Ongizate Estatua: Krisiak, Erronkak eta Egoera

1.Gaiaren delimitazioa:

Idazlan honen bidez

2.Gaiaren garrantzia:

Ongizate Estatuaren eta politika ekonomikoen auzia ezagutzea ezinbestekoa da, izan ere, Gizarte Zerbitzuekin zein orokorrean Gizarte Langintzarekin harreman zuzenean dauden aldagaiak dira. Zentzu honetan, aipatzekoa da, bai Ongizate Estatuaren hasiera bai ondorengo egoera krisi testuinguru batean ematen direla, hortaz, egungo egoeran krisi testuinguruan murgilduta gaudenez beharrezkoa da momentu historiko hauen analisia burutzea posible den heinean egungo egoerara aplikatzeko.

4. Kontzeptuak

5. Hipotesia

- "Politika neoliberaletarako trantsizioak eta globalizazioak Ongizate Estatuaren printzipioak higatu dituzte, desberdintasun sozial handiagoa eta lan-prekarizazioa eraginez."

- "Ongizate Estatua, XX. Mendeko behar sozial eta ekonomikoei erantzuteko sortua, epe luzerako eredu jasangaitza dela erakutsi du, baldintza ekonomiko eta demografiko global aldakorretara egokitzeko gaitasunik ez duelako.

-- "Gobernuak krisi ekonomikoei emandako erantzunek, bereziki 2008 ondorengo austeritate-politikek, arazo sozial eta ekonomikoak areagotu dituzte, eta Ongizate Estatuaren legitimitate-krisi batera eraman dute."

5

Poblematika

Ongizate Estatuaren azterketaren problematika nagusia iraunkortasunean eta egokigarritasunean datza, aldaketa ekonomiko, demografiko eta sozialen testuinguruan. Hauek dira funtsezko gaiak: Jasangarritasun finantzarioa, Desberdintasuna eta gizarte-
Bazterkeria, legitimitatea eta gizarte adostasuna, krisi ekonomiko eta politikoak.

6.Eskema

GARAPENA

1.Ongizate-
estatuaren sorrera: Testuinguru historikoa:
Lehen Industria Iraultza:
Lehen industria-iraultzan, industrializazio masiboak eta lantegien hazkundeak lan-baldintza oso gogorrak ekarri zituzten. Fabrika-legeak, mugatuak izan arren, langileak babesteko neurriak ezartzen hasi ziren, hala nola lanaldia murriztea eta haurren lana debekatzea. Lehen gizarte-segurtasun horiek, nahikoak ez izan arren, Ongizate Estatuaren kontzepturako hasierako urratsa izan ziren. -

Ongizate-estatuaren ezaugarriak:

-Inbertsio publiko handia: Bigarren Mundu Gerraren ondoren, Europa berreraikitzeko beharrak eta egonkortasun ekonomikoa bilatzeak gastu publikoa hedatzea ekarri zuten. Horren barruan sartzen ziren azpiegiturak, osasun- eta hezkuntza-zerbitzuak eta gizarte-segurantzako sistemak eraikitzea, herritarrak langabeziatik, gaixotasunetik eta zahartzarotik babesteko. -Fordismoa: Masako eta estandarizazioko ekoizpen-eredu horri esker, ondasunak kostu txikian eta kantitate handitan ekoitzi ahal izan ziren, eta horrek kontsumo masiboa sustatu zuen. Soldata altuen eta prezio baxuen konbinazioak hazkunde ekonomiko iraunkorreko ziklo bat sortu zuen.

-Gizarte adostasuna: Enplegu maila altuak eta soldata hazkorrek kontsumo maila altua ziurtatu zuten. Egonkortasunak eta hazkunde ekonomikoak bake sozialerako eta adostasunerako giroa sortzen lagundu zuten, eta Estatuaren esku-hartzea guztiontzako onuragarria izan zen.

-Gastu publikoa:Estatuak funtsezko zeregina hartu zuen ekonomian, gutxieneko soldatak bermatuz eta gizarte-segurantzako sare bat ezarriz. Gastu publikoaren igoera hori zerga-bilketa handiagoari esker izan zen posible, eta hazkunde ekonomiko iraunkorra ahalbidetu zuen.

2.Ongizate-estatuaren krisia (1973)

Arrazoiak:

-Eskaintzaren arazoa: 70eko hamarkadatik aurrera, merkatuaren saturazioa nabarmena izan zen. Hazkunde- eta kontsumo-hamarkaden ondoren, produktu berrien eskaerak behera egin zuen, eta berrikuntzan egindako inbertsioa ez zen nahikoa izan merkatu berriak sortzeko. Enpresen mozkinak gelditzen hasi ziren soldatek gora egiten jarraitzen zuten bitartean, desoreka ekonomikoa sortuz.-

Desoreka ekonomikoa

: Ongizate-eredua orain mantendu ezin zen etengabeko hazkunde ekonomikoan oinarritzen zen. Inflazioa eta langabezia handitzen hasi ziren, eta enpresen mozkinek behera egin zuten.

Ondorioak:

-

Finantza-krisia

Enpresa-etekinen beherakadak eta langabeziaren gorakadak diru-sarrera fiskalak murriztu zituzten, eta horrek eragina izan zuen Estatuak bere gizarte-programak finantzatzeko duen gaitasunean. Horrek krisi finantzarioa ekarri zuen, enpresentzat, norbanakoentzat eta administrazioarentzat diru gutxiago eskuratuta.-

Ekoizpen-krisia

Masako ekoizpen-eredu batetik malgutasun handiagoa eta teknologia- eta merkatu-eskaera berrietara egokitzea eskatzen zuen baterako trantsizioa zaila eta garestia izan zen. -

Legitimitate-krisia

: Ongizate Estatuak guztien ongizatea bermatzen jarraitu ezin zuela pentsatzeak herriaren babesa galtzea ekarri zuen. Zerbitzu publikoak hondatu egin ziren, eta Estatuaren legitimitatea zalantzan jarri zen.

3.Kudeaketa-krisia (1970-2000)

Neoliberalismorako trantsizioa:

Politika neoliberalak: Ongizate Estatuaren krisiari erantzuteko, politika neoliberalak sortu ziren, merkatua gehiago liberalizatzearen, desarautzearen eta gastu publikoa murriztearen alde. Estatuak ekonomian duen esku-hartzea murriztu nahi zen, horrek eraginkortasuna eta hazkundea sustatuko zituela argudiatuz.

-Lan-merkatuaren berregituraketa: Lan-merkatuaren malgutasuna sustatzen zuten politikak sartu ziren, prekarizazioa eta aldi baterako kontratuak barne. Hori lehiakortasunaren eta lan-kostuen murrizketaren izenean egin zen. -Aldaketa ekoizpenean: Fordismotik toyotismorako trantsizioak malgutasun handiagoa eta teknologia aurreratuen erabilera ekarri zituen. Toyotismoa produkzio doituan oinarritzen zen, kalitatean eta eraginkortasunean zentratua, lantalde txikiagoekin eta malguagoekin. Eraginak: -Desberdintasun soziala: Politika neoliberalek desberdintasun soziala areagotzea ekarri zuten. Soldaten murrizketak eta enpleguaren prekarizazioak pobrezia eta desberdintasunak areagotu zituzten. Indibidualismoa: Balioak indibidualismorantz eta lehiarantz aldatzea sustatu zen, elkartasunaren eta gizarte-kohesioaren kaltetan. -Pribatizazioa: Enpresa publiko asko pribatizatu egin ziren, Estatuak ekonomian zuen papera murriztuz. Horrek gizarte-laguntzak eta lan-babesa murriztea ere ekarri zuen.

4. 2008ko krisia

Jatorria:

Higiezinen krisia: Europan eta Estatu Batuetan higiezinen burbuila puztu egin zen kaudimen gutxiko pertsonei mailegu arriskutsuak eman zitzaizkielako. Espekulazioak eta etxebizitzen prezioen etengabeko igoerak zorpetze masiboa ekarri zuten. Espainian, esaterako, gora egin zuen etxebizitzen eraikuntzak, eta hazkunde ekonomiko jasanezina eragin zuen.- Finantza-krisia: Banketxeak, hipoteka ordainezinen eraginpean zeudenak, kolapsatzen hasi ziren etxebizitzen prezioek behera egin zutenean eta mailegu-hartzaileek ezin izan zituztenean beren ordainketak bete. Funts propiorik ezak eta ordaindu gabeko zorrak pilatzeak kaudimen-krisia eragin zuten banku-sektorean.

Garapena

: Eragin globala: Krisia berehala hedatu zen, ekonomia globalari eraginez. Bankuak kolapsatu egin ziren, kreditua izoztu egin zen eta munduko ekonomia atzeraldian sartu zen. Gobernuaren erantzuna: Estatuek esku hartu zuten bankuak erreskatatzeko, diru publikoaren kopuru handiak txertatuz finantza-sistemaren erabateko kolapsoa saihesteko. Horrek defizita eta zor publikoa areagotu zituen herrialde askotan.

Ondorioak:

Austeritate-politikak: Zor publiko gero eta handiagoari erantzunez, gobernu askok austeritate-politikak ezarri zituzten, zergak handituz eta gastu publikoa murriztuz, eta horrek atzeraldia eta langabezia areagotu zituen. Langabezia eta prekarizazioa: Krisiak langabeziaren hazkunde masiboa eta lan-merkatuaren prekarizazioa ekarri zituen. Soldatek behera egin zuten eta lan-baldintzek okerrera. TROIKAren esku-hartzea: Europan, TROIKAk (Europako Batzordea, Europako Banku Zentrala eta Nazioarteko Diru Funtsa) oso zorpetuta dauden herrialdeetan esku hartu zuen, hala nola Grezian, Espainian eta Portugalen, finantza-erreskateen truke austeritate-neurriak ezarriz.

Epe luzerako ondorioak:

-Krisi politikoa: Austeritatearen eta bizi-baldintzen okertzearen ondorioz, alderdi politiko berriak sortu ziren, eta aldaketa esanguratsuak izan ziren Europako panorama politikoan, alderdi populistei eta ezkerrekoei emandako babesa handituz. --Europako Banku Zentralaren neurriak: Europako ekonomia egonkortzeko, Europako Banku Zentralak finantzaketa erraztu zuen eta zor publikoa erosi zuen, arrisku-primak murriztuz eta ekonomia suspertuz. Laburbilduz, Estatuak ekonomian eta gizartean izan duen paperaren bilakaera erakusten du etapa bakoitzak, Ongizate Estatuaren sorreratik hasi eta politika ekologikoetan aldaketak eragin zituzten krisialdietaraino.

Konklusioa: (hipotesie gogorarazi, baieztau)

Ongizate-estatua gerraostean sortu zenetik 2008ko krisira arte egindako analisiak erakusten du, hasiera batean arrakastatsua izan bazen ere gizarte- eta ekonomia-segurantza ematen, erronka handiak izan dituela haren iraunkortasunean. Lehen hamarkadetako hazkunde ekonomikoa eta gizarte-zerbitzuetako gastu publikoaren hedapena 70eko hamarkadako krisi ekonomikoek eta 2008ko finantza-krisi sakonak jarraitu zituzten, ereduaren mugak agerian utziz.

Erronka horiek, biztanleriaren zahartzea, globalizazioa eta desberdintasuna bezalako faktoreek areagotuta, ongizate-
Estatua erreformatzeko eta egokitzeko beharra nabarmentzen dute. Etorkizunean izango duten garrantzia bermatzeko, funtsezkoa da errealitate ekonomiko eta demografiko berriei eraginkortasunez erantzungo dieten politika malguagoak eta iraunkorragoak ezartzea. Ongizate-estatuak ekitatea eta justizia soziala sustatzen jarraitu ahal izango du, soilik berregituraketa nabarmen eta etengabe egokituz.