Pavlov-en Klasikoak: Abiapuntua, Baldintzarapen Agortze, Orokorpena, Errefortzu eta Zigorra

PAVLOV: 2.2 ABIAPUNTU

- Abiapuntua, listu jarioa da, erreflexuzko erantzun naturala, ez ikasia:

• Janaria (EI), estimulu baldintzagabea da.
• Listua jariatzeko erreflexua (BE), erantzun baldintagabea da; oro har baldintzagabeko erreflexua.
• Kanpaitxoa, estimulu neutroa da, hasieran listu jarioa probokatzen ez baitzuen. Baldintzagabeko estimulua eta neutroa batera aurkezten dira eta emaitza baldintza gabeko erantzuna da.
• Amaiera, estimulu neutroa bakarrik aurkeztean ematen da; hau da, erantzuna bera denan.

2.3 BALDINTZARAPEN AGORTZE, OROKORTZE ETA BEREIZKETA

- Pavlovek ikasitako portaeraren aldaketa ezabatzen ahaleginduko da.

Horretarako, estimulua eta erantzunaren arteko erlazioa ezabatzen saiatu zen: kanpaitxoa behin eta berriro jo ondoren janaririk ezak listu jarioa desagertzea dakar.

Listu jarioa, beste antzeko estimulu baten aurrean orokortu daiteke: musika, txirrina… (orokortzea).

Kanpaia hiru aldiz jotzean erreakzionatuko du, baina ez bi eta ez lau aldiz entzutean; horri, diskriminazioa deritzo.

3 ENTSAILU ERRORE BIDEZKO IKASKETA

3.1 THORNDIKEN ESPERIMENTUA ETA SKINNERREN KAXAK

-Entsailu errore bidezko ikasketetan, sujetuak aktuatu edo bere kondukta instrumentala erabili behar du jakiteko helburua lortzeko.

• Eduard Thorndikek, katu gosetiaren esperimetua egin zuen. Katuak kaiolan dagoelarik, janaria ikusten du kanpoan.
• Janaria lortzeko, atea irekitzen asmatu behar du.
• Behin eta berriro aprobak edo entsailuak eginez intertzen asmatzen du.
• Animali berdinarekin egoera errepikatzekotan, gero eta mugimendu gutxiago egin beharko ditu erantzun egokia lortzeko.
• Skinneren kaxak: animalien ikerketarako diseinatuak izan ziren: plankak, tranpillak, argiak, mekanismo elektrikoak…
• Jakineko palanka ikutzean, tranpilla ireki eta janaria lortzen du.
• Entsaio gehiago egin ahala, mugimendu gutxiago beharko ditu janaria lortzeko.
• Azkenik, gose denean berehala mugimendu zuzena egiten ikasten du.

3.2 ERREFORTZU ETA ZIGORRA

-Errefortzua, jokabidea indartu dezakeen estimuloa da.

Zigorra, berriz, jokabidea gauzatzeko probabilitatea gutxitzen duena.

Bi errefortzu mota:

• • Positiboak: jakineko portaera edukitzean saria lortzen du.

  • Negatiboak: jokabidearen erantzun bezala mingarria den egoera desagertzen da.

• Bi zigor mota:

  • Positiboak (estimulu abersiboak): Jokabide bat estimulo mingarriekin batera doa.

  • Negatiboak: Jokabidearen erantzun bezala estimulo atsegina desagertzen da.

  • Estimulo diskriminatzailea, noiz erantzun behar duen jakiteko, animaliak ikasi behar duena da. (Argia piztuta dagoenean edo botoi batean marrazki bat dagoenean, botoiari ematea).

3.3 ERREFORTZU PROGRAMAK

-Indartze programak: errefortzuak ikasketa prozesuan banatzen dira, nahi den eragina lortzeko.

Errefortzu partzialeko programak eraginkorragoak izan dadin, erantzun batzuk indartzen dira baina ez guztiak:

• • Arrazoi finkoko programak: Errefortzua, hainbat erantzun kopuru egokiren ondoren kudeatzen dira.

  • Arrazoi aldakorreko programak: Errefortzua, erantzun kopuru egoki aldakorren ondoren kudeatzen da. (2,3 eta gero 4 erantzun ondoren).

  • Tarte fijoko programak: Errefortzua, tartekatutako hainbat denbora finko ondoren eta lehen erantzun egokiaren ondoren kudeatzen da.

  • Tarte aldakorreko programak: Errefortzua, tartekatutako denbora aldakorren ondoren kudeatzen da.