Propietate Periodikoak: Elektronegatibitatea, Afinitate Elektronikoa, Ionizazio Energia eta Erradio Atomikoa

Propietate Periodikoak: Aldaketa Taula Periodikoan

Elementuen propietate periodikoak (elektronegatibitatea, afinitate elektronikoa, ionizazio energia eta erradio atomikoa) ulertzeko, funtsezkoa da pantailatze efektua eta karga nuklear eraginkorra kontzeptuak aztertzea.

Pantailatze Efektua eta Karga Nuklear Eraginkorra

• Pantailatze efektua (p): Elektroiek beraien artean sortzen duten aldarapen-indarra da. Barne-geruzetako elektroiek kanpo-geruzetako elektroiekiko sentitzen duten erakarpen nuklearra murrizten dute.
• Karga nuklear eraginkorra (Z*): Protoiek elektroiekiko duten erakarpen-indarra adierazten du. Kalkulatzeko, protoi kopurua (Z) eta pantailatze efektua (p) hartu behar dira kontuan: Z* = Z - p

Elektronegatibitatea, Afinitate Elektronikoa eta Ionizazio Energia

Propietate hauek X < Y < Z ordenan handitzen dira. Hau azaltzeko, periodo eta talde bereko elementuak konparatuko ditugu.

Periodo Bereko Elementuak (Ezkerretik Eskuinerantz)

Periodo berean, balentzia-maila kopurua berdina da, beraz, pantailatze efektua ez da aldatzen. Aldiz, zenbaki atomikoa (eta, ondorioz, karga nuklear eraginkorra) handitu egiten da eskuinerantz goazen heinean. Z* handiagoak esan nahi du:

• Elektronegatibotasun handiagoa: Elektroiak erakartzeko gaitasun handiagoa.
• Afinitate elektroniko handiagoa: Elektroi bat hartzeko joera handiagoa.
• Ionizazio energia handiagoa: Elektroi bat erauzteko behar den energia handiagoa.

Talde Bereko Elementuak (Goitik Beherantz)

Talde berean, elektroi kopurua aldatu arren, karga nuklear eraginkorra antzekoa da. Hala ere, goitik behera propietate hauek txikitu egiten dira, balentzia elektroiak nukleotik urrunago daudelako eta erakarpen indarra ahulagoa delako. Beraz, beherago dagoen elementuak balio txikiagoak izango ditu.

Erradio Atomikoa

Erradio atomikoaren kasuan, ordena alderantzizkoa da: X > Y > Z.

Periodo Bereko Elementuak (Eskuinetik Ezkerrerantz)

Periodo berean, pantailatze efektua konstantea da, baina karga nuklear eraginkorra txikiagoa da ezkerretara goazen heinean. Z* txikiagoa denez, elektroiak nukleotik urrunago daude, eta, beraz, erradio atomikoa handiagoa da.

Talde Bereko Elementuak (Goitik Beherantz)

Talde berean, goitik behera, erradio atomikoa handitu egiten da. Nahiz eta karga nuklear eraginkorra antzekoa izan, elektroi-geruza gehiago daude, eta, ondorioz, atomoaren tamaina handiagoa da.