A Política Agraria Común en España: Desafíos, Impacto e Futuro Sostible

A Política Agraria Común (PAC) e o Sector Agrario Español

As áreas rurais españolas, cunha importante presenza de actividades agrarias, enfróntanse desde hai décadas a importantes problemas: escasa competitividade dunha parte dos produtos (que só poden ser rendibles mediante subvencións), progresiva desagrarización, despoboamento e envellecemento das áreas rurais, redución de empregos agrarios, descenso dos ingresos e crecentes impactos medioambientais.

Ante esta situación, todos os países desenvolvidos manteñen unha política agraria que trata de asegurar a viabilidade do sector e, así, manter a presenza no campo dun certo número de agricultores e gandeiros, procurando, deste xeito, elevar as súas rendas tanto por razóns económicas coma sociais e ambientais. Desde a entrada na Unión Europea, a maioría das accións dirixidas á promoción do sector agrario español proveñen da Política Agraria Común (PAC).

Accións Clave da PAC no Sector Agrario Español

Aínda que a PAC coñeceu importantes cambios ao longo do tempo, a súa influencia sobre o sector agrario español concretouse nunha serie de accións:

• Establecemento de prezos de garantía para determinados produtos agrícolas e gandeiros con subvencións.
• Esixencia de redución de superficie ou cotas máximas de produción para algúns cultivos ou especies gandeiras que xeran excedentes non consumidos.
• Apoio á reforestación de terras agrícolas e á agricultura e gandería intensiva e ecolóxica.
• Axudas para a modernización das explotacións e a incorporación de mocidade agricultora.
• Apoio á diversificación económica do mundo rural (turismo rural, artesanía e industria, entre outras).
• Axudas especiais para áreas de montaña e zonas desfavorecidas.

Críticas á Política Agraria Común (PAC)

Pese a ser a chave que permite manter hoxe activas boa parte das explotacións agrarias, a PAC enfróntase a certas críticas debido a que absorbe parte importante do orzamento total comunitario (o que non corresponde ao peso relativo do sector), a que supón un proteccionismo do seu mercado interior que frea as posibilidades de que países do Terceiro Mundo exporten a el os seus produtos (moitas veces máis baratos), e a que, ao vinculárense as axudas ao tamaño da explotación, favorece unha partición moi desigual: só un 20% das explotacións repartiu o 80% das axudas.

O Futuro da PAC: Sostibilidade e Ecoesquemas

Na actualidade estase a traballar nunha modificación da PAC que comezará a aplicarse no 2023. O novo enfoque da PAC chama a atención sobre a necesidade de desenvolver unha explotación agropecuaria máis sostible, tanto desde o punto de vista medioambiental como desde o punto de vista social. En liña con este enfoque, o Ministerio de Agricultura trasladou no 2021 ás comunidades autónomas a súa proposta de ecoesquemas, un catálogo de prácticas voluntarias encamiñadas a incrementar a sostibilidade das explotacións.