San Agustinen Filosofia: Fedea, Arrazoia eta Etika

Escrito el 8 de Noviembre de 2025 en vasco con un tamaño de 6,55 KB

Fedea eta Arrazoia (Ezagutza)

Kokapena: Erdi Aroan, fedearen eta arrazoimenaren arteko harremana bateragarria da. Kaltegarria ez, osagarria baizik.

Eskolastikan: Averroistak (egia bikoitzaren teoria).
Eszeptizismoaren aurka (2 argudio).
Ikuspegi dualista (Platonen antzera):
- Ezagutza sentikorra.
- Arrazoizko ezagutza: egia betierekoak eta unibertsalak (ideia eredugarriak).
Metodoa: Introspekzioa eta argiztapena.

Kokapena: Jainkoaren existentzia frogatzeko hiru argudio nagusi:

Platonen eragin nabaria.
Kristautasunak gizakiari buruzko ikuspegi berria ekarri zuen.
Dualismoa (gorputza + arima): Agustinek eta Platonek ikuspegi bera.
Agustinen antropologiak kreazioaren baieztapena du abiapuntu.
Arimak gorputza zaindu eta gobernatu behar du; gorputzak arima menperatzen du bekatua dela eta.
Gizakia ezin da bere indarrez egiara iritsi; Jainkoaren grazia behar du.

Zoriontasuna gizakiaren helburua da.
Agustin: Benetako zoriontasuna ezin da ezer aldakor eta ezegonkorretik etorri. Gizakiak ezin du bere baitatik lortu, Jainkotik soilik, hura baita egonkorra eta perfektua den bakarra.
Nahimenak garrantzi handia du, arrazoimenaren gainetik.
Zoriontasuna beste bizitza batean lortzen da, Jainkoarekin bat egitean. Bizitza honetan horretarako prestatzen gara (Platonen Ideien Munduarekin alderatuta).
Jakinduria eta zoriontasuna lotuta daude: jakintsua dena zoriontsu izango da, eta alderantziz.

Gizakia kreazioaren gailurra: arima eta gorputza.
Jatorrizko bekatua.
Gaitzaren arazoa:
- Manikeismoa baztertu (gaitzaren printzipio independentea).
- Agustin: Bi gaitz mota:
  - Gaitz fisikoa (hondamendi naturalak): Ongi falta (Neoplatonismoa).
  - Gaitz morala (lapurretak, bortxaketak...): Giza borondatearen emaitza.
Gizakiak aukeramen askea du.
Agustinen etika ez da intelektualismo etikoa.
Nola jokatu? Jainkoarengana hurbildu eta Jainkoaren hitza bete.
Askatasuna ez da aukeramen askea.

Historia bi printzipioen arteko borroka da (gizabanakoen baitan eta gizartean):

Lurreko Hiria:
- Beren onurako jokatzen dute. Beren burua Jainkoa baino gehiago maite dute.
- Ondasun iragankorrak beren baitan nahi dituzte.
- Helburua: Infernua.
Jainkoaren Hiria:
- Jainkoarengana hurbildu dira. Jainkoa gauza guztien gainetik maite dute.
- Ondasun mundutarrak Jainkoagana iristeko bide gisa erabiltzen dituzte.
- Helburua: Zerua.
Historian, bi hirietako hiritarrak nahastuta daude, eta Azken Judizioan soilik bereiziko dira.
Jainkoaren Hiria izan behar da gizarte ororen eredua. Hiri horretan soilik lortu litzateke salbazioa eta justizia.

Gaia	Platon	Agustin
Ontologia	Biak mundu errealaren eta goi-mailako errealitate baten arteko bereizketa egiten dute.
	Errealitatea bi mailatan dago: mundua (zentzumenen bidez hautematen dena) eta Ideien Mundua (perfektua eta betierekoa).	Jainkoa da errealitate gorena, Ideien Munduaren antzekoa, baina sortzaile gisa ulertua. Gauza guztiak Jainkoak sortuak dira.
Antropologia	Gizakia gorputzaren eta arimaren arteko batasuna da; arimak dimentsio espiritual eta gorena du.
	Arima gorena da, eta gorputza arimaren kartzela gisa ulertzen da. Arimak ezagutza eta betiko bizitza bilatzen ditu.	Arima Jainkoak sortua da, eta gorputzarekin lotuta dago. Arimaren salbazioa Jainkoarekin elkartzean datza.
Ezagutza	Egiaren bilaketa eta ezagutza gorena dimentsio intelektualean eta espiritualean oinarritzen da.
	Ezagutza gorenak Ideien Mundura heltzea eskatzen du, hau da, kontenplazio filosofiko baten bidez egia hutsera iristea.	Egiara iristea Jainkoaren argiaren bidez gertatzen da, eta fedea eta arrazoia uztartzen dira.
Etika	Zoriontasuna edo ongizate kolektiboa.	Zoriontasun indibiduala (Eudaimonista).
	Intelektualismo etikoa: bertutea ezagutzaren menpe.	Ezagutza ez da nahikoa, bertutea nahiamenaren edo borondatearen menpe.

Etiquetas: