Transkripzioa, itzulpena eta ADN teknikak

Transkripzioa

Gene baten base sekuentzia, molde bezala erabiliz, ARN molekula bat sintetizatzeko prozesua da. ARNp arduratzen da.

Etapak:

1. ARN polimerasa promotore konplexua eratzea: Kontsentsu sekuentzia ezagutzen ditu, eta espezifikoki lotzen zaie, ARN polimerasa promotore konplexua sortuz.
2. Bi ADN daude eta bereizten dira, transkripzio burbuila sortuz.
3. ADN katea, alderantzizko norantza du.
4. Transkripzioa hasi eta ARN katea luzatu egiten da ARN polimerasak, base osagarrikoa jartzen duelako. (G=C; A=U)
5. Transkribatutako ADN burbuilaren atzean isten joaten da.
6. Transkripzioa amaitzen da: Bukaerako sekuentzia aurkitzean bukatzen da. Transkripzio burbuila ixten da.

Itzulpena

Azkeneko etapa da. Polipeptidioak sintetizatzen dira mARN katea erabiliz.

Erribosomak:

• E gunea
• P gunea
• A gunea

Transferentziako ARNak:

Aminoazidoak erribosomaraino garraiatzeaz arduratzen da.

Kode genetikoa:

64 nukleotido hirukote ditu, bakoitzak hitz bat dauka eta hirukoteei kodon deitzen zaie.

Ezaugarriak:

• Koasiunibertsala: Berbera da ia izaki bizidun guztientzat.
• Ez da gainjarria: Base bat ez da inoiz bi kodonetan egongo.
• Irakurketa komarik gabe: Baseak hirunaka irakurtzen dira.
• Endekatua: Ez da gainjarriaren alderantzizkoa.
• Ez da anbiguoa: Kodon bakoitza aminoazido bati bakarrik dagokio.

Etapak:

1. Itzulpenaren hasiera: Hasierako kodona, P gunean jartzen da. Kodonaren gainean, lehenengo aminoazila.
2. Proteina katea luzatzea: A gunean beste aminoazil bat jartzen da, gero, P guneko aminoazidoa, A gunekoari jartzen zaio. A guneko aminoazidoak, P gunera desplazatzen dira eta P gunean zegoen tARN E gunetik ateratzen da. Zikloa behin eta berriz eginez.
3. Itzulpenaren amaiera A gunean bukaera kodon bat sartzen denean gertatzen da. Stop kodonara iristean, erribosoma katetik askatzen da, tARN ere, eta aminoazidoak zitosolean gelditzen dira.

Hibridazioa

Osagarriak diren bi kate elkartzean datza, ADN osoan nahi den ADN zatia aurkitzea. Base Nadunen parekatze espezifikoan oinarritu. Genearen sekuantziaren zati bat ezagutu, horren usagarri den zunda sitetizatzeko. ADN zati txikia, osagarri sekuentzia bat detektatzeko.

Kolonien hibridazioa

1. Koloniak sortu.
2. Nitrozelulosako iragazki batera mugitu.
3. ADNa desnaturalizatu.
4. Inkubatu, kate bakuneko ADN zunda batekin batera.
5. Garbitu eta X izpien geruzan jarri, plakako kolonien posizioa alderatzen dira, zundarekin hibridatuden genea duten koloniak identifikatzeko.

ADNaren sekuentziazioa

ADN zati handi baten sekuentzia osoa zehatz daiteke.

Sangerren sekuentziazioa

1. Abiarazle bat sintetizatu eta sekuentziatu nahi den kate bakuneko ADNarekin hibridatu.
2. Abiarazleen elongaziorako osagaiak gehitu: polimerasa, dNTP, ddNTP.
3. Abiarazleak luzatu.
4. Zatiak elektroforesi baten bidez bereizi, txikienek distantzia luzeenak egin, banden posizioa ikusita, ADNaren nukleotido sekuentzia ondorioztatu daiteke.

Klonazio molekularra

ADN batekin, populazio bat lortu nahi da.

Urratsak:

1. Bektore bat aukeratu (hautatze markagailua, gene adierazlea, itu sekuentzia).
2. ADN zati bat aukeratu (shock osmotikoa, murrizte endonukleasa).
3. ADN kantitatea handitu (PCRaren bidez).
4. ADN birkonbinatua sortu (bektoreekin nahastu).
5. ADN birkonbinatua ostalarian sartu (eraldazio mekanismoaren bidez txertatu).
6. Zelula birkonbinatuen kultiboa egin (koloniak klonak dira).
7. Interesatzen zaigun genea darama kolonia hautatu (kolonien hibridazio bidez).
8. Proteina birkonbinatua ekoiztu (zelulak erreplikatuko dira)

PCR

ADN zati bat miloika aldiz biderkatu daiteke, termozikladoreen bidez.

Hiru etapa; Desnaturalizazioa, 98o ADNak bereizteko. Abiarazleen hibridazioa: bi kateen 3’ muturren sekuentziekin hibridatuko dira, 55-65o. Abiarazleen elongazioa:72o, 4 dNTPrekin batera. Osagarriak diren kateak sintetiza daiteke. Anplifikazio esponentziala: Kate bakoitzeko ADN molekula bakoitza , miloika kopia lortu, :  Koasiunibertsala: Berbera da ia izaki bizidun guztientzat. Ez da gainjarria: Base bat ez da inoiz bi kodonetan egongo. Irakurketa komarik gabe: Baseak hirunaka irakurtzen dira. Endekatua: Ez da gainjarriaren alderantzizkoa. Ez da anbiguoa: Kodon bakoitza aminoazido bati bakarrik dagokio. Etapak:  Itzulpenaren hasiera: Hasierako kodona, P gunean jartzen da. Kodonaren gainean, lehenengo aminoazila. Proteina katea luzatzea: A gunean beste aminoazil bat jartzenda, gero, P guneko aminoazidoa, A gunekoari jartzen zaio. A guneko aminoazidoak, P gunera desplazatzen dira eta P gunean zegoen tARN E gunetik ateratzen da. Zikloa behin eta berriz eginez.  Itzulpenaren amaiera A gunean bukaera kodon bat sartzen denean gertatzen da. Stop kodonara iristean, erribosoma katetik askatzen da, tARN ere, eta aminoazidoak zitosolean gelditzen dira.