Alokutiboa

Morfosintaxia

Alokutiboa: Aditzak adierazten digu ekintzan zein pertsonek hartzen duten parte. Hiru sintagma horiei dagozkien pertsonen markez gain, ordea, solaskidearen marka ere agertzen da zenbakietan; horri deitzen zaio alokutiboa.
Euskal aditzean bi erregistro mota daude:
neutroa eta alokutiboa. Neutroa: ikasten ari naiz (ni) liburua galdu zait (niri-hura) Alokutiboa: alokutiboen kasuan neutroek ematen duten informazioaz gainera, solaskide bati egiten diote erreferentzia, eta hari dagokion marka adizkian agertzen da. Ikasten hari nauk/naun. Liburu hau erosi diat/dinat. Alokutibo motak: alokutiboak bi motetakoak izan daitezke:

Hikako alokutiboa

: hau da ezagunena eta erabiliena. Adibidez: egin diat (toka) Hona emen ezaugarri batzuk: -
Hikako alokutiboa lagunarteko hizkeran erabiltzen da. - Forma alokutiboa eta neutroak erabiltzen ditugu.

– zukako edo xukako alokutiboa:

ekialdeko euskalkietan erabiltzen da. Ikasten ari naiz (neutroa) ikasten ari nauk/n (hika). Zuka erabiltzen ari garenean bi aukera ditugu: alokutiboa: ni eskolara berandu etorri nauzu eta zu ez zara konturatu. Neutroa: Ni eskolara berandu etorri naiz eta zu ez zara konturatu.

Joxe Miguel Barandiaran ekarpenak:  ugariak dira Barandiaran idatzitako liburuak eta artikuluak, lan nagusiak:- Euskal herriko haitzulo garrantzitsuenen aurkikuntza eta indusketa arkeologikoan parte hartu zuen. Hari ezker ezagutzen ditugu toki horietan aurkitutako margoak, lanabesak, zeramika eta animalien nahiz gizakien hezurrak.- jasotako datuei esker behe paleolitikotik hasita historiaurreko euskal gizakien ezaugarriak eta bizimodua zehaztu zituen.- Folklorea ere landu zuen, herriz herri lejendak eta ipuinak jaso zituen eta mitologiaren arloan ere lan egin zuen.- Euskal arloan berari zor diogu euskara euskal herrian bertan sortutako hizkuntza dela.

Herri antzerkiak: Herri antzerkiak tradizio handia du Zuberoan. Oso entzute handia dute euskal herriaren ekialdeko lurralde horietan egiten diren antzezpene: maskadak, xaribak, pastoralak.

Pastoralak

:-

erdi aroan dute jatorria.-pertsonai historiko baten bizitza izaten da.- bertsotan eginak izan ohi dira.-bertsoak doinu jakin batez errezitatzeaz gain, kantuak eta dantzak tartekatzen dira ikuskizunean.-Urte bakoitzean Zuberoako herri batek hartzen du parte.- herritar guziek artzen dute parte.-herri plazan antzeztu ohi da.-udan antzezten dira normalean eta festa handia egiten da.