Politika Sistema Nagusiak: Monarkia, Errepublika, Oligarkia, Diktadura, Demokrazia

Monarkia: Estaburua erregea edo erregina duen sistema politikoa. Errepublika: estatuburua hauatzen den sistema politikoa. Oligarkia: Boterea talde txiki batek kontrolatzen duen sistema politikoa. Diktadura: Agintariak inolako mugarik gabe agintzen duen sistema politikoa.

Demokrazia: boterea herritarrengan dagoen sistema politikoa da. Demokrazia askatasunean ordezkagaritasunean eta berdintasunean oinarritzen dena.

Zein dira hiru botere politikoak? Zer funtzio nagusi du bakoitzak? Botere legegilea, botere betearazlea eta botere judiziala. Botere legegileak legeak onartu, ezeztu eta aldatzen ditu. Botere betearazleak estatuak politika zuzentzea eta legeak betetzen direla bermatzea ditu. Botere judiziala, herritarrek legeak betetzen dituztela arduratzen da. Zer sistema politiko dute Espainiak eta Frantziak? Monarkia parlamentarioatzat hartzen da Espainiako sistema politikoa eta Frantziakoa Errepublika. Zein da estatuburua Espainian, eta Frantzian? Erregeak eta presidentea herriak autatutakoa. Nork aukeratzen du estatuburua monarkian? Herentziz. Nor da Espainiako erregea? Felipe VI. Nor da gobernuburua Frantzian, eta Espainian? Jean Castex eta Pedro Sanchez (PSOE). Espainian parlamentuak Gorte Nagusiak du izena eta bi erakundek osatzen dute. Zein dira? Senadua eta kongresua. Nork aukeratzen ditu parlamentuko edo Gorteetako kideak? Herrikoa biztanleak herritarrak boto bidez. Zer funtzio nagusi dute Gorteek? Legeak ezartzea eta aurrekontuak ezartzea. Zer desberdintasun dago herrialde zentralizatuen eta herrialde federalen artean? Gobernu bakarrak agindu, autonomia erkidegoak. Zer da batzordea? Zer batzorde daude? Talde nagusi batek izendatutako talde txikia da, haren ordez erabakiak hartu, gai zenbait landu... Nola osatzen da batzorde bat? Parlamentari taldeek izendatzen dituzte. Zein da batzordearen funtzioa? Legeak proposatu, parlamentuan aurkezteko eta ondoren herrian esateko. Zein da Parlamentuaren funtzio nagusia? Herriari dagozkion legeak baieztatzea da. Zer da lege bat? Arau juridiko guztien multzoa deritzo. Nork aurkeztu dezake lege-proposamena egiteko ekimena? Herriak, parlamentuak, gobernuak, batzordeak... Zein taldek aztertzen du lege-proiektu edo proposamena? Batzordeak. Zer egiten du Parlamentuaren Batzar Orokorrak lege-proposamenarekin? Aurrena aztertu eta ondoren bozketa bat, azkenik herriari.

ESPAINA:Botere betearazlea: ministroak, gobernuak. funtzioak; Legeak betetzen direla baieztatu, administrazioa eta zergak bildu. Botere legegilea: Gorte nagusiak, parlamentu nagusiak, kongresuak. funtzioak; Zergak ezarri, gobernua kontrolatu, legeak egin eta onartu eta presidentea autatu. Espainak demontrika du, estatu burua Felipe 6 da eta presidentea Pedro Sanchez.

EUSKADI: Botere betearazlea: Eusko jaurlaritza. Langileak: Lehendakaria eta sailburuak. Funtzioak: Lege autonomoak betetzen direla bermatzea, Ertzaintza defensa... eta Hezkuntza, osasuna, lana... Botere legegilea: eusko legebiltzarra. Lengileak: parlamentarioak. Funtzioak: Eusko jaurlaritza kontrolatu eta Lendakaria aukeratu. Sistema politikoa, monarkia parlamen., gobernuburua, Iñigo Urkullu, PNV

PROBINTZIA: Botere betearazlea: Foro aldundia. Kideak: diputatuak eta aldun nagusia. Funtzioak: probintzia gobernatu, Zergak bildu, Ekintza kulturala bultzatu eta Babes soziala. Botere legegilea: Batzar nausia. Langileak: Batzar kidea. Funtzioak; Aldu nagusia izendatu, Erantzunkizunak eta Legeak egin. Sistema politikoa; monarkia parlamen., estatu burua; Felipe VI eta gobernubura; Markel Olano.

FRANTZIA: botere betearazlea; gobernua. Kideak; ministroak. Funtzioak; Estatua ordezkatzea eta segurtasuna. Botere legegilea; Kontseilu orokorra. Kideak, Kongresua eta senatua. Funtzioak; Estatu mailan legeak eztabaidatzea eta ezartzea. Sistema politikoa, errepublika. Estatu burua, Emanuel Macron eta gobernu burua; Jean Castex.

Estatu españolean erkidego autonomi bakoitzeko arauak bertako estatutuan datoz. Konstituzioaren betekizuna da estatu nagusi baten barruan dagoen herrialde autonomoarentzat. 1978.eko konstituzioan oinarrituz, estatu espainiarra osatzen duten nazioak eta herrialdeak 17 erkidego autonomoetan eratu ziren. Herrialdeetako parlamentuetan biltzen dira erkidego autonomoko herri ordezkariak. Hauek aukeratzen dute lehendakaria, horri kongresuan bezala mozioa ezar dakioke. Parlamentu hauetako kideei parlamentario autonomikoa esaten zaie. Parlamentuen funtzio garrantsitzuenak hauek dira; erkidegoaren ordezkaria izatea eta kontrolatzea beraien kompetentzia.

Estatuburua, 1 monarkian errege/erreginak, 2 estatua ordezkatu. Botere betearazlea, 1 gobernuak, 2 legeak. Botere legegilea, 1 parlamentuak, 2 legeak egitea. Botere judiziala, 1 auzitegi gorena, 2 legeak ez betetzeagaitik epaitegia.