Panorama da Literatura e Cultura Galega: Da Posguerra á Diáspora

Infinitivo flexionado e Futuro de Subxuntivo

Infinitivo flexionado: andar, andares, andar, andarmos, andardes, andaren

Futuro de subjuntivo: fizer, fizeres, fizer, fizermos, fizerdes, fizerem

Infinitivo flexionado: facer, fazeres, facer, fazermos, fazerdes, faceren

Infinitivo conxugado: andar, andares, andar, andarmos, andardes, andaren

A Posguerra e a Ditadura Franquista en Galicia

Consecuencias da Guerra Civil (1936-1939)

• Políticas: Ditadura
• Sociais: Supresión de dereitos
• Económicas: Crise

Características da Posguerra (a partir de 1939)

• Prohibición de partidos e sindicatos
• Peche de editoriais, xornais e revistas
• Implantación da censura
• Limitación das liberdades

Situación durante a Posguerra

A partir de 1939

1936: Sublevación franquista e suspensión da actividade política, cultural e literaria. Persecución de escritores e prohibición de editoriais e revistas: Revista Nós, Editorial Nós, Xornal A Nosa Terra, Seminario de Estudos Galegos.

Resistencia Cultural e Política

Diferenzas entre a Resistencia Cultural e a Resistencia Política no Interior

Resistencia cultural: Fundación de coleccións e editoriais:

• 1947: Aquilino Iglesia, Cómaros verdes (franxa de terreo sen cultivar que bordea unha leira)
• 1948: Colección Benito Soto de poesía
• 1950: Editorial Galaxia e Editorial Monterrey (desaparecida en 1960)
• 1951: Primeira obra: Ramón Cabanillas, Antífona da cantiga (canto que interpretan alternativamente dúas voces ou coros)
• 1957: Colección Illa Nova
• 1960: Edicións do Castro
• 1963: Revista Grial
• Día das Letras Galegas (1863 - Cantares galegos de Rosalía de Castro)

Resistencia política: Fundación de partidos políticos clandestinos nos anos 60 (PSG en 1963, UPG en 1963-64) que participan nas folgas, protestas e revoltas en contra do réxime da ditadura franquista.

Actividades Culturais no Exilio

A diáspora [Arxentina, Uruguai, México...]

• Edición de xornais e revistas: Galicia Emigrante, Vieiros
• Creación de editoriais: Edicións Galicia, Citania
• Representación de teatro en galego: Castelao, Seoane, Varela
• Emisión de programas de radio: Programas de Seoane e da BBC
• Divulgación da cultura entre os emigrantes: cursos, recitais, exposicións e actos culturais

A Literatura Galega no Exilio

A Poesía

Obra literaria de Luís Seoane (1910-1979)

: Temas → poesía de denuncia dos problemas socias da época, así como a emigración (economía) e o exilio (política) Formas → a forma pasa a un segundo plano debido á maior importancia do contido (diferente respecto das vangardas) Obras → importancia da mensaxe que se transmite 1952 → Fardel de exiliado (saco pequeno)

 Obra literaria de Lorenzo Varela (1916-1978): Temas → a saudade (nostalxia, morriña), a angustia (do desterro), o trauma (da Guerra Civil de 1936-39) e o realismo social Personaxes históricos → María Pita, María Balteira, Roi Xordo e Adaúlfo, evocados como exemplos de loita e dignidade do galegos Obras → corrente artística denominada realismo social 1954 → Lonxe
Diáspora:dispersión das comunidades xudías polo mundo, sufrida ao longo dos séculos.
Cronoloxía 
1936 – A Xunta de Defensa Nacional designa Francisco Franco xefe de goberno do Estado Español asumindo así todos os poderes 
1939 – Lei de Responsabilidades Políticas (Partido Galeguista) Legalización da represión política dos vencidos Pacto Antikomintern (España franquista, Alemaña nazi, Xapón imperial) (ante a Internacional Comunista Komintern, liderada pola Unión Soviética) 
1940 – Reunión de Franco e Hitler en Hendaia para negociar a participación franquista na Segunda Guerra Mundial 
1941 – Serrano e Franco reúnense con Mussolini en Bordighera Saída da División Azul para axudar a Alemania nazi na fronte de Rusia 
1942 – Cesamento de Ramón Serrano Súñer (Cuñadísimo) 
1947 – Lei de Sucesión na Xefatura do Estado (un reino sen designar sucesor) 
1949 – Fundación da OTAN - North Atlantic Treaty Organization - NATO 
1953 – Acordos económicos e militares cos EUA e permiso do réxime para o establecemento de bases militares estadounidenses na península a cambio de apoio económico e diplomático ç
1955 – Ingreso na ONU co apoio dos EUA dentro da Guerra Fría (Cold War) 
1969 – As Cortes franquistas nomean a Juan Carlos Borbón como sucesor de Francisco Franco
Ritmo: disposición regular e harmónica de acentos e pausas nun verso ou nun poema.ç
Verso libre: versos de diferente medida, sen rima pero con ritmo
*Realismo social: corrente artística que pon a énfase nos problemas sociais dunha época 
Hiperenxebrimo: Fenómeno linguistico que consiste na modificacion artificial de certas palabras propias dun idioma, para diferencialas das formas coincidentes noutra lingua da mesma familia, dando lugar a formas incorrectas que pretenden facerse pasar por xenuínas.
Fardel: saco pequeno

Exiliar: expulsar unha persoa da sua patria por motivos politicos, con prohibicion de volver a ela.
Galicia Emigrante foi unha revista que se publicou en Buenos Aires entre 1954 e 1959, baixo a dirección de Luís Seoane.
Emigrar: Deixar o propio pais ou o lugar de orixe, para establecerse noutro, en particular por razons de traballo.
Cano: tubo de material duro para conducir líquidos. 
Tipógrafo: profesional encargado de compoñer e corrixir os textos antes de seren imprimidos. 
Sarapilleira: un tipo de colcha.
TE: CD CHE: CI
O pronome de solidariedade é singular do galego. Este pronome serve para implicar a persoa coa cal estamos falando, e, por tanto, refírese ao interlocutor. As formas utilizadas son: che, vos, lles, lles. 
Éche o que hai. Évos o que hai. Élle o que hai. Élles o que hai.
O pronome chamado dativo de interese indica que alguén recibe un beneficio ou un prexuízo pero sen participar na acción. 
O neno non me come. O neno non vos come. O neno non lles come.
O pronome persoal átono vai colocado despois do verbo como norma xeral (posposición-énclise→pronome enclítico). Exemplo: Díxome Dixécheslle Dixéronnolo (*Me dixo que)
Normas de colocación do pronome persoal átono antes do verbo (anteposición-próclise → pronome proclitico):
1. En enunciados negativos.
2. Nas interrogativas e exclamativas introducidas por pronome ou adverbio interrogativo ou exclamativo.
3. Nas cláusulas subordinadas (aquelas que dependen dunha principal).
4. Cando a secuencia vai iniciada por algúns adverbios e indefinidos tales como xa, sempre, só, moito, todo, tanto, mesmo, seica, algo, bastante, máis, tamén...
Argumentacion: Historia e discurso → acontecementos, ordenación, punto de vista... 
Deseño editorial e estrutura → organización interna e externa... 
. Modalización narrativa → narrador, omnisciencia... 
Narratario → destinatario da narración... 
 Tempo e espazo → cronotopo, tempo da historia, tempo do discurso... 
 Personaxes → principais, secundarios, planos, redondos, descricións, tipos... 
Estilo → directo, indirecto, indirecto libre, monólogo interior...

Aliteración: Recurso de expresión que consiste na repetición de sons semellantes en palabras próximas.

Comentario texto poetico:
Plano pragmático → emisor (voz poética/eu poético), receptor (ti poético/lírico)... 
Plano do contido → argumento, estrutura, tema, motivo... 
. Plano da expresión → métrica, rima, verso, estrofa, tipo de poema, licencias, tropos... 
Plano conceptual → interpretación, contexto cultural e social, movemento literario...

Comentario tezto teatral:Teatro como literatura → lingua verbal, espectáculo, representación... 
 Texto teatral :
 Estrutura → actos, escenas... 
 Acción e trama → acontecementos, intriga, clímax, anticlímax... 
. Personaxes → tipos (galán, doncela, vello, gracioso)...  
Lingua → didascalias, diálogo, monólogo, á parte...  
. Tempo e espazo → tempo da ficción, posta en escena...  
 Xéneros → traxedia, comedia, drama...  
. Texto escénico → códigos non verbais: signos actorais, acústicos..

clamor : Conxunto de berros confusos dunha multitude.
orcela : Lique que fornece unha substancia usada en tinturaría como colorante.
Arcano:Cousa moi difícil de comprender.
Barroco: Relativo ao estilo artístico desenvolvido en Europa e América desde finais do século XVI ata mediados do século XVIII, caracterizado pola abundancia de adornos e polas liñas curvas.
fidalgo : Relativo á persoa pertencente a unha clase social que vivía das rendas das propiedades agrarias e tiña un pazo.
Laxe: Peza de pedra de cara superior alisada, de pouco grosor, utilizada para pavimentar.
Embozar : Tapar co bozo unha peza de vestir.
Peneirar : Limpar de impurezas ou defectos unha cousa non material.
absorta : Completamente concentrada nos seus pensamentos ou nunha actividade, con descoido de calquera outra cousa.
Combinación de dous cuartetos e dous tercetos denomínase soneto
Son: Sensación percibida polo sentido do oído ao recibir as ondas sonoras producidas pola vibración dun corpo. 
Melodía: Serie de sons que posúe un sentido musical
Soar: Producir un son.
Sinalefa: Unión da última vogal dunha palabra coa inicial da palabra seguinte de xeito que, para os efectos métricos, se conta coma se fose unha soa sílaba.
Ritmo: Disposición regular e harmónica de acentos, pausas etc.