Presio-ultzerak: Prebentzioa eta Kudeaketa
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en vasco con un tamaño de 4,79 KB
Presio-ultzerak: Zer dira?
Jatorri iskemikoa duten larruazalaren eta aldameneko ehunen lesioak dira, ohikoa ez den presio jarraituagatik, igurzketa edota zizaila-mugimenduengatik sortuak, eta gehienetan hezur-planoen gainean gertatzen direnak.
Noiz agertzen dira?
Gelditasunaren ondorio dira, baina hauek ez dira gelditasunak dakarren ondorio bakarra.
Nola sortzen dira?
Ultzerak hezur-irtenguneetan jasandako presioaren eraginez larruazalean sortzen diren lesioak dira. Zona horretan odol-hodiak presionatuta geratzen dira eta oxigenoa eta elikagaiak murriztearen ondorioz, ehunen endekapena azkar gertatzen da.
Sailkapena
1. Estadioa
- Epidermisa kaltetua dago, baina osorik eta dermisari ondo lotuta.
- Eritema, presioa kentzean desagertzen ez dena.
- Gainera, inguruko aldean aurki dezakegu:
- Tenperatura igoera
- Edema
- Indurazioa (ehunen gogortzea)
- Mina edo erremina
2. Estadioa
- Epidermisa eta dermisa, biak kaltetuak.
- Larruazaleko lodieraren galera partziala eta bere osotasunaren haustura.
- Eritema.
- Edema.
- Ehuneko ekimosia.
- Babak.
- Azalpeko fliktenak edo anpulak.
- Urradura (abrasioa).
- Mina.
3. Estadioa
- Larruazaleko lodieraren galera.
- Hipodermisa ere kaltetua.
- Ehunen nekrosia eta, horren ondorioz, eskarak agertzen dira, fasziara heldu gabe (muskuluak inguratzen dituen geruza).
- Gutxi gorabehera, leize eta tunelizazio bihurgunetsuak.
- Minik gabekoak.
4. Estadioa
- Larruazaleko lodieraren galera sakona eta zabala.
- Kaltea fasziara heldu daiteke eta muskuluari ere eraso diezaioke.
- Nekrosiagatiko eskara, hezurretaraino hel daitekeena.
- Gutxi gorabehera, leize eta tunelizazio bihurgunetsuak.
- Minik gabekoak.
- Presiopeko ultzera sakona, hezur eta tendoiak agerian uzten direlarik.
Ultzeren agerpenean parte hartzen duten faktoreak
Faktore Estrintsekoak (Kontrola daitezkeenak)
- Presioa
- Marruskadura
- Zizailamendua
- Hezetasuna
- Ura eta xaboia
- Inguruarekin zerikusia dutenak
Faktore Intrinsikoak
- Adina
- Elikadura
- Sendagaiak (immunodepresoreak)
- Norberaren sentsibilitatea
- Funtzio kognitiboa
- Mugikortasuna
- Egoera orokorra
- Ohitura toxikoak
Jatorri Iatrogenikoa
- Zunda nasogastrikoak
- Oxigeno maskarak eta betaurrekoak
- Zunda besikalak
- Ondesteko zundak
- Hodi endotrakealak
- Bideak
- Forma desegokia duten ferulak
Presio-ultzerak sortzeko arrisku-guneak
Gorputz-posizioaren arabera, presio-ultzerak sortzeko arrisku-gune nagusiak hauek dira:
Dekubito Supinoa
- Okzipitala
- Eskapula, omoplatoa edo sorbalda-hezurra
- Bizkar-ornoak
- Ukondoak
- Eskuen hatzamarrak
- Errainaldea edo sakroa
- Ipurmasailak
- Orpoak
Dekubito Laterala
- Belarriak
- Masailak
- Akromiona
- Saihetsak
- Ukondoak
- Gandor iliakoak
- Trokanterra
- Belauneko kondiloak
- Barruko eta kanpoko maleoloak
- Behatzak
Dekubito Pronoa
- Bekokia
- Belarriak
- Sudur-ertza
- Masailak
- Bularrak (emakumezkoetan)
- Saihetsak
- Gandor iliakoak
- Pubisa
- Genitalak (gizonezkoetan)
- Eskuen hatzamarrak
- Belaunak
- Behatzak
- Akromiona/Klabikula
Gurpil-aulkiari lotutakoak
- Okzipitala
- Eskapula edo omoplatoa
- Ukondoak
- Errainaldea edo sakroa
- Iskiona
- Gune popliteoa
- Orpoak
- Metatarsoak edo oinazpiak
Aurrezaintza Neurriak
Higienea
- Garbitu, ongi lehortu, hidratatu.
- Egunero behatu.
- Arropa lehor mantendu.
Presioa Maneiatu
- Mugikortasuna suspertu.
- Aldaketa posturalak.
- Presioaren aurrean babes lokalak (azala babesteko).
- Apoiorako gainazal bereziak.
Azala Babestu
Glizerinarekin edo babesteko kremarekin masajeatu.
Elikadura Zaindu
- Orekatua eta proteinetan aberatsa izan behar du, ehunak errazago sor daitezen.
- C bitamina asko hartu behar da, orbantzen laguntzen baitu.
- Hidratatu: likido asko hartu beharko dute.
Inkontinentzia
- Tratamendua.
- Esfinterren berheziketa.
- Zunda, pixoihala, urokolektoreak... zaintza.
Zaintza Orokorrak
- Pazientearen gaitasuna aurrezaintza plangintzan parte hartzeko.
- Ultzerak sor ditzaketen patologien aurrezaintza egin.