Procesos Biolóxicos Fundamentais: Nutrición, Transporte e Circulación nos Seres Vivos

A Nutrición e o Metabolismo

A nutrición é o conxunto de procesos mediante os cales os seres vivos se nutren.

Tipos de Nutrición

• Nutrición Autótrofa: Os organismos fabrican os seus propios alimentos.
• Nutrición Heterótrofa: Os organismos cazan os seus alimentos, é dicir, comen outros seres vivos.

Fisioloxía Vexetal: Absorción e Transporte

A Raíz e a Absorción

A raíz é a parte da planta encargada de suxeitar a planta ao solo. Posúe uns pelos absorbentes que absorben os minerais que lle fan falta á planta.

As plantas aliméntanse de: auga, sales minerais e CO₂.

Sistemas de Transporte Vexetal

O transporte de substancias nas plantas realízase a través de dous vasos principais:

• Xilema: Transporta o zume bruto (auga e sales minerais) desde a raíz polo tronco ata as follas, sempre en sentido ascendente.
• Floema: Transporta o zume elaborado (substancias orgánicas producidas na fotosíntese) dende as follas ata o resto da planta.

Mecanismos de Ascensión da Auga

O transporte de auga da raíz ás follas está impulsado por varios factores:

• Transpiración: A evaporación continua de auga a través dos estomas das follas provoca un efecto de succión que fai ascender a auga desde a raíz.
• Capilaridade: Os vasos do xilema son moi finos, o que facilita a ascensión de auga.
• Cohesión: A forza de cohesión das moléculas de auga fai que se manteñan unidas, permitindo que a columna de auga non se rompa.

Os Estomas e o Intercambio Gasoso

Os estomas son pequenos orificios da epiderme das follas a través dos cales se produce o intercambio de gases e a perda de auga pola transpiración.

Fotosíntese e Respiración

A Clorofila

A clorofila é un pigmento que se atopa nos cloroplastos das follas e que lles confire a cor verde.

A Fotosíntese

É un proceso polo que a enerxía solar, captada pola clorofila, se utiliza para converter o CO₂ e a auga en glicosa e osíxeno.

Fórmula da Fotosíntese:

$$\text{Auga} + \text{CO}_2 + \text{Enerxía Solar} \rightarrow \text{Glicosa} + \text{Osíxeno}$$

Produtos da Fotosíntese

Os produtos orgánicos xerados inclúen: glicosa, sacarosa, amidón, celulosa, graxas e aceites, aminoácidos e ácidos nucleicos.

A Respiración Celular

É un proceso mediante o cal os nutrientes se degradan en presenza de osíxeno, liberando gradualmente a enerxía química que conteñen. Esta enerxía é utilizada polos seres vivos para as súas funcións vitais.

Fórmula da Respiración:

$$\text{Glicosa} + \text{Osíxeno} \rightarrow \text{Auga} + \text{CO}_2 + \text{Enerxía Química}$$

Dixestión e Circulación Animal

A Dixestión Animal

É o proceso polo que os alimentos que inxire un ser vivo se transforman en moléculas sinxelas (nutrientes) que poden chegar ás células e ser utilizadas.

• Dixestión Intracelular: Ocorre dentro das células. Dase nos seres unicelulares.
• Dixestión Extracelular: Ocorre fóra das células. Dase nos animais.

Aparellos Circulatorios

Aparello Circulatorio Aberto

Fórmano o corazón e unhas arterias polas que sae o sangue. Este espárcense polos espazos que hai entre os órganos e entra en contacto coas células. Cando se realiza o intercambio de substancias, o sangue é aspirado cara ao corazón a través dos orificios que se atopan nas súas paredes.

Exemplo: Artrópodos e moluscos.

Aparello Circulatorio Pechado

O sangue circula sempre polos vasos sanguíneos. O corazón envía sangue ás arterias que se ramifican e acaban formando redes capilares.

Exemplo: Anélidos e vertebrados.

O Corazón

É un órgano do aparello circulatorio que fai circular o sangue.

• Nos anélidos (como a miñoca), o movemento do sangue está provocado polas contraccións duns vasos sanguíneos.
• Os artrópodos teñen un corazón formado basicamente por dúas cavidades.
• O corazón dos peixes ten unha aurícula e un ventrículo.

Tipos de Respiración e Excreción

Tipos de Respiración (Intercambio Gasoso)

A respiración, ademais de celular, pode clasificarse segundo o órgano de intercambio:

• Cutánea: As miñocas (lombrigas).
• Traqueal: Os insectos.
• Branquial: Os peixes.
• Pulmonar: Os animais e os humanos.

A Excreción

Algúns invertebrados, como os protozoos, non teñen órganos excretores e as súas células eliminan os residuos directamente.

Excreción nos Mamíferos

Nos mamíferos existen distintos tipos de excreción:

• Riles: Filtran o sangue e eliminan o exceso de auga e sales minerais.
• Pulmóns: Participan na excreción, xa que expulsan ao exterior CO₂ e vapor de auga.
• Suor: Excrétase a través da pel. Ao evaporarse, a auga regula a temperatura corporal.