Agente geologikoak

ZER DA ERLIEBEA:paisaiak duen

forma da erliebea.

ZER DA AGENTE GEOLOGIKOAK ETA ZER EGITEN DUTE?: paisaiak agente geologikoaen  higadura k moldeatzen duen erliebeak dira .(edo agente geologikoak fluido batzuk dira.)dibidez:Haizea,ur-lasterrak… Agente geologiko bakoitzak modu jakin batean modelatu egiten du lurrazala.

ATMOSFERAREN ETA HIDROSFERAREN DINAMIKA: ura eta aire korronteak tenperatura ezberdintasunagatik sortzen dira.Haizea:mugimenduan dagoen aire masa.Aire masa ezberdin kontaktuan sortzen diren gunetan klima zona desberdinak garatzen dira.

Haizea:

Zenbat eta idorrago izan klima orduan eta handiagoa da haizeak erliebea higatzeko ahalmena. Landarerik ez badago errazagoa da eragina. Materia finak erraz garraiatzen ditu.

-Duna: Haizea ahultzen denean, gainean daramatzan materialak jalkiarazten ditu. Haizeak garraiatzen duen hautsak Loes izeneko metakinak osa ditzake. Oso lurzoru emankorra eratzen dute Loesek.

1-Harea mugitzen joaten denean harriak igatzen dira eta formak sortzen dira

2-Lurzorua berotzean haizea igotzen da eta deflazioa esaten diogu

 3-Deflazioaren ondorioz, material finik gabe gelditzen da lurzorua harriz estalitako           eremuak atzaltzen dira, reg izenekoak.

4-Harea pilatzen denean erg direlakoak sortzen dira. Ilargi erdiko formako dunei barja esaten diegu

Itsasoa:

Olatuak dira agente geologiko gisa duen osagai nagusia.

Olatuak eta itsaslasterrek kostaldea moldeatzen dute, ibaiak ekarritako materialak eta itsasoak berak higatutakoak mugiaraztuko.

-Itsasoko higadura formak:

1. Itsaslabarren oina higatu egiten da, olatuek etengabe jotzen dutelako

2. Olatuak gero eta gehiago sartzen da

3. Harri irtemak hautsita daude, eta puskatzear daude

4. Itsaslabarrak atzera egiten duenenan, abrasio-platafotma sortzen da

-Itsasoko sedimentazio-formak:

Olatuek kostaldean barrena garraiatzen dute harea eta legarra, eta gutxi jotzen duen lekuetan sedimentuak jalki egiten dira.

Harea pilatzen den lekuetan itsasoko urez betetako istilak sortzen dira eta hauei padura gazikara deitzen zaie.

Olatuetatik babestua dagoen lekuetan, alde handia dago itsasgoraren eta itsasbeheraren artean, lurrezko sedimentuak pilatu daitzeke eta ordoki lohitsuak sortu.

Barrak itsasertzetik gertu dauden harea metakinak dira, eta geziak, kontinentearekin dauden barrak.

GLAZIARRAK

Klima polarreko zonetan, mendi altuetan ez da elurra urtzen, ezta udan ere.

Elur geruzak bata bestearen gainean pilatzen dira eta behean geratzen diren geruzak konprimitu egiten dira eta airea galtzen dute. 7-8 metroko sakonerarekin, elurra izotz bihurtzen da. Dozenaka eta milaka geruza izan daitezke, eta hauek poliki poliki mugitzen dira, likido lingirtsu baten moduan, grabitatearen ondorioz. Bi mota daude:

• Kasko graziarrak: Groelandian eta Antartidan sortzen dira. Milaka kilometroko karratu okupatzen ditu, eta erliebea erabat estali egiten du.

• Glaziar alpinoa: Antartika baino beroagoak diren eskualdeetako goi-mendian daude. Izotza bideratu eta mihi gisa, elurra pilatzen den lekutik behera jaisten da, horri glaziar-zirku deritzo. Bertan urtu egiten da.

Glaziar motak:

• Erliebe malkartsua

• Glaziar zirkuetan

• Glaziar mihia (Morrenak)

• U- itxurako haran sakonak