A Normalización do Galego no Século XX e a Corrección de Erros Sintácticos Frecuentes

O Proceso de Normalización da Lingua Galega (1906-1936)

Primeiro Período (Século XX ata 1915)

Este período inicial está marcado por fitos institucionais e de visibilidade pública da lingua:

• 1906: Creación da RAG (Real Academia Galega).
• 1907: Primeiro mitin político realizado integramente en galego.
• 1909: Primeiro discurso de ingreso na RAG.
• 1915: Primeira conferencia na USC (Universidade de Santiago de Compostela) impartida en galego.

Segundo Período (1916-1936)

Nesta etapa xorden tres organizacións clave moi comprometidas coa normalización do galego:

• 1916: Irmandades da Fala.
• 1920: Grupo Nós.
• 1923: Seminario de Estudos Galegos.

Iniciativas Normalizadoras Levadas a Cabo

• Introdución progresiva do galego na escola, no teatro, na radio, na correspondencia persoal, en conferencias e en publicacións científicas.
• Creación das Escolas de Insiño Galego e elaboración de materiais didácticos en galego, como o primeiro Método de lectura de Josefa Iglesias Vilarelle.
• Elaboración das primeiras normas ortográficas (1933): caracterizadas por un galego enxebrizante (con tendencia a hipergaleguismos e arcaísmos).
• Publicacións lingüísticas destacadas: Gramática do idioma galego de Lugrís Freire (1922), a primeira escrita integramente en galego.
• Publicacións periódicas monolingües en galego (A Nosa Terra, Nós, etc.).
• Publicacións literarias e científicas (filosofía, etnografía, historia, etc.).

A Conquista Política e a Lexislación

A liña política das Irmandades da Fala culmina coa creación, en 1931, do Partido Galeguista, cuxo principal obxectivo foi a recuperación dos dereitos lingüísticos do galego. Este obxectivo concretouse na elaboración do primeiro Estatuto de Autonomía, aprobado o 28 de xuño de 1936.

No estatuto proclámase a oficialidade da lingua galega e a galeguización do ensino. Non obstante, esta conquista legal non se puido materializar debido ao estalido da Guerra Civil en xullo de 1936.

Situación Sociolingüística no Primeiro Terzo do Século XX

• Durante o primeiro terzo do século XX, o galego é a lingua de comunicación oral da maioría da poboación, mais pérdense falantes e difúndense os prexuízos lingüísticos.
• Amplíanse os usos públicos da lingua galega a nivel literario, científico e político.
• O uso do castelán é practicamente exclusivo na igrexa, no ensino e nos medios de comunicación, a pesar dos intentos das Irmandades da Fala por mudar este feito.

Normativa e Corrección de Erros Sintácticos Frecuentes en Galego

1. Falta de Concordancia entre o Suxeito e o Verbo

O Suxeito (SUX) ten que concordar sempre en número e persoa co núcleo do Predicado.

• *Incorrecto: Algún dos presentes consideraron un erro a aceptación dese acordo.
• Correcto: Algún dos presentes considerou un erro a aceptación dese acordo.

2. Falsa Concordancia entre o Complemento Directo e o Núcleo do Predicado

O Complemento Directo (CD) non ten que concordar co verbo (erro común de castelanismo).

• *Incorrecto: Habían moitos traballadores manifestándose.
• Correcto: Había moitos traballadores manifestándose.

3. Uso Indebido de Preposición con Complemento Directo (CD)

A preposición "a" poucas veces aparece co CD en galego. Só é obrigatoria con pronome persoal e para evitar casos de ambigüidade entre CD e Suxeito.

• *Incorrecto: Chamei aos meus fillos para saber como andaban.
• Correcto: Chamei os meus fillos para saber como andaban.

4. Ausencia de Preposición con Complemento de Réxime (CRÉX)

Non se pode eliminar a preposición cando introduce un Complemento de Réxime (CRÉX).

• *Incorrecto: Informaron que non habería conferencia este luns.
• Correcto: Informaron de que non habería conferencia este luns.

5. Confusión entre Complemento Directo (CD) e Complemento Indirecto (CI)

O CD debe ir asociado a pronomes átonos de CD e o CI ten que ter como referencia as formas átonas de CI.

• *Incorrecto: Non te dixen a verdade para non preocuparche.
• Correcto: Non che dixen a verdade para non preocuparte.

6. Utilización do Pronome Átono LLE para un Referente Plural

O pronome "lle" é singular. Para referentes plurais debe usarse "lles".

• *Incorrecto: Dálle os agasallos a todas as nenas.
• Correcto: Dálles os agasallos a todas as nenas.

7. Posición Incorrecta dos Pronomes Átonos

A posición habitual dos pronomes átonos en galego é detrás do verbo (enclise). Para colocarse diante (proclise) ha de haber algún elemento no enunciado que condicione esa posición.

• *Incorrecto: Lle dixen a teu pai que non servía ese xustificante.
• Correcto: Díxenlle a teu pai que non servía ese xustificante.

8. Uso Indebido do Pronome Reflexivo

En galego, o pronome reflexivo non se pode usar cando xa hai un CD expreso na mesma oración.

• *Incorrecto: Lávate as mans antes de comerte o bocadillo.
• Correcto: Lava as mans antes de comer o bocadillo.

9. Uso Incorrecto de ONDE e CANDO

ONDE debe ter un referente locativo e CANDO, un referente temporal (ou usar "en que" para referentes temporais).

• *Incorrecto: Houbo un momento onde nos preocupamos pola súa saúde.
• Correcto: Houbo un momento en que nos preocupamos pola súa saúde.

10. Eliminación da Conxunción Subordinante

Non se pode eliminar a conxunción subordinante QUE.

• *Incorrecto: Pedimos nos sexan contestadas todas as preguntas.
• Correcto: Pedimos que nos sexan contestadas todas as preguntas.

11. Ausencia de Preposición en Oracións Subordinadas

Uso do pronome relativo sen preposición cando esta é necesaria para a función que introduce na oración subordinada.

• *Incorrecto: Para ela era moi importante a comodidade que gozaba naquel hotel.
• Correcto: Para ela era moi importante a comodidade de que gozaba naquel hotel.