Aditz aspektua
Enviado por Chuletator online y clasificado en Lengua y literatura
Escrito el en vasco con un tamaño de 5,95 KB
Aditz motak
-Osaera eta forma kontuan hartuta: Bakunak,eratorriak,elkartuak
-Molden arabera: jokatu gabea(jolastu),jokatu(trinkoak eta perifrastikoak)
-
Aditz iragangaitzak eta iragankorrak:Lau jokamolde horietatik bik dute Nork pertsona:Nork-Nork eta Nork-Nori-Nork(iragankorrak) eta beste bik ez:Nork eta Nor-Nori(iragangaitzak)
Aditzoina eta Aspektua
-Aditzoina: Aditzoina deitzen diogu aditzaren esanahia daraman guneari(erori-eror,ikasi-ikas)
Forma horiek dira subjuntibioan,ahaleran eta agintearen erabiltzen direnak.
Erroa:
Aditz trinkoek ez dute aditzoinik,erroa baizik
Adibidez:eraman-RAMA-daramat, ibili-BIL-nabil
Adizki laguntzaileetako erroak: Adizki laguntzaileek lau aditz hauen erroak dituzte oinarritzat:izan,edin,edun,ezan.
-Aspektua:Adizki perifrasikoetan aditz nagusia eta laguntzailea bereiz daitezke.
Aditz nagusia honako lau modu hauetan ager daiteke: etor naiteke(aspektu gabea), etorri naiz(amaituta dagoela), etortzen naiz(ez dela amaitu), etorriko naiz(gertakizuna)
Aldia: Aditzak ekintza noiz gertatzen den adierazten digu. Ekintza hori koka daiteke
Iraganaldian-atzo erori nintzen
Orainaldian-gaur erori naiz
Geroaldian-bihar eroriko naiz
Aditz laguntzaileari erreparatuz gero,bi aldi baino ez daudela ikus dezakegu: oraina(naiz) eta iragana(nintzen)
Adizkiak aldiari dagokionez, hiru motatakoak izan daitezke
Orainaldikoa:naiz,dut
Iraganaldikoa:nintzen,nuen
Hipotetikoa:banintz,banu
Modua: Aditzak bere ahalezkotasunaren arabera bereizten ditu moduak, eta -ke markaren bidez egiten da bereizketa. Horren arabera aditzek(+ahal) edo (-ahal)tasuna utela esango dugu.
Moduak hauek dira: indikatiboa,subjuntiboa,ahalera eta agintera.