Uraren Propietateak, Funtzioak eta Metabolismoa
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 3,63 KB
Uraren Propietateak
Uraren propietateak:
- Disolbatze ahalmen handia: Substantzia kantitate handia organismoak garraiatu edo uretan disolbatutako zeluletan sartzen dira.
- Erreaktibitate kimiko handia: Hidrolisietarako behar den H eta OH eskaintzen dizkio inguruari.
- Bero espezifikotasun handia: Bero kantitate handia xurgatzen du tenperaturan aldatu gabe, beraz isolatzaile termikoa da.
- Lurruntze bero handia: Ura lurruntzean bero handia xurgatzen da eta bizidunen tenperatura jaisten da ura lurrunduz.
Monosakaridoen Funtzioak
Monosakaridoen funtzioak:
- Glukosa: Polisakarido askoren monomeroa, energia eman zelulari.
- Fruktosa: Frutaren eta eztiaren azukrea, energia eman zelulari.
- Erribosa: ARN-an dago eta deribatua den desoxirribosa ADN-an dago.
- Erribulosa: Fotosintesian CO2 finkatzen duen molekula.
Proteinen Funtzioak
Proteinen funtzioak:
- Egitura: Glukoproteinak, kolagenoa, keratina.
- Erreserba funtzioa: Oboalbumina, kaseina.
- Garraioa: Hemoglobina.
- Defentsa: Antigorputzak.
- Funtzio uzkurkorra: Aktina, miosina.
- Hormonala: Intsulina, hazkundearen hormona.
- Funtzio entzimatikoa: Entzimak katalizatzen dituen proteina molekulak dira eta erreakzio kimikoen abiadura bizkortzen du. Entzimen ezaugarri nagusia espezifikotasun handia da.
Nutrizioa eta Metabolismoa
Nutrizioa: Organismoek barruko antolakuntzari eusteko eta funtzio fisiologikoak egiteko erabiltzen duten materia eta energia inguruarekin trukatzeko eratzen dituzten prozesu multzoa.
- Autotrofoak: Ingurutik hartu elikagai ez organikoak, horretarako argiaren energia behar dute (zianobakterioak, algak eta landareak).
- Heterotrofoak: Izaki bizidun batzuetatik datozen elikagai organikoak hartzen dituzte ingurunetik (animaliak, onddoak, protistoak, bakterio asko).
Metabolismoa: Zelulen barruan gertatzen diren eta entzimek katalizatzen dituzten erreakzio kimikoen multzoa da. Helburua, inguruarekin materiaren eta energiaren trukea egitea da.
Arnasketa zelularra: Glukosa molekula bat guztiz oxidatu eta ondorioz O2 tartean dagoela hainbat molekula ez organiko osatzen dituen prozesua da.
Anabolismoa eta Fotosintesia
Anabolismoa: Molekula konplexuen sintesia eragiten duten eta energia behar duten prozesuen multzoa.
- Fotoautotrofoak: Argiaren energia erabiltzen dute (zelula berdeak, algak eta bakterio batzuk).
- Kimioautotrofoak: Erreakzio kimiko exergonikoetan askatutako energia erabiltzen dute.
Fotosintesia: Zelula fotoautotrofoek materia ez organikotik abiatuta eta argi energia erabiliz materia organikoa sintetizatzeko burutzen duten prozesu anabolikoa. Klorofila eta beste pigmentu osagarri batzuk dituzte; argiaren eraginez, pigmentu horiek kitzikatu eta energia kimiko bihurtzen dute argi energia. Uraren oxidazioaren hondakina oxigenoa atmosferara isurtzen da.