Nietzscheren pentsamendua

Enviado por Chuletator online y clasificado en Filosofía y ética

Escrito el en vasco con un tamaño de 6,61 KB


- ZALANTZA: Ortegaren ustez, denok ditugu sinesteak;
Hau da, zalantzan jartzen ez ditugun kontzeptuak. Horren segurutzat jotzen ditugu, non errealitatearekin nahasten ditugu. Ideiak sineste hauetatik abiatuta pentsatu dezakegun guztia da. Sineste bat aldatuz gero, ideia aldatuko da. Sinesteek gure pentsamendua markatzen badute historiak ez du aurrera egiten. Horretarako, zalantza sortu behar da, sineste bat egia edo faltsua den aztertzean sortzen da zalantza, hau da, sineste bat apurtzerakoan. Pentsamendua zalantza sortzen denean aldatzen da. Zalantzan gaudenean berreskuratzen dute balioa ideiek, sineste bat zalantzan jartzen denean galdurik sentitzen garelako. Lehenengo zalantzan jarri behar da sineste hori, sinestea aldatu dadin.


Ortegak sinesteak ideia ​bihurtu daitezkeela azaltzen du. Geure barruan ditugun sinesteak ​hor daudenez, ez ditugu pentsatzen printzipio batean, baina beste gizarteetako edo kulturetako pertsonen sinesteak aztertzean, eta bereziki, belaunaldien arteko trukeak ematen, geure sineste propioak aztertzen hasten gara,zalantzan erortzen gara, eta irtenbide bakarra geure sinesteak pentsatzean datza

- SINESTEA: Gauza bat gure ustetan modu batean izan behar dena baino ez dena zertan horrela izan behar. Ortegak dioenez, denok ditugu sinesteak. Sinesteak zalantzan jartzen ez ditugunkontzeptuak dira, agerikoak direnak. Horren segurutzat jotzen ditugu, non errealitatearekin nahasten ditugu. Ideiak sineste hauetatik abiatuta pentsatu dezakegun guztia da. Sineste bat aldatuz gero, ideia aldatuko da. Sinesteek gure pentsamendua markatzen badute historiak ez du aurrera egiten. Horretarako, zalantza sortu behar da, sineste bat egia edo faltsua den aztertzean sortzen da zalantza, hau da, sineste bat apurtzerakoan. Pentsamendua zalantza sortzen denean aldatzen da. “Poesiak eta zientziak oinarri berdina dute”. Bai zientziak eta bai poesiak sinesmenean dute oinarria. Zalantzan gaudenean berreskuratzen dute balioa ideiek, sineste bat zalantzan jartzen denean galdurik sentitzen garelako. Lehenengo zalantzan jarri behar da sineste hori, sinestea aldatu dadin.

-IDEIA: Ortegaren ustez, denok ditugu sinesteak; hau da, zalantzan jartzen ez ditugun kontzeptuak. Horren segurutzat jotzen ditugu, non errealitatearekin nahasten ditugu. Ideiak sineste hauetatik abiatuta pentsatu dezakegun guztia da. Sineste bat aldatuz gero, ideia aldatuko da. Sinesteek gure pentsamendua markatzen badute historiak ez du aurrera egiten. Horretarako, zalantza sortu behar da, sineste bat egia edo faltsua den aztertzean sortzen da zalantza, hau da, sineste bat apurtzerakoan. Pentsamendua zalantza sortzen denean aldatzen da. “En las creencias se está y las ideas se tienen”. “Poesiak eta zientziak oinarri berdina dute”. Bai zientziak eta bai poesiak sinesmenean dute oinarria. Zalantzan gaudenean berreskuratzen dute balioa ideiek, sineste bat zalantzan jartzen denean galdurik sentitzen garelako. Lehenengo zalantzan jarri behar da sineste hori, sinestea aldatu dadin.

- ARRAZIONALISMOA/INTELEKTUALISMOA: Gauzetara itzuli. Ortegaren arabera intelektualak gauzetaz interesatu beharra dauka, ez norbanakoaren auziotaz. Gauzak ezagutzeko ezinbestekoa da haiekiko distantzia hartzea, beraiekin ez nahastea. Gauzekiko hurbilketa zorroztasunez egin beharra dago, ez sentimenduz beterik. Gauzetan salbatu beharko ginateke (“salvémonos en las cosas”).

Arrazionalismoak ​arrazoimenaren bidez egia absolutua ezagugarria dela defendatzen du. Zirkunstantziarekin ordea, gauza konplikatu egiten da, norberaren bizitzak arrazoimen hau baldintzatzen baitu eta hortaz, errealitatearen ikuspuntua ezberdina izango da.

- POESIA: Sineskerak sustraituta dauzkagu, baina ez dira gureak, eta pentsatu egiten ditugunean, ideia​ bihurtzen dira. Honegatik dio Ortegak zientzia poesiatik dagoela gertuago errealitatetik baino, biak sinesteetan baitute oinarria. “Poesiak eta zientziak oinarri berdina dute”. Bai zientziak eta bai poesiak sinesmenean dute oinarria. Zalantzan gaudenean berreskuratzen dute balioa ideiek, sineste bat zalantzan jartzen denean galdurik sentitzen garelako. Lehenengo zalantzan jarri behar da sineste hori, sinestea aldatu dadin.


Entradas relacionadas: