Pirinioak Hiru Erregeen Mahaiatik Larruneraino eta Euskal Herriko Mendiak

Pirinioak Hiru Erregeen Mahaiatik Larruneraino

• Ardatzetako Pirineoak: Larrun, Irati eta Aiako Harriak dira mendi nagusiak. Kuartziak granitoak eta kareharriak dira nagusi. Ez dira oso garaiak, ibaien jarduera oso bizia da eta hartzaile sakonak sorrarazi ditu.

• Pirinioen Hego isurialdea:

  • Barrualdeko mendikateak garaienak eta hedadura handienekoak dira (Orhi 2.021m; Auñamendia 2.521). Horma bertikalak eta ibaiek sortutako arroilak daude.

  • Barrualdeko sakonuneak: Irunberritik Iruñeraino eta Arakileko korridoretik luzatzen da. Material tertziarioak, flyschak eta marga sektoreak nabarmentzen dira.

  • Kanpoaldeko mendikateak Erreniega, Alaitz, Izko eta Leirek osatzen dute, eta tertziarioko materialez osatuta daude.

• Pirinioen ipar isurialdea: Orografia sinplea du, eta modelatu leun eta monotonoa osatzen dute.

Euskal Herriko Mendiak

• Ur banalerroaren iparraldea Kostaren paraleloan Errobi ibaitik Barbadun ibaiaraino luzatzen da. Ez ditu tontor oso garaiak.

  • Kostaldeko mendikate tertziarioa: Getariatik Gipuzkoa ekialdeko muturrera. Unitate aipagarriena Jaizkibel-Ulia lerrokadura da, eta bertan flych paisaiak azaltzen dira.

  • Kostaldeko ipar antiklinarioa Bortzirietako mendikatea eta Matxitxako lurmuturraren artear dago. Kareharri eta modelatu karstiko ugari dira. Aipatzekoak:

    • Ernio (1.072m)

    • Izarraitz (1.026m)

    • Arno

    • Sollube

• Bizkaiko sinklinarioa Punta Galeatik Bortitzirietako mazizora doa. Erliebeak forma biribilduak agertzen ditu. Aipatzekoak:

  • Unbe (301m)

  • Oiz (1.026m)

  • Murumendi (864m)

• Bizkaiko antiklinorioa Bortzirietako mazizotik Ordunte mendikateraino doa. Pirinio segida da: Aralar, Aizkorri, Anboto, Gorbeia eta Ganekorta. Litologia aldetik kareharriak dira nagusi eta modelatu karstikoak osatzen dute.

• Ur Banalerroaren hegoaldeko mendikate eta arroak: Ebro ibaiaren arroan. Material gehienak tertziariokoak dira.

  • Arabako lautada

  • Mendebaldeko mendikateak: Mendi nagusiak:

    • Badaia

    • Arkamo

    • Gibixo

    • Salbada

    • Arrato

  • Erdialdeko mendikateak Araba eta Nafarroan hedatzen dira. Andia, Urbasa, Entzia, Iturrieta eta Gazteizeko mendi eta Trebiñoko arroa du.

  • Hegoaldeko mendikateak Toloñoko eta Kodeseko mendikateak osatzen dute.

Ebroko sakonunea hegoaldetik Ebro ibaiak mugatzen du. Bardeak basamortua Arabako errioxa bertan da.