Odolaren ibilbidea
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en vasco con un tamaño de 7,71 KB
1- Zertaz dago osatua zirkulazio aparatua? Zein da bakoitzaren funtzioa?
Bihotza, odola eta odol hodia-ez osatuta dago.
FUNTZIOAK:
B:Odola denbora guztian nugimenduan jarraitzea da bere funtzioa. O:Substantziak garraiatzea. Zeluletara O2 eta mantenugaiak eta zeluletatik CO2 eta hondkainak.
-mantenugaiak→hondakinak
-O2→CO2
OH: Odola bideratzea joan behar den tokietara.
2- Jarri izenak
1-Goiko kaba zaina 2-Eskuineko birika zaina 3-Eskuineko aurkiula 4-Beheko kaba zaina 5-Eskuineko bentrikula
6-Ezkerreko bentrikula 7-Ezkerreko birika zaina
8-Ezkerreko aurikula
9-Birika arteria 10-Aorta arteria
1-Goiko kaba zaina 2-Eskuineko aurikula 3-Birika balbula 4-
Balbula trikuspidea
5-Eskuineko bentrikulua6-Ezkerreko bentrikulua 7-Aorta balbula 8-
Balbula mitrala
9-Ezkerreko arteria10-Aorta arteria
3- Zein dira bihotzaren 3 geruzak? Zein da hiruretatik bihotza uzkurtu arazten duena?
PERIKARDIOA (kanpokoa)
MIOKARDIOA (giharra): Bihotza uzkurtuarazten duena. ENDOKARDIOA (barnekoa)
4- Esan egia edo gezurra diren esaldi hauek. Gezurrak zuzendu.
- Bihotzak 4 barrunbe ditu: 2 aurikula eta 2 aurikulo.2 aurikula eta2 bentrikulo.
- Bihotzera odol ez oxigenatua goiko eta beheko kaba benetatik sartzen da.E
- Bihotzera odol oxigenatua goiko arterietatik sartzen da.G,Birikia beretik
- Bihotzetik odol ez oxigenatua biriketara birika-arteriak eramaten du. E
- Bihotzetik odol oxigenatua organismoko ehun (zelula) guztietara
aurikulak eramaten du. G, aortatik
- Bihotzera sartzen diren odol hodiak BENAK dira. E
- Bihotzetik irteten diren odol hodiak kapilarrak dira.G, arteria
- Odol –hodi finenak arteriolak dira.G, kapilarra
- Bihotzean 4 balbula daude: mitrala, trikuspidea, birika-balbula eta
balbula aortikoa.E
Zirkulazio txikia AZTERKETAN FIJO sartuko da
- Nondik nora egiten da?Eskuineko bentrikulutik abitu birika-balbulatik
pasa eta birika- arteria irteten da eta ezkerreko birikara joaten da CO2a
utzita eta
- Zertarako egiten da?Odol ez-oxigenatua birikietara eramateko eta
oxigenoa hartzeko.
- Jarri ordenatuta hitz hauek gezien bidez, odolak jarraitzen duen ibilbidea kontuan harturik:
Eskuineko bentrikula (CO2)→birika balbula (CO2)→birika arteria (CO2)→birika (albeoloak)→gas trukea (CO2/O2)→birika zaina(O2)→ezker aurikula(O2).
6-
Zirkulazio nagusia edo orokorra AZTERKETAN FIJO sartuko da
- Nondik nora egiten da?Bihotzetik gorputz guztira eta buelta.
- Zertarako egiten da?Odola zelula guztietara garraiatzeko eta gas trukea
egiteko
- Jarri ordenatuta hitz hauek gezien bidez, odolak jarraitzen duen ibilbidea kontuan harturik:
EZKERREKO BENTRIKULO (O2/mantenugai)→balbula aortikoa(O2/mantenugai)→aorta arteria(O2/mantenugai)→ehunak(zelulak)→gas eta mantenugai/hondakin trukea(CO2/O2)→kaba benak (CO2/hondakinak)→ESKUINEKO AURIKULA
7- Zein dira arteria eta benen arteko desberdintasunak?
Benak
Arteriak
Odola nondik nora garraiatzen dute?
Sartu bihotzera
Atera bihotzera
Non kokatzen dira?
Gainazalean
Sakonean
Zer lodiera dute?
Meheagoak.
Muskulu-geruza lodiagoa.
Balbulak ba al dituzte?
Bai
Ez
8- Zer dira kapilarrak eta non kokatzen dira? Zein da beraien funtzioa?
Kapilarrak diametro oso txikiko odol-hodiak dira eta gorputz osoan zehar daude
kokatuta. Haien funtzioa, CO2 eta O2 elkartrukea eta mantenugaiak eta hondakinen elkartrukea da.
Eskema:
Heste meheatik → Mantenugaiak
Biriketatik → O2 ⎬ Zeluletara ↗CO2 →biriketara ↘hondakinak → giltzurrunetara
9- Zein dira odolaren osagaiak? Esan ezazu osagai bakoitzaren funtzioa zein den. - Plasma→disolbatutako substantziak: antigorputzak, mantenugaiak, hondakinak,
hormonak.
ODOLA ⎬
- Zelulak⎨- Globulu gorriak → O2/CO2 gorputz osora garraiatu.
- Globulu txuriak → infekzioei aurre egiten laguntzen dute. - Plaketak → koagulazioa
10- Bihotz taupada batek bi hots ateratzen ditu. Zerk ateratzen ditu?
Bihotzeko balbulak istean egiten duen zarata da. Bi hotsak:
1. Sistolea hastean: balbula trikuspidea eta balbula mitrala istean egiten duen soinua.
2. Diastolea hastean: birika balbula eta aorta balbula istean egiten duen soinua.
11- Zein da bihotzeko 4 balbulen funtzioa?
Balbulak ez istea odola atzera ez bueltatzeko.
BALBULA TRIKUSPIDEAK: gorputzeko odola eskuineko bentrikuluora iristea.
BIRIKETAKO BALBULAK:
BALBULA MITRALAK bi barrunbeak bihotzaren ezekrraldetik bereizten ditu. BALBUL AORTIKOA:ezkerreko bentrikuloa aorta arteriatik banatzen du.
12- Zer da sistolea? Eta diastolea?
SISTOLEA: bihotzaren uzkurtze fasea da, odola hodietara ponpatzen du. DIASTOLEA: erlaxazio-fasea da, odola bihotzera sartzen uzten du.
13- Osatu testu hau:
Odolak bi osagai ditu: 1plasma eta 2 zelula.
Odol-plasma 3 likido horixka bat da eta bere osagai nagusiena 4 ura
da. Gainera 5 ormonak eta 6 molekula organikoak ditu. Molekula organiko garrantzitsuenak glukosa eta proteinak dira. Bestalde gasak (O2 eta CO2) ere baditu. Proteina garrantzitsuenak hauek dira: 9 albumina eta fibrinogenoa koagulazioan parte hartzen dutenak, eta 11 inmuniglobulinak
zeinak defentsarako antigorputzak baitira.
Jalkina solidoa den odol osagaia da, eta hiru osagai ditu: 12 globulo gorria zeinen funtzioa gasen (O2 eta CO2) garraioa baita, 13 globulo txuria
zeinen funtzioa organismoaren 14 babesa
, hauen funtzioa tronboak osatu eta odola koagulatzea delarik.
baita, eta 15
plaketa
14- A- odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?A+,A-,AB+ eta AB- ei eman diezaieke. A- eta O- ren odola har dezake.
15- 0- odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?
O- denei eman diezaieke. O- ren odola har dezake.
16- AB+ odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?
AB+ ri eman diezaieke. Denen odola har dezake.
17- B+ odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?
B+ eta AB+ ri eman diezaieke odola. B+,B-O+ eta O- ren odola har dezake.
18- Gaur egun munduan hiltzen den pertsona kopuru handiena gaixotasun kardiobaskularrengatik hiltzen da (gaixotasun hauek eta istripuek baino jende gehiago hiltzen dute). Zer 5 hartzea komeni da gaixotasun hauek ekiditeko? Esplikatu ezazu prebentzio neurri bakoitza. AZTERKETARAKO OJO !!!
KARDIO = bihotza
BASKULAR = odol-hodiak
Tabakoa/alkola sahiestu
Gehiegizko pisua ez edukitzea Sedentarismoa ekidin eta ariketa fisikoa egin Atseden hartu
Kolesterol maila jetsi (220mg/d/)
19- AUTOEBALUAZIOA. Jarri itzazu atal hauek ordenean gezien bidez odolaren ibilbidea jarraituz: hasi KABA BENAK→.........
Aorta, birikak, ezker-bentrikuloa, eskuin-aurikula, kaba benak, birika arteria, balbula trikuspidea, balbula mitrala, eskuin-bentrikuloa, ezker-aurikula, balbula aortikoa, birika balbula,birika benak
Kaba bena → → →→ →→ → → → →→→
20- A+ odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?
A+ eta AB+-ri eman. A-, A+, O- eta O+-rena hartu.
21- B- odol taldeko pertsona batek zeini eman diezaioke odola? Eta norengandik har dezake?
B-,B+,AB+AB- eman. O- eta B- hartu.