1876ko konstituzioa testuingurua
Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 5,63 KB
24. Borboien monarkiaren berrezarkuntza.
1876ko konstituzioa
-ETORRERA.Goi mailakoek egoera monarkikora itzuli nahi zuten eurreko egoeraz nekatuak zeudelako eta hau Borboien eskutik izatea. Antonio Cánovsas del Cadtillo izendatu zuten espainiako presidente. Honek, ingelesen eredua ezarri zuen alderdi progresista eta kontserbadoreen pronuntziamenduak lasaitzeko. Ideia hauek ezarri zituen: -Monarkia bakarrik onartzen zen.-Erlijio askatasuna, baina estatuak eliza mantentzen zuen.-Aurreko 2 konstituzioak baztertzea, berri bat sortuz (1845 eta 1869koa).Aberatsek Alfontso XII.Na errege izateko itzultzea nahi zuten baina gazteegia zen Cánovasek Sandursteko Manifestua idatzi zuen Alfontsok sinatzeko. Honek, baldintzak onartu eta Espainiako errege izango zela esan zuen erdi ----------------ALFONTSO XII.A.17 urterekin izendatu zuten errege eta baketzaile deitzen zitzaion. Katitonalismo, Karlistada eta Kubako gerrarekin bukatu zuen. Lasaitasuna ekarri zuen Espainiara eta traidaketak egon ziren baina gobernu buru Cánovas egon zen gehien. Alfontso hiltzean bere emaztea haurdun zegoen eta AlfontsoXIII.A jaio zen. Honek behar zuen adina izan arte, Maria Cristinak bete zuen errege-ordetza.Ongi bete zuen errege-ordetza; batetik, alderdi nagusiek elkarrekin ados jartzea lortu zuen (Pardoko ituna sinatuz) eta bestetik, bakea mantendu zuelako.Gobernuan txandakatzeak jarraitu zuen eta 1898an krisialdi larri bat nagusitu zen. Gainera, Maria Cristinaren agintaldian liberalak sufragio unibertsala ezarri zuten. 1876KO KONSTITUZIOA denbora gehien egon dena indarren izan da espainiaren istorian, 1876 tik 1923 ra, konstituzio onek egonkortasuna berrezarkuntzan lortu zuen,1843 Eta 69 rakoak batuz:-Burujabetasun konpartitua.-Sufrajio zentxitarioa.-Kontserbadorea.-Erregeak botere handia.-Foruak eztabaidatzen dirá.-Erlijio katolikoaren nagusitasuna naiz Eta besteak ere onartu
2-lur jabe handien kopurua handitu zen baina ustiatzeko erabiltzen zituzten moduak ez ziren modernizatu.3-nekazariak eliza eta udal herriak atera ziren galtzaile diru sarrera handia zirelako lur hoeik beraintzat.Nekazariak lur hoiek lantzeagatik errenta handiak ordaindu behar zituzten.4-desamortizazioak elikagai eskasiaren arazoa konpondu zuen, lur gehiago lantzen zirelako. Ondorioz desamortizazioa ezinbestekoa izan zen ogasuna obetzeo. ONDORIOAK EKOIZPENEAN ETA PRODUKTIBITATEAN: desamortizazioak familia nekarazi asko probetzea ekarri zuen baina nekazaritza garatzeko lagungarria izan zen desamortizazioa. Hasieran ekoizpena txikia izan zen baina gero produkzioak gora egin zuen 3 labore hauetan batez ere: garia, oliboa,mahatsa. Latifundismoa ere sortu zen. Honek produkzioaren igoeran lagundu zuen.
INDUSTRIALIZAZIOAREN HASTAPENA: 1830-1875 eman zen industrializazioa baina espainian europako veste herrialdekin konparatuta 50 urteko atzerapenakin hasi zen,hona atzerapenaren arrazoiak:-erliebea-nekazari gehiegi-nekazariak ez ziren hiritara joaten, landetan-zegoen ikatza eta harrikatza kalidade txarrekoa izaten zen eta hau zuten energía iturri nagusi.-diru falta. MEATZARITZA ETA SIDERURGIA: Marbellan hasi zen burdingintza 1832, baina ikatza beharrezkoa zen eta ez zegoen ikatzik.Gero asturiasen baina harrikatza txarra zen eta ez zegoen burdinik.Bizkaian eman zen azkenik baina ez zegoen harrikatzik baina bai burdina eta iglaterrak burdin falta eta harrikatza sobran zuen, orduan elkartrukatu zituzten. 1855 ean inportazioak onartu ziren eta honek industria garapena frenatu zuen. EHUNGINTZA: kostalde mediterraneoan zetaz egindako oialen produkzioa zen nagusi, baina haurrera enpresak kataluniara Joan ziren. Galiziako lio industria eta segobiako artileana ez ziren gai izan modernizatzeko baina kataluniakoak bai. XIX mendean hasizen kataluinian benetazko garapena, gurpil idraulikoei esker, honekin ehungintza mekanizatu zuten.TRENBIDEA: trenbide sareen eraketa berandu hasi zen eta sarea mdrilen zegoen zentralizatua. Erabiltzen zuten zuten burdinbidea europan veste herrialdeek erabiltzen zutena baina zabalagoa zen, orduan kanpo merkatarita ostopatu zuten. Enpresa pribatuen eskuetan uzten Joan zen eta finantzak sortu zirelik banku pribatuak ere sortu ziren. 10 urtetan 4500 km trenbide eratu zituzten. Berandugu trenbide empresa asko sortu ziren:Ferrokarril… baina kalitate txarreko burdina erabiltzen zutenez berriro artu zuen esku estatuak.