Soldata eta Gizarte Segurantza: Azalpen Laburra

Aparteko lan saria → Zure soldatan aparte ematen dizuten paga edo sari berezia, derrigorra da. Bi lan sari ematen dira gutxienez,  bata gabonetan eta bestea normalean udaran, baina aldakorra izan daiteke. Beste batzuetan ez dira ematen eta esaten da urtean zehar ematen direla soldatan

Soldata gordina edo “neto”:  Langileak etxera eramaten duten diru kopuru totala (Soldata gordina - zergak, gizarte segurantza…= soldata garbia). Soldata guztia da.

Soldata garbia edo “bruto”: Kontzeptu desberdinen batura da eta oinarrizko soldata eta konplementuak batzen ditu. Oinarrizko soldata da. Langile batek irabazten duena. Gizarte segurantza eta IRPF-a deskontatu eta gero gelditzen den diru kopurua.

Gizarte Segurantza eta Arrisku Laboralak

Nola funtzionatzen du?: Langile eta enpresariek ematen duten dirua alde batetik gizarte segurantzarako da. Baina, langile batek arazo bat duenean, babesa ematen zaio honen bidez.

Nortzuk kotizatu? Langileak orokorrean. Lana egiten duten guztiak (enpresariak ere).

Zer da kotizatzea? Langileek estatuari ematen zaion diru kopurua. Bi kotizazio ematen dira (zergak): Gizarte segurantzarentzat eta IRPF-arentzat.

Prestazioak

Familiarrak, ezgaitasunak, sanitarioak, jubilazioa eta heriotza.

Gertakizun/kontingentziak zer da ? Lanean gertatzen dena edota pertsonalki gertatzen direnak.

Erreserba Fondoa: Kotizazio eta gobernuaren irabazien erreserbak dira. Hau da, ipintzen den dirua.

Sartze-Irtetze Sistema

Langileek enpresariari ematen diotenean dirua da (sartzen sistema)  eta langile batek arazo bat duenean (istripu bat, gaixotasun bat…) diru kantitate jakin bat ematen zaie laguntza bezala (irtete sistema).

Nola sortzen da? Langileek, patronalak  eta gobernuak jartzen duten diru kopuruarekin sortzen da.