merkataritza:Produktuak fabrikatzaileari erosi eta txikizko merkatariari saldu,ez kontsumitzaileei. Txikizko merkataritza:Produktuak fabrikatzaileari erosi eta kontsumitzaileari zuzenean saltzen zaizkio.Kokapen tradizionala hirien erdigunean da.Tradizionalak dira,langile gutxi,inbertsio gutxi..Batzuek itxi egin behar dute edo formula berriak asmatu adib frankizia.
Erebai noizbehinko azokak dira tradizionalak. Merkataritza berrien barruan:Autozerbitzuak:Salmenta sistema da,produktuak bezeroaren eskura daude,merkatariak eskulana aurrezten du. Azalera handikoak:2500m2 azalera baino handikoak,hipermerkatuak,hirien erdigunen edo periferian kokatzen direnak. Bestelakoak:Saltzeko beste formula batzuk(telesalmenta,makina automatikoak...)

Espainiako errepideen iruzkina:

Testu historiko bat da,forma aldetik juridikoa eta eduki politikoa dauka.1977 ko ekainaren 15ean gorteak,7diputaturen komisio berezibaten bidez.Gorteek onartutakoa 1978ko urriaren 3an.Erreferenduma abenduaren 6an.BOE 1978.Testu publikoa da eta denoi zuzenduta dago.Subiranotasuna nazioan dago,herriarengan.Hiru botere nagusi daude:Legegilea,botere betearazlea eta judiziala.Konstituzioaren egitura:Espainiak konstituzioak bi zati garrantzitsu ditu, alde dogmatikoa eta alde organikoa.

Lehenengo zatian konstituzioaren oinarrizko printzipioak eta hiritarren eskubide eta betebeharrak azaltzen dira.Bigarrenean estatua funtzionatzeko arauak ezartzen dira artikuluen bidez.

Iruzkina:

Franko generalaren heriotzak 1975an ,Estatu espainiarren ezarritako erregimen totalitarioarekin amaitu zuen.Herri protestak demokratizaio prozesua bultzatu zuen.Diktadorearen testamenduan ezarrita zegoen Juan carlos borboia printzea izendatzea.1936ko espainiako gerra zibilean parte hartu zuen.Diktadorearen gorteetako lehendakari ordea 1943an eta 1973 gobernu buru izendatu zuten.Sistema parlamentarioa itzultzeko JuanKarlosI eragile garrantzitsuenetarikoa izan zen.Diktadorearen heriotza eta gero,Arias Navarrori jauzi zaion gobernua 1976an.Aldaketak xumeak izan ziren.Adolfo suarez trantsizioko protagonista izan zen,1976an gobernuko presidente izendatu zuten eta 1977an lehendabiziko auteskunde orokorrak egin ziren.UCD,suarez fundatutako alderdiak demokraziaren aurreneko gobernua eratu zuen. Demokraziaren egoera sozial,politiko eta ekonomiko hauskorrak,indar politiko guztiak behartu zituen nazioaren barne lasaitasuna bermatuko zuten akordio batzuk onartzera, normaltasun parlamentarioa finkantzen zen bitartean.Monkloako itunak puntu hauek negoziatzen hasi ziren:egonkortasun politikoa,protagonismo sindikalaren gehitzea,zentsura desagertzea,soldatak mugatzea...1976an Aldolfo suarez gobernua osatu zuen erreforma politikorako proposamen bat bidali zuen ESP gortetara.1977 Frankismo osteko auteskunde demokratikoak,horietatik parlamentuari konstituzioa idazteko zeregina eman zion, Abenduaren29an sartu zen indarrean. Bi zati garrantsitzu:Alde dogmatikoa eta alde organikoa.(lo que esta en negrita)+Auzitegi konstituzionalaren funtzionamend.Nafarroa kanpoan geratu.

Ondorio:

Gaur egun konstituzioa egokitu behar da,lege batzuk zaharkitut.

1 SARRERA: Frankismoa oso kolpe gogorra izan zen EH-rentzat. Erregimena totalitarismoan oinarritu zuen Estatuaren bere kontzeptua, beste aukera politikoei lekurik utzi gabe. Eskubideak zapaltzen ziren, giza eskubideak eta eskubide politikoak, baita hizkuntzazkoak, ohiturak eta oro har euskal kultura osoa. 2 GERRAOSTEKO ETA HASIERAKO URTEAK: 1939an amaitutako gerra zibilak estatuko ekonomia suntsitua zuen. Francok autarkiari eutsi zion. Autarkiaren hasieran, horniketa-arazoak zeuden ekonomia arlo guztietan, 1951ra arte iraungo zuen errazionamendua ekarri zuen. Gainera, soldatak baxuak izateak eta prezioek gora egiteak kontsumo mailaren gutxitzea ekarri zuten. Oro har, ekonomia gelditu zen. Industriari dagokionez, Espainiak betidanik energia-iturrien eta lehengai gehienen eskasia zuen. Lantegi siderometalurgiakoak, meategiak eta ontziolak egoera onean ziren. Gerra bukatu aurretik, Francoen armada oso ondo aprobetxatu zituen baliabide horiek. Urte haietan, lehenengo azpiegituren proiektu berriak martxan jarri ziren. EGOERA SOZIALA: Gerraosteko lehenengo haarkadetan desberdintasun izugarria gertatu zen aberastasunaren banaketan. Burgesia handiak sekulako etekinak lortzen zituen. Aitzitik, populazio xumea miserian bizi zen. Bi bloke zeuden: Garaileak: Erregimenak babesten zituen. - Kargu publikoak betetzen zituzten. - Garaituen ondasunez jabetu ziren. Garaituak: Zapalkuntza gogorra pairatu zuten. - Errepresioa eta garbiketak leku guztietan egin zituzten garaileek. EGOERA POLITiko Y KULTURALA: Euskal Gobernuaren errresistentziaren azken lekua Bilbon erori zen 1937an. 36an Espainiako Errepublikak onartu izana zuen Euskal Autonomia Estatutua indargabetu zuten matxinoek, eta Bizkaiko eta Gipuzkoako Kontzertu Ekonomikoak bertan behera utzi. Araban eta Nafarroan Kontzertu Ekonomikoak mantendu.
OPOSIZIOA ERBESTEAN ETA BARRUAN: ii mundu gerran aliatuen alde borrokatu euskaldunek erregimen demokratikoa berreskuratzeko asmoz. 1945an, euskal indar politikoek Baionako Ituna sinatu. Gerra hotza piztu zen eta Francoren ahalegin diplomatikoei esker , Indar Aliatuen adiskide bilakatu zen.Langile mugimendua zein politikoa suntsitu. Hurrengo urteak oso gogorrak izan eta indar horien arteko batasuna desegin. 3 NAZIOARTEKO ONARPENA Y ERREGIMENAREN FINKAPENA: Frankismoak onespena lortzen joan zen. 1953an Vatikanoarekin eta AEB-kin hitzarmenak sinatu. 55an Franco Espainiako isolamendua apurtu. EGOERA EKONOMIKOA: 57-59 aldian, autarkiaren agortzea geratuz zen, gobernu teknokratikoa ezarri y norabide neoliberala eman. Garapen Planak etorri ziren. Espain. Industrializazioa bultzatu zutenak, Espainiako hazkunde ekonomikoa hazi. EH- garapena eskasa izan zen hornikuntza dela eta.G.Planari esker ekonomia gora. Ondorioz, BIZ y GIP 2-rren industrializazioa gertatu. Industriaren faktore eraginkorrenak: Merkatuan lehia falta, eskulana merkea eta ugaria, atzerritar inbertsioak handitzea y teknologia berria gehitzea. Kooperatibak agertu ziren. Sistema kooperatiboa laster hedatu, ekoizteko industria andana sortu. 73an nazioarteko krisi ekonomikoak eragin handia BIZ-an. EGOERA SOZIALA: Gizarte aldaketak suertatu. 60hamarkadan izugarrizko hazkundea gertatu. Migrazioak areagotu. Ondorioz, landa eremuak hustuta, 1 sektorea behera, 2 y 3 parriba. Erdi-mailako klase hiritarra hasi zen garatzen. OPOSIZIOA: 60 hamarkadan opisizioa handiagotu. Langileak: CC OO, UGT, ELA y sindikatu progesista bildu. Ikasleak: Unibertsitatea batez ere. Eliza katolikoa: EH-n lan garrantzitsua. Nazionalistek: EAJ-PNV.    Geroago, ETA sortu zen. Erakundeak marxismoa gehitu zion. 68tik aurrera, erregimenaren aurkako borroka armatua hasi. Lehenengo hilketa Iruneko komisarioa. Atxiloketak gertatu, Euskadiko kaleak sutan, zigorrak ordeztu kartzela zigorraren truke.