A Transición Democrática en España: Da Lei de Reforma Política ás Eleccións de 1977

A Lei para a Reforma Política (LRP): O Desmantelamento do Franquismo

A Lei para a Reforma Política (LRP) representou a culminación do programa de reformas impulsado por Adolfo Suárez co obxectivo de convocar eleccións democráticas e formar unhas novas Cortes. Para acadar este fin, Adolfo Suárez e Torcuato Fernández Miranda empregaron todos os seus recursos e influencias.

A Estratexia de Aprobación da LRP

As argumentacións centráronse fundamentalmente na idea de transitar cara á democracia parlamentaria desde a legalidade vixente, mantendo a paz social e o control do proceso por parte da Coroa e do Goberno. Non obstante, o argumento de maior peso para convencer os representantes do réxime foi a conservación do seu estatus económico e social, xunto coa inexistencia de petición de responsabilidades aos representantes do vello réxime. O Consello do Reino informou positivamente sobre o proxecto de lei.

Tramitación e Referendo

Superado o primeiro obstáculo, o proxecto da LRP foi enviado ás Cortes para ser tramitado polo procedemento de urxencia. Esta medida buscaba impedir a discusión nas comisións controladas polos representantes máis duros do franquismo e evitar así que a lei se estancase. Deste xeito, a lei foi aprobada maioritariamente. As derradeiras Cortes franquistas votaron, deste modo, a súa autodisolución.

Tras a aprobación polas Cortes, a LRP foi sometida a referendo, resultando vitorioso o proxecto reformista.

Medidas Complementarias á LRP

Complementariamente á Lei para a Reforma Política, leváronse a cabo outras medidas cruciais para a transición:

• Regulamentación do dereito de folga.
• Concesión dun novo indulto para presos políticos.
• Legalización das centrais sindicais.
• Disolución do Movemento Nacional.

Os Desafíos da Transición e a Preparación das Eleccións de 1977

Unha vez afianzada a LRP, Suárez debía preparar as eleccións xerais. Porén, numerosas dificultades puxeron en perigo o proceso iniciado:

A Reacción da Extrema Dereita e da Extrema Esquerda

As protestas máis graves destes grupos contra os cambios alcanzaron o seu punto álxido a finais do mes de xaneiro de 1977. Producíronse varios asasinatos de policías e gardas civís (atribuídos á extrema esquerda) e o masacre realizado contra avogados laboralistas vinculados ao PCE (extrema dereita). Ao mesmo tempo, o GRAPO secuestraba o xeneral Villaescusa e a Antonio de Oriol.

A Legalización do Partido Comunista (PCE)

Suárez anunciou a legalización do Partido Comunista o 9 de abril de 1977, logo de manter entrevistas co seu secretario xeral, Santiago Carrillo. A cambio, o PCE aceptaba a monarquía como forma de goberno, a bandeira bicolor, a unidade de España e a democracia. Este movemento provocou un forte malestar entre o Exército e a dimisión do ministro de Mariña.

As Formacións Políticas e o Retorno dos Exiliados

O anuncio das eleccións xerais acelerou a creación de formacións políticas, dando lugar a unha «sopa de siglas». Paralelamente, moitos dos exiliados políticos regresaron a España.

As Primeiras Eleccións Democráticas (15 de Xuño de 1977)

Normativa Electoral

A normativa electoral estableceu que as candidaturas elaboradas polos partidos debían ser completas, bloqueadas e pechadas. A elección faríase por criterios de representación corrixidos pola regra D’Hont.

Principais Coalicións

Coa finalidade de obter mellores resultados, as principais forzas políticas organizáronse:

• Unión de Centro Democrático (UCD): Liderada por Adolfo Suárez, aglutinou as forzas de centro.
• Alianza Popular (AP): Manuel Fraga aglutinou ao seu redor as forzas da dereita.
• Partidos Socialistas: Presentáronse divididos entre o PSOE e o PSP.
• Partido Comunista de España (PCE): Presentouse en solitario.

Resultados Electorais

Nas eleccións do 15 de xuño de 1977, a UCD conseguiu a vitoria cunha maioría relativa de escanos. O PSOE foi a segunda forza máis votada, o PCE ocupou o terceiro lugar e AP foi a cuarta.