Osasun eta Segurtasun Gida: Etxean eta Gorputzean

Osasun Kezkak eta Lehen Sorospenak

Sintomak eta Erantzunak

Arruntak

• Buruko mina: Analgesikoa
• Hezurra hautsita: Erradiografia
• Elgorria: Txertoa
• Beherakoa: Idorgarria
• Sikura: Aringarri
• Sukarra: Antitermikoak
• Infekzioa: Antibiotikoa
• Zaintiratua: Benda
• Minbizia: Kimioterapia
• Apendizitisa: Ebakuntza
• Ebaki txikia: Tirita

Gorputz Atalak eta Arazoak

• Giltzurruna: Koliko nefritikoa
• Hesteak: Sikura
• Urdaila: Bihotzerrea
• Birika: Tuberkulosia
• Haginak: Txantxarra
• Gibela: Hepatitisa
• Bihotza: Bihotzekoa
• Arteria: Hipertentsioa
• Begia: Miopia
• Belarria: Otitisa
• Bronkioa: Txurruna (asma)

Osasun Terminoak

• Aztertu: Analizatu
• Botika: Farmazia
• Sendagai: Medikamentua
• Ebakuntza: Operazioa
• Erizain: Enfermera
• Ohatila: Camilla
• Itxarongela: Sala de espera

Anorexia

Anorexia, bulimiaren kontrakoa, jateko gogoaren galera anormala da. Pertsona anorexikoak loditzeko beldur dira, kilo asko galtzen dute eta ondorio fisiologikoak pairatzen dituzte. 60ko hamarkadatik, emakume argalaren eredua nagusitu zenetik, anorexikoen kopurua, gehienak gazteak, izugarri hazi da, batez ere modelo, gimnasta edo dantzarien artean. Anorexiaren jatorriari buruzko hipotesi ugari daude: genetikoa, pertsonalitate zorrotza, edo famili arazoak.

Anorexikoen ezaugarriak:

• Gutxiago jaten eta edaten dute.
• Otorduetan oso jokabide bitxiak dituzte.
• Hilekoa galtzen dute.
• Lo gutxi egiten dute.
• Gezurretan aritzen dira (oka egiten dute).
• Lagun taldetik eta familiatik urruntzen dira.
• Ispiluan lodi ikusten dute beren burua.
• Lodietzeari beldurra diote.

Etxean, Kontuz Istripuekin!

Istripu gehienak etxean gertatzen dira, umeak eta adinekoak kaltetuenak izanik. Segurtasuna, askotan, aurrerapenaren eta erosotasunaren atzetik uzten dugu.

Sukaldea, Arriskutsuena

• Gasa: Teknikariek noizbehinka instalazioa berrikusi behar dute. Ihesa susmatuz gero, giltza itxi eta ateak eta leihoak ireki.
• Sua: Kazolen kirtenak barrurantz jarri. Zartaginak sutan badaude, sutatik kendu eta estali. Zigarroak ondo itzali.
• Gai toxikoak: Garbikariak, lixiba, etab. umeen eskuetatik kanpo gorde.

Erne Komunean

Istripuak gertatzeko bigarren tokia, hezetasunagatik eta gainazal gogorragatik. Arriskuak: erradiadore elektrikoak, ile-lehorgailuak... Ez utzi ume txikirik bakarrik, are gutxiago bainuontzian.

Robotak

Sony eta Hondak etxeek, duela gutxi, robot bana aurkeztu dute, fikziozkoen antzekoak. Robot hitza, txekierazkoa, "zerbitzari" esan nahi du. Jendeak oso modernoak direla pentsatzen badu ere, grekoak jada saiatu ziren pertsonen kontrolpean ez zeuden makinak sortzen. XVIII. mendean, erlojugintzako mekanismoak erabiliz, gizakien lana arintzeko robotak egin zituzten. Asimov-ek, zientzia fikzioko idazleak, adimen artifizialaren inguruko ideiak garatu zituen.