Teoria ebolutiboa 3-6 urte

Gizarkiari buruzko ikuskera filosofikoa:

1.1 Eboluzioaren teoria:Lamarck-ek eboluzioaren ideia proposatu zuen,Fixismoari aurre egin zion eta haren kontrako teoria berri bat sortu zuen;transdormimismoa.LAmarck-en hitzetan “funtzioak sortzen du organoa”

Darwinek zalantzan jarri zuen mundua jainkoak sortu izana.BAieztapen honetan dago oinarrituta eboluzioaren teoria:

• Izaki bizidun guztiek jatorri berbera dute:Izaki bizidun guztiak ahaidetuta daude ( nacio uno y de esos han empezado a nacer los demas).Darwinen garaian ez zjuten ideia hori onartu.

• Ezpezieek eboluzionatu egiten dute:Ezpezieak etengabe agertzen,desagertzen eta aldatzen dira.EZpezieak eboluzionatu egiten dira.

• Gradualismoa:Aldaketa-prozesua pixkanaka gertatzen da, eta ez daude batbateko eta aldizkako jauziak espezie  batetik bestera.

• Hautespen naturalak:cada vez hay más animales, entonces necesitan más comida pero no hay comida para todos entonces empiezan a pelearse dos animales, el animal que gane se come al otro y así guarda su lugar.

Darwinen teoriak eguneratzen ditu, genetikaren arloko azken aurrerapenak kontuan hartuta. Geneak hautespen naturalekin lotzen ditu.Mutazionismoaren aldekoak oker zeuden, uste zuten mutazioak zirela espezieen eboluzioa eragiten zuen faktore bakarra.

1.2 Gizakiak izandako prozesu ebolutiboa:hominizazioa

Gizakiak eta txinpantzeak  arbaso berberak ditugu, gizakia tximinotik dator .Zenbait primateri anatomia aldatuz hoan zitzaien,pixkanaka gizakia sortu arte.Antropogenesia edo giza espeziaren garapena hominizazioan oinarritzen da ezaugarri horiek azaltzeko.

Hominizazio deritzon prozesuari esker, giza espezieak eboluzionatu egin zuen lehenbiziko arbasoetaik homo sapiens izateraino.Horain dela 65 milloi urte gertatu zan eta ugaztun batzuek eboluzionatu eta lehen primateak agertu ziren.

Animaliek lo egunez eta ehizan gauez.Ikusmen zorrotza garatu dute eta gizakiok ezaugarri hori heredatu dugu.Haiengandik jaso genuen erditze mugatuak eta bizitza sozial komplexua.

Fosilei eta biologiari esker, primateen, hominidoen eta gizakiaren artean lotura genetiko estuak daudela frogatu ahal izn da.Txinpantzeak dira hominidoen arbasorik hurbilekoenak,

A.Aldaketa anatomikoak

• Hankabiko bihurtzea:Miozenaoaren amaieran, duela sei milloi urte, klima erabat aldatu zen.Ondorioz,basoetan bizi zen hominidoak Afrikako sabanako lautadetara joan ziren.Batetik bestera joateko eta ugaritzen ari ziren soilguneak zeharkatzeko,ez zen nahikoa zuhaitzetatik zuhaitzera joateko gai izatea,atzeko bi hankekin ibiltzen ikasi behar izan zuten.

• Entzedalizazioa:Garunaren tamaina eta konexi neurologikoaren kopurua hazi egin ziren.Handitze-prozesu honetan faktore garrantzitsuak izan ziren lanabesak egiten hastea eta bizitza sozial gero eta konplexuagoa izatea.

• Eskua laburtzea:Gorputzeko atal hau azkoz ere laburragoa dugu, beste primate batzuenarekin alderatuta.

B Aldaketa fsiologikoak:

• Eskuak libre gelditzea.

• Plastikotasun biologikoa.Gizakien kasuan biziiraupena ez dago gorputzaren menpe, baizik eta hira erabiltzen ikasteko bereganatzen duen kulturaren menpe,animali guztien artetik gizakiok dugu heltze-prozesu motelena

• Ugalketaren berezitasuna: Giza sexualitateak ezaugarri nagusi bat du: kontrola, hormonala ez ezin, kortikala ere badela. Urteko edozein garaitan ugaldu daiteke.

Aldaketa sozialak

• Taldekideek elkarlanean aritu behar zuten, ehizarako estrategiak antolatzeko eta lanabesak egiteko, bai eta elikagaiak manipulatzeko ere

• Hizkuntza:Bizitza soziala gero eta konplexuagoa zen harreman estua dago garunaren heltze mailaren eta hizkuntza-gaitasunaren artean.

Gizakiak izandsko prozesu

Faktoreak

• sua aurkitzea. Suaren erabilera abantaila, argia eta beroa ematen du harrapakariak uxatzen ditu, janaria egosteko balio du, eta su ingurua leku eproposa da bilduta egoteko

• Lanabesa egitea:Honi esker beharrezkoak ziren hainbat gauza ikasi dira; ebakitzeko tresnak eta defendatzeko armak egiten

• nekazaritza eta abeltzaintza:Gizarte nomaden bizibidea ehizan eta bilketan zegoen oinarrituta, siempre tenian de comer si hacian nekazaritza

• Gizarte antolaketa:Nekazaritzak eta abeltzaintzari esker talde horietako gehienek momadak utzi ziotenak,  gizartez antolatzen hasi zen eta hondoriox gizarte eredu berri bat sortu zen

• Historia:Politika, ekonomia eta historia jaio ziren baina faktore horiek guztiak gara zitezten, beharrezkoa zen gizakiek gero eta adimen konplexuagoa izatea.