Zientzia eta Fenomenoak

1.1 SARRERA

Naturan fenomeno ugari gertatzen dira

Adibideak:

Fenomenoak zientziaren bitartez azaldu.

Zientzia: behaketaren eta logikaren bidez
fenomenoak argitzen dituen jarduera da

Fenomenoak anitzak direnez zientziak adar ugaritan
banatzen dira.

Horien artean, fisika eta kimika aurkitzen dira.

Fisika: materiaren izaera aldatzen ez duten
prozesuen azterketa burutzen duen zientzia
da.

Kimika: materiaren izaera aldatzen duten
prozesuen azterketa burutzen duen zientzia
da.

Fisika eta kimika zientzia esperimentalak dira,
behaketaz gain esperimentazioa eta neurketak
egitea ezinbestekoa da.

1.2 Zientziaren garrantzia

Gure egunerokotasunean ditugun beharrak
asetzen eta bizi-kalitatea hobetzen dituzten
produktuak lortzeko balio du.

1.3 Metodo zientifikoa

Zientzialariek arazoak eta fenomenoak
ikertzeko erabiltzen duten prozesuari metodo
zientifikoa deritzo. 5 urrats:

1. Arazoa planteatzea (behaketa)

2. Hipotesiak egitea

3. Esperimentazioa (diseinua,
esperimentatzea eta neurketak)

4. Emaitzak analizatzea eta interpretatzea

5. Emaitzak argitaratzea

2.Magnitudeak

Neur daitekeen gorputzaren edozein
propietateri magnitude deritzo.

2.1Nazioarteko sistema

Magnitude bat neurtzeko unitate desberdinak
erabil daitezke.

Mundu guztiak neurri-unitate berdinak
erabiltzeko helburuarekin, Nazioarteko
unitate-sistema (NS) ezarri zen.

Nazioarteko unitate-sistemak oinarrizko
7 magnitude eta haien oinarrizko unitateak
zehazten ditu.

3. Idazkera zientifikoa

Zenbaki bat 10en berretura moduan (10x)
adierazteari notazio zientifiko deritzo.

0ren desberdina den lehen zifra osoaz, zati
hamartarraz eta 10en berreturaz osaturik
dago.

Zenbaki bat notazio zientifikoaren bidez idazteko
zenbait urrats jarraitzen dira. Jarraitu beharreko
prozedura 2 adibiderekin ikusiko dugu:

125.000

0,00004

Idatzi zero ez den lehenengo zifra. Zifra honen
ondorengo zifrak zeroren desberdinak badira,
orduan koma idatziko dugu eta azkenik gainerako
zifrak.

125.000 → 1,25

0,00004 → 4

Zenbakia hamarren berretura (10x) batez
biderkatuko dugu.

Berretzailea idazteko koma zenbat toki mugitu
den begiratu behar da.

Zenbakia 1 baino handiagoa bada koma
ezkerretara mugitu beharko da eta
berretzailea positiboa izango da.

Zenbakia 1 baino txikiagoa denean, ordea, koma
eskuinetara desplazatuko dugu eta
berretzailea negatiboa izango da.

Koma ezkerrera desplazatu dugu 5 toki. Beraz,
berretzailea 5 jarriko dugu.

Koma eskuinera mugitu dugu 5 toki. Beraz,
berretzailea 5 jarriko dugu.