Ongizate Estatua: Jatorria, Hornitzaileak eta Arreta Mailak

Ongizate-estatuaren sorrera

XIX. mendeko kapitalisten eta langileen arteko gatazkak XX. mendean apaldu ziren, bi aldeek elkarri aitortza egin ziotelako. Bigarren Mundu Gerrak elkartasuna indartu zuen eta estatuari bitartekari gisa jarduteko aukera eman zion. Horrela, kapitalismoaren eta sozialismoaren arteko erdibide bat bilatu zen, herritarren ongizatea bermatzeko helburuarekin.

Mendebaldeko Europan, sozialismoaren gorakadak eta Ekialdeko blokearen mehatxuak ongizate-estatua sendotu zuten, langileen indarrari eta kapitalismoaren ahuleziei esker. Estatuak ekonomian esku hartu zuen, demokrazia ordezkagarria eta gizarte-eskubideetan oinarritutako politikak hedatuz.

Ongizate-estatuaren aurrekari nagusiak

• Frantziako Iraultza: norbanakoaren eskubideak eta ardura soziala aldarrikatu zituen.
• Ingalaterrako Pobreen Legea: pobreziaren aurkako kontrol sozial pragmatikoa garatu zuen.
• Bismarcken gizarte-legedia: Alemanian gizarte-segurantza ezarri zuen, langile-mugimendua kontrolatzeko.
• Eliza Katolikoa: Rerum Novarum entziklikaren bidez, bere gizarte-doktrina bultzatu zuen.

Gizarte Zerbitzuen Hornitzaileak

Gizarte-beharrizanek hainbat eragileren esku-hartzea eskatzen dute: sektore informala, merkatua, hirugarren sektorea eta estatua.

• Sektore informala: familiak, lagunek edo auzokoek emandako laguntza. Dohaintzak eta karitatea ere barne hartzen ditu.
• Zerbitzu indibidualen merkatua: diruaren truke pertsona bat kontratatzea (zaintza, garbiketa...). Etorkinentzako lan-iturri garrantzitsua da.
• Zerbitzu eratuen merkatua: enpresek diruaren truke emandako zaintza-zerbitzuak (haurrak, adinekoak, mendekotasuna dutenak...). Hala ere, diskriminazio-arriskua eta etekin ekonomikoaren lehentasuna ditu arriskutzat.
• Erakunde boluntarioak: irabazi-asmorik gabeko elkarte eta fundazioak, hainbat arlotan jarduten dutenak (osasuna, hezkuntza, laguntza soziala...).
• Erakunde publikoak: estatuak eta administrazio publikoek eskainitako zerbitzuak. Gaur egun ezinbestekoak dira, nahiz eta haien eraginkortasuna eta beste sektoreekiko lankidetza etengabeko erronkak diren.

Gizarte Zerbitzuetako Arreta Mailak

Gizarte zerbitzuetan bi arreta-maila nagusi bereizten dira:

Lehen mailako arreta (zerbitzu orokorrak edo komunitarioak)

Herritar guztiei zuzenduta dago. Prestazioak unibertsalak dira eta pertsonengandik hurbil eskaintzen dira (familia, auzoa, udala). Tokiko administrazioak kudeatzen ditu eta, beharrezkoa bada, arreta espezializaturako deribazioa bideratzen du.

Arreta espezializatua (zerbitzu espezializatuak)

Arazo konplexuei erantzuteko prestazio kualifikatuagoak eskaintzen ditu. Kolektibo edo talde zehatzetara bideratuta dago, ez herritar guztiengana.