Surrealismoa eta Dadaismoa

SURREALISMOA

1925. urtean sortu zen. Arte literario bat izan zen zein gero arte plastiko bihurtu zena. Hasieran Europan ematen zen eta bigarren mundu gerran artista asko EEUU ra joan ziren. Dadaismoa eta pintura metafisiko italiarra izan ziren aurrekariak. Lehen mundu gerra eta gero Frantzian sortutako mugimendu artistiko, literario eta filosofikoa sortu zeen Frantzian. Orain arte izan ziren arauak konbentzionalismoak bastertzea zen eta mundu berri bat proposatu zuten. Abanguardiak ahuldu egin ziren, eta Andre Bretonek Surrealismoaren taldea martxan jarri zuen. Orain arte keska estetiko edo moralarekin zer ikusirik gabeko pentsamenduaren diktatua da. Freuden eta sikoanalisiaren eraginpean irudimenaren eta ametsen mundua islatzen ahalegindu ziren. Pentsatzen zuten psikoanalisiarekin lotuta garaiko gizarteak inkontzientea edo irudimena erreprimitu egin zuten alderdi logikoa erabiliz. Baina surrealismoak askatasun gehiago nahi zuten eta gizarte berri baten oinarriak jarri nahi izan zituzten. Komunismoa eta surrealismoa erlazio estu izan zuten. Teknika hauek bultzatu zituen collage, fotomontaketa eta Gratteagea.

Gizakiaren instintoarekin loturik doa. Horregatik nabarmentzen da sexualitatea. Egindako pelikula eta argazkiak oso agresiboak dira emakumearekiko.

Artista surrealistak Man Ray, Rane Mgrite, Giacometti.

DADAISMOA

1914an lehenengo gerrate mundiala zla eta hainbat artista Suizara joan ziren. Gerraren aurkakoak ziren eta bizitza eta artea elkartu nahi zuten. Ingurune historiko honetan Dada mugimendua agetu zen. Da Da izena frantsezetik dator eta umeek hitz egin aurretik egiten dituzten soinuak dira. Tristantzara poeta talde buru bat izan zen.

Dadaren printzipioak:

• Errebeldeakdira
• Abertsaletasuna mespresatzen dute
• Burgesiaren kontra doaz
• Mugimendua sabaltzeko aldizkarietaz eta eurek eginiko ekitaldietaz baliatuko dira
• Antiartistikoa eta antimodernoak
• Garai honetan marrazki testilak eta tapizak aipatu behar ditugu
• Artea zerora eraman nahi zuten

BERLINEKO DADAISMOA

Richard Hülsenbeck Berlinera heldu zenean, baldintza egokiak aurkitu zituen bere proiekuak Aurrera eraman ahal izateko: Dada zabaltzea.

1918an, Hülenbeck-ek Dadaismoaren inguruko hitzaldi bat antolatu zuen. Honen ondorioz “Club Dada” sortu zen eta urrengo urtean “Der Dada” aldizkaria ergitaratzen hasi ziren. 1920.urtean Dadaismoaren nazioarteko feria sortu zen eta Picobiaren lanak aurkeztu ziren

COLONIAKO DADAISMOA

Hans Arp 1919an, Coloniara heldu zenean, Max Ernst eta Johannes Baargeld-ekin elkartu eta talde dadaísta bat osatu zuen.

Erns izan zen arrakasta gehiena lortu zuena bere Collages-ekin.

Talde hau, piskanaka-piskanaka, Parisen garatzen ari zen surrealismora hurbildu joango dira.

PARISEKO DADAISMOA

Paris iza zen Dadaismoaren azken aztarna.

Zenbait ekintza dadaísta egin ziren bertan, baina laisten surrealismoa zabalduz joango da, eta Dada mugimendua bukatu egingo da.

Dadaren azken ekintza hauek, izan ere, surrealismoaren kutsua izango dute.