Atmosferaren osagaiak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Geología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 5,08 KB
*troposfera: atmosferaren beheko geruza, lurrazalarekin harremanetan dagoena. Gasak konprimagarriak direnez, beheko partean metatzen dira gehienbat, eta geruza hori da atmosferaren alderik dentsoena. *estratosfera: tropopausaren eta estratopausaren arteko atmosfera-eremua da. Bertan, 30 eta 50 km-ko tartean, dago ozono-geruza ezaguna.Ozonoak izpi ultramoreak xurgatzen ditu, estratosferan tenperaturaren inbertsioa gertatzen da, eta horrek aire-mugimendu bertikalak oztopatzen dituenez, aire-mugimendu horizontalak baino ez dira gertatzen.*mesosfera:Estratopausatik mesopausaraino geruza. Tenperatura jaitsi mesopausan. Geruza horretan, gauez, izotz-hodeiak ikus daitezke *termosfera edo ionosfera: Mesopausatik exosferainoko geruza.Osagaiak ionizatuta egoten dira, eta eguzki-izpien zati handia xurgatzeko gai direnez, tenperaturak nabarmen egiten du gora.Eguzkitik datozen elektroien eta termosferako ionen arteko elkarrekintzen ondorioz aurora boreal: ipar poloa/aurora austral: hego poloa. *exosfera:atmosferako azken geruza, 9.600 km-ra iristen dena gutxi gorabehera. Oso dentsitate baxua du eta horra heltzen diren gas molekula eskasek espaziora alde egin dezakete. **Berotegi efektu naturala:atmosferako zenbait gasek (karbono dioxidoa, metanoa...) lurrzalak igorritako uhin infragorriak xurgatzen ditu, Lurreko tenperatura igoaraziz.**konbekzioa:partikulak mugitu egiten dira beroa emanez **latitudea:izpiak zenbat eta perpendikularrago iritsi lurrazalera, handiagoa da intsolazioaren intentsitatea. **klimaren osagaiak: -hodeiak:ur lurruna kondentsatzean (ur likidoa edota izotza). Atmosferan flotatzen (partikula txikiak) -prezipitazioak:ur likidoz edo solidoz osatutako hidrometeoroak. &prezipitazio konbektiboa:airea lurrazaleko alde beroagoak ukitzean berotu eta gorantz egin, dilatatu eta hoztu, ihintz-puntura heldu, ur-lurruna kondentsatu eta kumulu edo kumuloninboak eratu.Tanta lodiak Ohikoa zona tropikal eta erdilehorretan eta Mediterraneo arroan udan. Batzutan >10 km-ko kumuloninboak sortzen dira.Ur-tantak izoztu eta txingorra eratzen da. &prezipitazio orografikoa:Airea gorabehera topografikoen gainetik pasatzean (mendiak, mendizerra edo mendikateak).
Foehn efektua sortzen da. Aire hezeak mendian gora egitean tenperatura baxuagoen ondorioz ur lurruna kondentsatu eta prezipitazioak izaten dira. Beste aldeko magaletik jeisten den airea epelagoa eta lehorra izaten da, prezipitazio gabekoa. &prez frontala: Tº ezberdineko masak elkartzean sortzen diren fronteek sortzen dituzte. Aurrera egiten duen aire-masaren arabera: -fronte hotza:aire hotza ziri moduan sartu aire beroaren azpitik, indarrez gorantz bultzatuz. Aire hezea azkar kondentsatu, zaparradak eta trumoiak eraginez (kumuloninboak) -fronte beroa:aire beroak gorantz egiten du (dentsitate txikiagoagatik), zirimi edo euri leuna (ninboestratuak, altostratuak eta zirruak) -fronte okluditua:fronte hotzak beroa harrapatu, aire beroak gorantz. Fronte hotzekoen edo berokoen antzeko prezipitazioak.*k.Ozeanikoa:Uren banalerroaren iparraldean.Itsasoaren hurbiltasunak tº-alde txikiak eta prezipitazio ugari eragin. *k.Mediterraneoa:Banalerroaren hegoaldera.Uda oso lehorra eta beroa.Teº-aldaketa handiak urtaroaren arabera.Föhn efektuaren eraginez prezipitazioak urriak. *k.Subdesertiko klima mediterraneo kontinentalaren mende, prez gutxi.Nafarroako Bardeetan *trantsizio k:Arabako Lautadan eta Nafarroa erdialdean. Prezipitazio eta tº tarteko balioak *mendiko:Klima ozeanikoaren antzekoa, prezipitazio ugariago eta tenperatura hotzagoekin. Neguan elurra.
Foehn efektua sortzen da. Aire hezeak mendian gora egitean tenperatura baxuagoen ondorioz ur lurruna kondentsatu eta prezipitazioak izaten dira. Beste aldeko magaletik jeisten den airea epelagoa eta lehorra izaten da, prezipitazio gabekoa. &prez frontala: Tº ezberdineko masak elkartzean sortzen diren fronteek sortzen dituzte. Aurrera egiten duen aire-masaren arabera: -fronte hotza:aire hotza ziri moduan sartu aire beroaren azpitik, indarrez gorantz bultzatuz. Aire hezea azkar kondentsatu, zaparradak eta trumoiak eraginez (kumuloninboak) -fronte beroa:aire beroak gorantz egiten du (dentsitate txikiagoagatik), zirimi edo euri leuna (ninboestratuak, altostratuak eta zirruak) -fronte okluditua:fronte hotzak beroa harrapatu, aire beroak gorantz. Fronte hotzekoen edo berokoen antzeko prezipitazioak.*k.Ozeanikoa:Uren banalerroaren iparraldean.Itsasoaren hurbiltasunak tº-alde txikiak eta prezipitazio ugari eragin. *k.Mediterraneoa:Banalerroaren hegoaldera.Uda oso lehorra eta beroa.Teº-aldaketa handiak urtaroaren arabera.Föhn efektuaren eraginez prezipitazioak urriak. *k.Subdesertiko klima mediterraneo kontinentalaren mende, prez gutxi.Nafarroako Bardeetan *trantsizio k:Arabako Lautadan eta Nafarroa erdialdean. Prezipitazio eta tº tarteko balioak *mendiko:Klima ozeanikoaren antzekoa, prezipitazio ugariago eta tenperatura hotzagoekin. Neguan elurra.