A Poesía de Vangarda en Galicia: Movementos e Autores Clave

A Poesía de Vangarda en Galicia

A vangarda foi un movemento artístico europeo (1910-1930) que rompeu coas tradicións e buscou novas formas de expresión na pintura, escultura, música e literatura. En poesía, abandonaron as regras clásicas, crearon imaxes innovadoras e experimentaron con novas formas, como os caligramas.

Características da Poesía Vangardista

• A arte é independente e non ten que representar o mundo real.
• Evita emocións e sentimentos, céntrase nas ideas.
• Usa unha linguaxe innovadora, con imaxes sorprendentes ou sen sentido.

A Vangarda en Galicia: Contexto e Xeración do 25

A vangarda chegou a Galicia grazas ao Grupo Nós, que axudou a renovar a cultura galega e a conectar a nosa literatura coas novas tendencias europeas. Vicente Risco foi unha figura clave, xa que foi quen lle falou a Manuel Antonio sobre os movementos vangardistas.

Os escritores galegos da chamada Xeración do 25 naceron arredor do ano 1900 e quixeron romper coa poesía tradicional galega. Abandonaron temas como o sentimentalismo (saudade, bágoas), o folclore (romarías, costumes rurais) e a descrición da paisaxe. Ademais, por primeira vez, a poesía galega conectouse coa poesía europea. Publicaban en revistas como Alfar, Ronsel e Cristal.

A vangarda galega dividiuse en dous grupos principais:

Movementos Vangardistas Europeos en Galicia

Foron os máis innovadores e romperon completamente coa poesía anterior. Os dous movementos principais foron:

Surrealismo Galego

• Inspirado nos soños e na asociación libre de ideas.
• O poeta máis destacado foi Álvaro Cunqueiro, cun estilo máis positivo e lixeiro que o surrealismo europeo.
• Obras: Poemas do si e do non (1933) e Mar ao norde (1932), onde tamén hai trazos de cubismo.

Creacionismo Galego

• A poesía debía crear unha nova realidade, non describir o mundo real.
• O único representante en Galicia foi Manuel Antonio, un autor rebelde e vangardista.
• Escribiu o manifesto Máis Alá (1922), onde expón a súa visión da arte.
• A súa obra máis importante é De catro a catro (1928), un libro de 19 poemas que describe unha viaxe marítima e reflicte unha visión pesimista e solitaria da vida.

Movementos Vangardistas Galegos

Misturaban elementos da vangarda con tradicións galegas, polo que non rompían completamente co pasado. Destacan dous movementos:

Hilozoísmo ou Imaxinismo

• Foi o movemento vangardista con máis éxito en Galicia.
• Conservaba formas tradicionais (estrofas populares, rima asonante, lingua sinxela) pero con imaxes vangardistas.
• A natureza aparece como un ser vivo e dinámico, con protagonismo sensorial (son, luz, movemento).
• O seu creador foi Luís Amado Carballo, con Proel (1927) e O galo (1928).
• Outro autor importante foi Eduardo Blanco Amor, que seguiu esta liña despois da Guerra Civil.

Neotrobadorismo Galego

• Xurdiu en 1928 tras a publicación dun libro con antigas cantigas medievais por José Joaquín Nunes.
• Recuperaba os estilos e temas da poesía medieval, pero con imaxes modernas.
• Dúas tendencias dentro do movemento:
  • A máis innovadora, con Bouza Brey (Nao senlleira, 1933) e Álvaro Cunqueiro (Cántiga nova que se chama riveira, 1933).
  • A máis clásica, con Xosé María Álvarez Blázquez, que en 1953 publicou o Cancioneiro de Monfero, facéndoo pasar por un libro trobadoresco auténtico.