Xeración poética dos 90

LITERATURA GALEGA DE 1975 ATA A ACTUALIDADE: POESÍA

O período das dúas últimas décadas do s.XX ata o s.XXI é para Galicia e España o máis estable dentro dun marco democrático O Estatuto de Autonomía (1980), a Lei de Normalización Lingüística e a incorporación da lingua ao ensino contribúen a crear unha nova situación favorable á lingua e cultura galega. A poesía galega inicia unha nova etapa a partir de ‘Con pólvora e magnolias’, que supuxo unha ruptura co socialrrealismo. A partir dos 80 será unha poesía caracterizada pola diversidade temática e formal. Reivindícanse poetas esquecidos da nosa literatura (redescubrimiento das vangardas poéticas) e doutras. Aparecen numerosas editoriais, que aumentan as publicacións en galego, e revistas nas que aparecen novos escritores.

POESÍA NA DÉCADA DOS OITENTA

A partir de 1976, a poesía galega experimenta unha mudanza nas formas e temas. As obras destacadas son as de Ferrín, López-Casanova e Cunqueiro. Características:

• Culturalismo

  
  Textos de referencias culturais doutras literaturas, referencias filosóficas, artísticas, etc. A intertextualidade está moi presente.

• Experimentalismo

  
  Os poetas pescudan novas formas rítmicas para unha nova linguaxe poética.

• Esteticismo

  
  Destaca a beleza construtiva sobre aspectos morais e sociais. Ren como consecuencia unha gran preocupación por cuestións formais

• Europeísmo e cosmopolitismo:
  Os poetas miran ao exterior e interésanse por outros países, producíndose o redescubrimento das vangardas e incorporándose movementos modernos

• Busca de novos suxeitos líricos

  
  Abandónase a focalización de ton de denuncia social e reaccionase contra a perspectiva autobiográfica.

• Apertura temática

  
  Sen abandonar a preocupación social aparece o tema do paso do tempo, morte, amor, etc, abordados dende perspectivas intimas.

OS GRUPOS E OS POETAS

Moitos poetas danse a coñecer nos últimos anos 70 en colectivos poéticos como Rompente. A Xeración dos 80 está formada por autores nados na segunda metade dos 40 e ao longo dos 50. Os escritores asimilan as correntes da literatura universal e manteñen a tradición poética autóctona. Senten a necesidade de anovar a nosa poesía recuperando a palabra como obxecto de deleite estético.

CULTURALISMO

• Manuel Forcadela

  
  Musicalidade, cromatismo de imaxes. ‘Ferida acústica de río’: diálogo intertextual, referencias literarias e ambientes íntimos.

• Ramiro Fonte:

  
  Tendencia culturalista. Reflexiona sobre o paso do tempo e evoca espazos íntimos. ‘As cidades da nada’

• Xosé Mª Álvarez Cáccamo

  
  Dúas liñas: a intimista: amor, cosmos e a social. Escenarios dominados polo paso do tempo. ‘A praia das furnas’

• Xabier Rodríguez Baixeras

  
  Etapa formalista: ‘Fentos no mar’, ‘Lembranza do areal’, etc: metro clásico, evocación da infancia con gran significación.

• Miguel Anxo Fernán Vello

  
  Discurso erótico. Busca da beleza e ritmo musical do verso. ‘Poemas da lenta nudez’.

POESÍA DO COTIÁN OU DA EXPERIENCIA

Linguaxe fluída. O obxectivo é comunicar as experiencias íntimas e cotiás.

• Manuel Rivas:

  
  Discurso sinxelo, linguaxe directa. Motivos da vida cotiá e atención aos conflitos entre rural e urbano. ‘Ningún cisne’, ‘A boca da terra’

A EXPERIMENTACIÓN

Liña enraizada nos 70 en que se procura a experimentación na creación poética

• Manuel Vilanova

  
  Culturalismo e intertextualidade. Creación de universos mitolóxicos. ‘A esmeralda branca’

• Vítor Vaqueiro:

  
  ‘Informe da gavilla’: recreación culturalista dos mitos clásicos sen renunciar a unha vocación experimental.

POESÍA DA MULLER

Na década dos 80 as mulleres incorpóranse de forma definitiva. Rexeitan o andocentrismo e céntranse nun intimismo feminino

• Pilar Pallarés

  
  Sentimento amoroso ligado ao sufrimento e á morte. Tamén tema da soidade e dificultade da comunicación. ‘Sétima soidade’

• Ana Romaní:

  
  Poética intimista: mar, amor, nostalxia, etc. ‘Palabra de mar’

• Xera Arias

  
  Obra rupturista, próxima ao Surrealismo. Combina texto e imaxe así como temas do embarazo e maternidade. ‘Denuncia do equilibrio’

DIFÍCILES DE CLASIFICAR

Poetas con obras de particular orixinalidade en que se mesturan todas as tendencias anteriores:

• Lois Pereiro

  
  Influída pola contracultura da década dos 80. ‘Poesía 1981/1991’

• Cesáreo Sánchez Iglesias:

  
  Natureza espida do verso e aparente sinxeleza. Poesía clasificada en ciclos: escrita do silencio, escrita da auga, e escrita da luz.

POESÍA NA DÉCADA DOS NOVENTA E NOVO MILENIO

A irrupción, a comezos dos 90, dunha nova promoción, devólvelle certa vitalidade á poesía galega, que, mantén as liñas básicas e fundamentos poéticos da época anterior.

Factores que determinan a nova situación nos anos 90:

• Aparición de novos premios literarios, como Martín Codax, dirixidos aos ‘novos valores’ da poesía galega.

• Coleccións de poesía formadas por libros manexables e baratos.

• Recuperación de festivais e recitais poéticos como Blas Espín.

• Consolidación de Santiago de Compostela como punto de encontro e reunión de poetas moi diversos.

• Novas publicacións literarias: Animal.

• Creación poética feminina con discurso feminista.

• Os escritores presentan un notable nivel de competencia lingüística e de formación literaria en galego, como consecuencia da implantación da materia de Lingua Galega.

LIÑAS CREATIVAS BÁSICAS E AUTORES

A poesía dos 90 continúa a liña creativa. Entre as características, destaca a esixencia de elaboración formal. Nos 90 prefírese a expresión directa, rexeitando o culturalismo.
Uso de ton coloquial, temática social, pacifismo, etc.

TENDENCIAS MÁIS SALIENTABLES DA ÚLTIMA POESÍA GALEGA

Poética feminina-feminista:

Revisión xinocrítica, relectura dos mitos e deconstrución do sistema literario masculino.Machista: Chus Pato, Xela Arias, etc.

• Lupe

  
  

  Gómez

  
  Polémica, impulsiva e rebelde. ‘Os teus dedos na miña braga con regra’, ‘Levantar as tetas’. Pretende rachar co que se considera correcto, falando de sexo, violencia, amor, etc.

Poética do cotián:

Linguaxe directa, maior narratividade, contención verbal, ton coloquial, etc.

• Fran

  
  

  Alonso

  
  Poesía narrativa, comunicativa, centrada en momentos cotiáns. ‘Tortillas para os obreiros’. ‘Balada solitaria’, onde reflexiona sobre a soidade.

Poética experimental:

Enfrontamento entre o tradicional e moderno. Mestura dos niveis lingüísticos coloquiais e populares. Autores como Xabier Santiago.

Poética do coñecemento:

Elaboración formal e gravidade dos temas tratados. Formas clásicas, culturalismo e reflexión metaliteraria. Destaca Arturo Casas.

• Vítor Vaqueiro:

  
  ‘Informe da gavilla’: recreación culturalista dos mitos clásicos sen renunciar a unha vocación experimental.

POESÍA DA MULLER

Na década dos 80 as mulleres incorpóranse de forma definitiva. Rexeitan o andocentrismo e céntranse nun intimismo feminino

• Pilar Pallarés

  
  Sentimento amoroso ligado ao sufrimento e á morte. Tamén tema da soidade e dificultade da comunicación. ‘Sétima soidade’

• Ana Romaní:

  
  Poética intimista: mar, amor, nostalxia, etc. ‘Palabra de mar’

• Xera Arias

  
  Obra rupturista, próxima ao Surrealismo. Combina texto e imaxe así como temas do embarazo e maternidade. ‘Denuncia do equilibrio’

DIFÍCILES DE CLASIFICAR

Poetas con obras de particular orixinalidade en que se mesturan todas as tendencias anteriores:

• Lois Pereiro

  
  Influída pola contracultura da década dos 80. ‘Poesía 1981/1991’

• Cesáreo Sánchez Iglesias:

  
  Natureza espida do verso e aparente sinxeleza. Poesía clasificada en ciclos: escrita do silencio, escrita da auga, e escrita da luz.

POESÍA NA DÉCADA DOS NOVENTA E NOVO MILENIO

A irrupción, a comezos dos 90, dunha nova promoción, devólvelle certa vitalidade á poesía galega, que mantén as liñas básicas e fundamentos poéticos da época anterior. Factores que determinan a nova situación nos anos 90:

• Aparición de novos premios literarios, como Martín Codax, dirixidos aos ‘novos valores’ da poesía galega.

• Coleccións de poesía formadas por libros manexables e baratos.

• Recuperación de festivais e recitais poéticos como Blas Espín.

• Consolidación de Santiago de Compostela como punto de encontro e reunión de poetas moi diversos.

• Novas publicacións literarias: Animal.

• Creación poética feminina con discurso feminista.

• Os escritores presentan un notable nivel de competencia lingüística e de formación literaria en galego, como consecuencia da implantación da materia de Lingua Galega.

LIÑAS CREATIVAS BÁSICAS E AUTORES

A poesía dos 90 continúa a liña creativa. Entre as características, destaca a esixencia de elaboración formal. Nos 90 prefírese a expresión directa, rexeitando o culturalismo. Uso de ton coloquial, temática social, pacifismo, etc.

TENDENCIAS MÁIS SALIENTABLES DA ÚLTIMA POESÍA GALEGA

Poética feminina-feminista:

Revisión xinocrítica, relectura dos mitos e deconstrución do sistema literario masculino.Machista: Chus Pato, Xela Arias, etc.

• Lupe

  
  

  Gómez

  
  Polémica, impulsiva e rebelde. ‘Os teus dedos na miña braga con regra’, ‘Levantar as tetas’. Pretende rachar co que se considera correcto, falando de sexo, violencia, amor, etc.

Poética do cotián:

Linguaxe directa, maior narratividade, contención verbal, ton coloquial, etc.

• Fran

  
  

  Alonso

  
  Poesía narrativa, comunicativa, centrada en momentos cotiáns. ‘Tortillas para os obreiros’. ‘Balada solitaria’, onde reflexiona sobre a soidade.

Poética experimental:

Enfrontamento entre o tradicional e moderno. Mestura dos niveis lingüísticos coloquiais e populares. Autores como Xabier Santiago.

Poética do coñecemento:

Elaboración formal e gravidade dos temas tratados. Formas clásicas, culturalismo e reflexión metaliteraria. Destaca Arturo Casas.

• Novas publicacións literarias: Animal.

• Creación poética feminina con discurso feminista.

• Os escritores presentan un notable nivel de competencia lingüística e de formación literaria en galego.

LIÑAS CREATIVAS BÁSICAS E AUTORES

A poesía dos 90 continúa a liña creativa. Nos 90 prefírese a expresión directa, rexeitando o culturalismo. Uso de ton coloquial, temática social, pacifismo, etc.

TENDENCIAS MÁIS SALIENTABLES DA ÚLTIMA POESÍA GALEGA

Poética feminina-feminista:

Revisión xinocrítica, relectura dos mitos e deconstrución do sistema literario masculino.Machista: Chus Pato, Xela Arias, etc.

• Lupe

  
  

  Gómez

  
  Polémica, impulsiva e rebelde. ‘Os teus dedos na miña braga con regra’, ‘Levantar as tetas’. Pretende rachar co que se considera correcto, falando de sexo, violencia, amor, etc.

Poética do cotián:

Linguaxe directa, maior narratividade, contención verbal, ton coloquial, etc.

• Fran

  
  

  Alonso

  
  Poesía narrativa, comunicativa, centrada en momentos cotiáns. ‘Tortillas para os obreiros’. ‘Balada solitaria’, onde reflexiona sobre a soidade.

Poética experimental:

Enfrontamento entre o tradicional e moderno. Mestura dos niveis lingüísticos coloquiais e populares. Autores como Xabier Santiago.

Poética do coñecemento:

Elaboración formal e gravidade dos temas tratados. Formas clásicas, culturalismo e reflexión metaliteraria. Destaca Arturo Casas.