A República Romana: Ascenso, Conquistas e o seu Ocaso

A época republicana é a máis longa e activa en todos os aspectos: sociais, políticos, xurídicos, culturais, relixiosos e militares. Nesta época, obtívose a igualdade de dereitos para todos os cidadáns; polo tanto, podían participar nas asembleas para xestionar os asuntos do Estado ou ser nomeados maxistrados.

As institucións (o Senado, as asembleas e as maxistraturas) funcionaron sen alteracións ata o comezo do século I a.C. Tamén se conseguiu que os dereitos dos cidadáns fosen respectados de acordo coas leis, escritas a partir do século V a.C.

Conquista de Italia

A época republicana é a das grandes conquistas de Roma. Primeiro foron dominados os pobos do centro de Italia: os sabinos, os ecuos, os volscos e os etruscos.

A expansión cara o sur levou aos romanos a enfrontarse cos samnitas en tres guerras cruentas (entre os séculos IV-III a.C.); nesta época construíuse a Vía Apia, que unía Roma con Capua (195 km).

Despois, os romanos atacaron aos gregos da Magna Grecia (é dicir, o sur de Italia), que foi conquistada no ano 272 a.C. A zona norte, a chaira do Po, foi sometida a finais do século III a.C.

Expansión no Mediterráneo

A mediados do século III a.C., os romanos enfrontáronse aos cartaxineses, que eran donos do Mediterráneo, en tres longas Guerras Púnicas (264-146 a.C.). Cartago (actual Tunes) era a capital do Imperio cartaxinés.

Os cartaxineses perderon as tres Guerras Púnicas, pero a máis transcendental foi a segunda (218-202 a.C.), protagonizada por Aníbal. Aníbal conquistou a cidade de Sagunto. Despois, cruzou os Pireneos e os Alpes cun exército no que incorporou elefantes e presentouse en Italia, onde obtivo importantes vitorias.

Pero os romanos recuperáronse e Aníbal tivo que fuxir a Cartago por mar cos restos do seu exército. Unha vez dominada Italia, os romanos conquistaron en dous séculos case toda a conca mediterránea: Sicilia, Hispania, Grecia, Asia Menor e o norte de África.

Guerras Civís: O Ocaso da República

As tres guerras civís que estalaron en medio século acabaron coa República.

Primeira Guerra Civil

A principios do século I a.C. estalou a primeira guerra civil en Roma. Como consecuencia dela, instaurouse a ditadura de Sila. As secuelas da guerra foron terribles, de xeito que, unha vez desapareceu Sila, apoderouse de Roma a anarquía. Para salvar a crítica situación, recorreuse a un triunvirato formado por Pompeio, Craso e Xulio César.

Segunda Guerra Civil

Morto Craso en campaña en Asia Menor, enfrontáronse Pompeio e César nunha guerra que tivo grandes repercusións en Italia e en Hispania, a onde acudiu César e onde conseguiu a vitoria total.

Tras a súa vitoria, César fíxose con poderes ditatoriais e iso custoulle a vida (44 a.C.) a mans dun grupo de senadores defensores das liberdades da República. De novo foi necesario recorrer a un triunvirato para contentar aos tres aspirantes á sucesión de César: Marco Antonio, Octavio e Lépido.

Terceira Guerra Civil

Pouco despois de desaparecer da escena política Lépido, enfrontáronse Octavio, apoiado polo Senado, e Marco Antonio, axudado polas tropas exipcias da súa esposa, Cleopatra. Triunfou Octavio, que se fixo co poder de Roma (27 a.C.). Exipto pasou a ser provincia romana. Nese momento, iniciábase un novo período histórico: o Imperio.