Tenperatura decinizioa

• Mekanizatu behar den piezaren materiala ISO:

• ISO(P) kolore urdina da eta altzairua adierazten ditu. Altzairu herdoilgaitz ferritikoak eta martensitikoak. 

• ISO(M) kolore horia da eta altzairu herdoilgaitzak adierazten ditu. Austenitikoak eta austenitiko-ferritikoa.

• ISO(K) kolore gorria da eta burdinurtuak adierazten ditu.Burdinurtu xaflagarria eta burdinurtu austenperizatua eta burdinurtu trinkotua sartzen da.

• IS(N) kolore berdea adierzten du eta metal ez burdinazkoa adierazten du. Aluminioa kobrea eta letoia.

• ISO(S) kolore laranja da eta superaleazio termoerresistentek biltzen da. Aleazio handiko material batzuk dituzten aleasioa, oinarrian  burdina….Dituztenak

• ISO(H) kolore grisa da eta 45 HRc eta 65 HRcarteko gogortasuna duten altzairuak ditu.

• 1  Burdinaren egoera alotropikoa

alotropiko terminoaren esanhaia da elementu batek era bateko baaino kristal egoera bat baino gehiago izan ditzatekela esan nahi du. 4 egoera alotropiko daude:

1. Alfa burdina,B.C.C burdina kristala -egoera kubikoa du, karbono disolbatu, atomoen arteko espasioa oso txikia direlako. Burdin arruntak magnetismoa  dun. Tenperatura 768baino eta tenperatura 768 gora bera magnetismoa galtzen du.

2. Beta burdina alfa burdinaren oso antzekoa da, ez da mgnetikoa. Beren tenperatura 768Z-tik 900 C-ra bitartekoa da eta atomoaren arteko espazioa pixka bat handiagoak dira. 

3. Gama burdina: 900C-tik 1400C-ra eltzen dira beren tenperatura. Atomomoen arteko espazioa oso handiak dira haurrekoekin konparatuta. Karbonoa ere disolatu ahal du %2 ko proportziora arte.

4. Dela burdina: B.C.C burdina kristal-egoera kubikoa du. 1400tik1539C eratzen da. Gorputzean zentraturik sare kubikoan kristaltzen da.

•  Austenita, Perlita,  ledeburita, ferrita, zementita,martenzita, (konposizio, propietateak)

1. Austenita: Burdinan disolbatutako karbono-soluzio solidoada, eta tenperatura altuetan egonkorra da. Kromo eta nikela gehitzen. Austenita propietate nagusi hauek dira: Altzairuen osagai dentsoena da eta zaila eta harinkorra da, ez da magnetikoa, eta higadurarekiko erresistentzia handia du.

2. Perlita: Ferritaz eta zementitaz osatuta dago, Ferrita baino erresistenteagoa da, baina zementita baino biguna eta xaflakorragoa. Propietate mekanikoa ditu.

3. Ledeburita: Zementitaz eta austenitaz osatutako aleazio bat da, eta, hoztean, perlita eta zementika deskonpozatutadago. Altzairuaren arteko konbinazioa zenbait konpozatu sortzen dituzte. Propietate mekanikoek hainbat pieza eta produkturen beharrak asetzen dituzte.

4. Ferrita:fe a-ren osagai ia puru bat da. Elementu horren disolbagarritasuna giro-tenpertura %0,008 da gutxi gora bera. Altzailu osagai bigun eta xaflakorrena da.

5. Zementita: zementita burdin karbona da. Konposizioa %6,67 karbono eta %93,33 burdina ditu.

6. martensita: austenita bat-baten hozten sortzen da, karbonoz gainasetutako soluzio solido bat sortzen da baita alfa burdina.

Tratamendu termokimikoak (ezaugarriak eta helburuak)

Tratamendu termikoen bidez, altzairuen propietate mekanikoak eta egiturazkoak aldatzen dira, konposizio kimikoa ez da aldatzen.Piezaren gainazalaren konpozizio kimikoa aldatzen da. Materialaren gogortazuna , higadurarekiko erresistentzea, korrosioarekiko erresitentzia eta abar handitzea lortzen da. 

Tratamendu termikoen arteko desberdintazuna

zementazioaren piezaren gainazala karbono kontzentrazioa handitzen da. Karbono ugari zementatutako geruzaren  lodiera esposizio-denboraren arabera izaten da. Zementazioren eta Nitrurazioan arteko tratamendua 1h irauten du  eta karbono eduki txikia du.

Zementazioa: solido,  likido edo gaseosoak (  CO,H2,N2) izan daitezke

Altzairuen tratamendu termikoak

tratamendu horiek solido-egoeraren, hozteeta berotze-prozesuetan, transformazioak izaten dituzten materialiei aplika dakizkieke, eta tratamenduaren ondorioz materialen propietateak aldatu egingo dira. Merkaturatzen diren produktu askok ez dute zenbait helburutako egitura egokia: Gogortasuna handiagoa edo txikiagoa, erresistentzia handiagoa, mekanizagarritasun hobea, barnentsiorik ez izatea, garraztasuna kentzea.

Suberaketa

Tratamendu termiko honen helburua da materiala biguntzea, egitura homogenezizatzea, aleak fintzea, garraztasuna ezabatzea, mekanizazioa erraztea. Suberaketakmateriala gozatu egiten du.

Suberaketako tratamendu termiko bat egiteko, abiaputua egokia egitea da. Material guztiak egoera austentikoan egon arte. Konposizio kimikoaren arabera. Materiala astiro hoztuko da, osagai egonkorragoetan eraldatu dadin.

               Suberaketa motak

• Homogeneizazio-
  suberaketa, Bisortze-suberaketa, Biguntze-suberaketa, Garraztasunaren kontrako suberaketa, suberaketa globularra, Egonkortze-suberaketa,  Suberaketa bikoitza, Suberaketa isotmetrikoa.

• TTT diagrama :tratamendu termikoa aztertzeko oinarri naguzia da. Austenitak tenperatura konstanteetan zer transformazio izan duen aztertuko aztertzeko balio du.   Boordeenatu ezartzen dira,baten tenperatura eta bestean transformazioek zenbat denbora irauten duten.

Tenplaketa:

Tenplaketaren helburua materialaren erresistentzia eta gogortazuna handitzea da. Tenplaketa berotze-eta hozte prosesu bat da:materiala tenperatura altu bateraino berotzen da, austenita biurtu harte eta ondoren oso azkar hosten da, austenita martensitara bihurtzeko.

Tenplaketa motak: 3 ( tenplaketa isotermikoen bien arteko desberdintasuna)

• Tenplaketa isotermikoa 2 dira:

• Martempering: austenizazio tenperaturara iritzi arte berotzen da eta denbora mantentzen da egoera horretan. Ondoren oso hazkar hozten da, martensita eratzeko tenperatura baino goraxeagoko tenperatura batera iritsi arte. Austenita martensitara bihurtzen da.

•  Austenmpering: martemperin antzeko da baina tenperatura pixka bat altuagoa egiten da,450C eta Mi artean gutxi gorabera . Behin tenperatura-hori lortuta ,tenperatura horretan austenita transformatu arte. Horren ondorios bainita lortuko dugu. Ez da iraoketa zertan egin  behar.

3: Gainazaleko tenplaketa: gorputz batean gainazala oso azkar berotzen badugu austenizazio tenperaturatik gora e eta ondoren bat batean hzten da kanpoalde geruza tenplatu gogorra izan da eta nukleoa zaila eta erresistentea. 

Tenplaketa jarraitua: 2 dira:

• Austenizazioa osatua: austenizazio osatua altzairu hipoeutektoideen

erabiltzen da .Berotu egingo da (berotze-tenperatura Ac3 +50C) denbora mantenduko da egoera horretan eta hoztuko da.

• Austenizazio osatugabea: altzailu hipereutektoideetan aplikatzen da . Austenita egoera horretan egongo da zementitarekin batera eta trnplakeeta egitean zementita eta martenzita osatutako produktu bat lortuko da.

• Iraulketa:pieza tenplatua berriro berotzen da baina tenperatura baxuagoan eta tenperatura  horretan mantentzen da denbora jakin batean. Iraoketa egiten duena da zailtasuna handitu eta hauzkortazuna  gutxitu, eta gogortazuna ere.